تفاوت عقد عاریه و عقد ودیعه

قراردادها در حقوق انواع مختلفی دارند و به علت رواج بعضی از قراردادها و استفاده زیاد مردم از آنها، احتمالاً نام بعضی از آنها را بیشتر شنیده‌اید، مانند قرارداد اجاره، حقوق خرید و فروش یا رهن.
اما برخی دیگر از قراردادها کمتر شناخته‌شده‌اند و با اینکه شاید ما در طول زندگی ناخودآگاه تحت تأثیر تبعات قانونی و حقوقی آنها باشیم، اما نامشان را ندانیم.

به‌عنوان یک مثال، زمانی که شخصی مالکیت خود را برای یک مدت زمان به دست دوست، برادر یا همسایه اش سپرده و از او می‌خواهد تا آن مال را نگهداری کند، او می‌تواند بگوید خانه یا اتومبیل خود را به امانت به شما سپرده‌ام.
این اصطلاح عامیانه در حقوق به عنوان عقد ودیعه شناخته می‌شود.
در میان قراردادهای مختلف، دو قرارداد وجود دارند که به شدت شبیه به یکدیگر هستند و این موجب ایجاد اشتباهاتی می‌شود.
به همین دلیل در این مقاله، تحلیلی راجع به عقد ودیعه و عقد عاریه و تفاوت بین آن‌ها ارائه می‌دهیم.

عقد ودیعه و عقد عاریه

قرارداد ودیعه و عاریه، دو قرارداد حقوقی هستند که تا حد زیادی به هم شباهت دارند و به همین دلیل ممکن است با هم اشتباه شوند.
باید توجه داشت که این قراردادها از جمله عقود معین هستند و در ادامه به تعریف مختصری از این دو عقد می‌پردازیم.
عقد ودیعه: عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین مال خود را به دیگری ودیعه می‌دهد، تا به طور مجانی آن را نگه دارد و در موعد تعیین شده به او بازگرداند.
بنابراین هر زمانی که فردی مال خود را به دیگری امانت دهد تا برایش نگه دارد، عقد ودیعه شکل می‌گیرد.
به عنوان مثال: نگه داری کفش در مساجد و حرم‌ها.
عقد عاریه: بر اساس ماده 639، عاریه عقدی است که به موجب آن یکی از طرفین به طرف دیگر اجازه می‌دهد که از عین مال او مجاناً منتفع شود.
عاریه دهنده را معیر و عاریه گیرنده را مستعیر گویند.
به عبارت دیگر، عقدی است که به موجب آن شخصی مال خود را به دیگری واگذار می‌کند تا به طور مجانی از آن استفاده کند.

همان طور که ملاحظه می‌کنید، تعریف این دو قرارداد بسیار شبیه به یکدیگر است، اما با توجه به تفاوت‌هایی که وجود دارد، آن‌ها را از یکدیگر متمایز می‌کند.

تفاوت ها و شباهت های عقد عاریه و عقد ودیعه

چگونه عقد عاریه و عقد ودیعه از هم متفاوتند؟اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم، می‌توانیم بگوییم که علیرغم شباهت‌های بیرونی، این دو نوع عقدی که به نظر شبیه به هم هستند، دارای تفاوت‌هایی نیز هستند.
این تفاوت‌ها شامل موارد زیر هستند: - عقد عاریه: عقدی است که در آن قراردادی برای انتقال مالکیت یا مال یا حقوقی مشابه، بین طرفین صورت نمی‌گیرد.
به عبارتی دیگر، در این نوع عقد، هیچ نوع وجهه‌ای از یک طرف به طرف دیگر منتقل نمی‌شود.
این نوع عقد معمولاً در مواردی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به عنوان راهکاری برای اطمینان حقوق یا مالکیت شخصی به کار می‌رود.
- عقد ودیعه: در این نوع عقد، یک طرف واجد شرایط است که مالی را به موقتی به طرف دیگر واگذار کند.
طرف دیگر موظف است مال را نگهداری کند و پس از اتمام مدت توافق شده، آن را به طرف اول بازگرداند.
این نوع عقد معمولاً در مواردی که نیاز به مراقبت یا نگهداری مال در زمان معینی داریم، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
قطعاً عقد عاریه و عقد ودیعه از یکدیگر تفاوت‌هایی دارند، با این حال به نظر می‌رسد که در برخی جوانب به‌هم شباهت دارند.

- اولین تفاوت بین دو نوع عقد عاریه و عقد ودیعه در این است که عقد ودیعه به منزله ادخال یک مال به نگهداری می باشد، در حالی که عقد عاریه به منزله استفاده از یک مال توسط فرد دیگری است.

هر دو عقد عاریه و ودیعهامانتی هستند، با این تفاوت که ودیعه در اصل یک امانت است، در حالیکه عاریه به صورت فرعی می‌باشد.

این دو عقد اما ویژگی های مشابهی نیز با یکدیگر دارند که شامل موارد زیر است:– عقد اول دارای امتیازات خاصی است که با استفاده از تگ strong در HTML میتوان آنها را برجسته کرد.
– عقد دوم نیز از ویژگی های مشابهی برخوردار است که با استفاده از تگ em در HTML میتوان آنها را تاکید کرد.
لازم به ذکر است که چهارچوب عمومی این دو عقد به صورت کلی متفاوت است ولی در این موارد خاص، شباهت هایی وجود دارد.

در هر دو قرارداد مستودع و مستعیر، به جز در صورت عدم انجام وظیفه یا وجود شرط ضمانت، هیچگونه مسئولیتی بر عهده ندارند.

هر دو عقد عاریه و ودیعه کاملاً رایگان هستند و در هر کدام از این عقود می‌توان شرطی را قرار داد و در صورت نیاز آن را تغییر داد.

- در عقد عاریه، مال باید به عنوان یک مصرف‌نشدنی معامله شود.
اما در عقد ودیعه، مشروط به نوع مال، می‌توان آن را یا به صورت مصرف‌شدنی و یا مصرف‌نشدنی ودیعه کرد.