خلاصه مقاله
بر اساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، روز جمعه یک روز تعطیل رسمی و قانونی است.
تعطیلی روز جمعه شامل تمامی کارگران مشمول قانون کار و کارمندان دولت میشود.
علاوه بر تعطیلات هفتگی و تعطیلات رسمی برخی از روزها، تعطیلی دیگری برای کارگران مشمول قانون کار وجود دارد که روز کارگر نامیده میشود.
استفاده از تعطیلات رسمی، حق حقوقی کارگران است و کارفرمایان مشمول قانون کار نمیتوانند آن را نادیده بگیرند.
همچنین، تعطیلات رسمی نباید به عنوان بخشی از مرخصی کارگران محسوب شود و مدت زمان مرخصیهای کارگران را کاهش ندهد.
روز کارگر جنبه بینالمللی دارد و سازمان بینالمللی کار روز جهانی کارگر را تعطیل اعلام کرده است.
قانون کار جمهوری اسلامی ایران نیز روز کارگر را جزء تعطیلات رسمی محسوب میکند و این روز در ایران در تاریخ ۱۱ اردیبهشت هر سال است.
قرار دادن روزهایی از هفته به عنوان روزهای تعطیل هفتگی، اصل این مسئله ریشهدینی و مذهبی دارد.
در گذشته، این روزها به منظور انجام وظایف دینی برای افراد تعطیل میشدند، تا بتوانند به تعالیم و آئینهای دین خود پی ببرند.
اما امروزه، تعطیل شدن کارگران در روزهایی از هفته دلایل اجتماعی و فرهنگی دیگری دارد.
این اقدام به عنوان حمایتی که از حقوق کارگران به عمل میآید، و همچنین ایجاد فرصت برای استراحت و تفریح برای آنان به شمار میرود.
اصطلاحاً این روزها به عنوان تعطیلات یا مرخصی ضروری تلقی میشوند.
با توجه به این مناسبت، در ادامه این مقاله قصد داریم به بررسی تعطیلات کارگران مطابق با قانون کار، مشمول تعطیلات قانونی کارگران و انواع آنها از جمله تعطیلات هفتگی، تعطیلات رسمی و تعطیلی روز کارگر پرداخته و به تفصیل آنها را بررسی کنیم.
تعطیلات هفتگی کارگران در قانون کار
یکی از نکات بسیار حائز اهمیت و اساسی در قوانین کاری مربوط به کارگران، تعطیلات هفتگی است.
همانطور که از نام آن پیداست، این نوع تعطیلی مربوط به روزهای کاری در هفته است.
قانون اساسی و قانون کار جمهوری اسلامی ایران، مقرراتی در ارتباط با این نوع تعطیلی تعیین کرده اند که باید رعایت شود.
با توجه به اصل هفدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، روز جمعه به عنوان یک روز رسمی و قانونی تعطیل میباشد.
این تعطیلی تمامی کارگران مشمول قانون کار و کارمندان دولت را در بر میگیرد.
علاوه بر این، در بند ۶۳ قانون کار، روز جمعه به عنوان تعطیلات هفتگی کارگران تعیین شده است.
البته در صورتی که نوع کار کارگران محدود به خدمات عمومی (مانند حمل و نقل عمومی) باشد و یا در شرایط ضروری دیگر، انتقال تعطیلی روز جمعه به روز دیگر امکان پذیر است، با توافق طرفین.
در این صورت، کارگرانی که از تعطیلی روز جمعه استفاده نمیکنند، مزد خود را با ۴۰ درصد اضافه دریافت خواهند کرد.
لازم به ذکر است که اگر کارگران در روزهای کمتر از شش روز کار کنند، مزد روزهای تعطیل هفتگی آنها معادل یک ششم مجموع مزد یا حقوق دریافتی در روزهای کاری خواهد بود.
اما در کارگاههایی که کارگران در ۵ روز کاری در هفته و ۴۴ ساعت کار قانونی فعالیت میکنند، از دو روز تعطیل استفاده میکنند و مزد هر یک از دو روز تعطیل هفتگی برابر با مزد روزانه کارگران خواهد بود.
تعطیلات رسمی کارگران در قانون کار
یکی از نوعهای تعطیلاتی که برای کارگران در قانون کار تعبیه شده است، تعطیلات رسمی است.
این تعطیلات به منظور یادآوری و احتفال از برخی از روزهای ملی و مذهبی در گذشته در قانون مشخص شدهاند.
در کشور ما، ۲۶ روز به عنوان تعطیلات رسمی تعریف شدهاند.
به طور خاص باید تاکید کرد که استفاده از تعطیلات رسمی، که در قانون و تقویم ایران مشخص شده است، حق حقوقی کارگران است و کارفرمایان مشمول قانون کار هیچ اجازهای ندارند که کارگران را در تعطیلات رسمی مجبور به کار کنند.
به علاوه، کارفرمایان نمیتوانند تعطیلات رسمی را به عنوان بخشی از مرخصی کارگران محاسبه کرده و در نتیجه مدت زمان مرخصیهای مختلف کارگران را کاهش دهند.
تعطیلی روز کارگر در قانون کار
علاوه بر تعطیلات کارگران که شامل تعطیلات هفتگی و تعطیلات رسمی برخی از روزها میباشد، نوع دیگری از تعطیلی برای کارگران مشمول قانون کار مورد پیش بینی قرار گرفته است که همان تعطیلی روز کارگر میباشد.
به طور کلی، تعطیلات کارگران در روز کارگر، جنبه بینالمللی دارد.
به این صورت که سازمان بینالمللی کار، روز جهانی کارگر (۱ ماه مه) را تعطیل اعلام نموده است.
در همین راستا نیز قانون کار جمهوری اسلامی ایران در ضمن ماده ۶۳، روز کارگر را نیز جزء ایام تعطیلات رسمی محسوب کرده است که این روز در کشور ما، مصادف با روز ۱۱ اردیبهشت در هر سال میباشد.
سوالات پر تکرار
- استفاده از مرخصی تحصیلی وقتی که یک کارمند تمایل به ادامه تحصیل و بهبود دانش و مهارت خود دارد، در شرایطی رخ میدهد.
حمایت از کارگران در همه جنبههای کار باعث شده است تا مقررات و قوانین مهمی در خصوص استفاده از تعطیلات هفتگی و رسمی توسط آنان و نوعها و اقسام مرخصیها برای کارگران تدوین شود که حقوقی نیز از این نظر مستثنی نیست و در قانون کار ایران مورد توجه قرار گرفته است.
در مورد استفاده کارگران از مرخصی، ماده ۶۹ قانون کار یک قاعده کلی دارد که مربوط به توافق در استفاده از مرخصی است.
بر اساس این ماده، 'تاریخ استفاده از مرخصی با توافق کارگر و کارفرما تعیین میشود.
در صورت بروز اختلاف بین کارگر و کارفرما، نظر اداره کار و اداره اجتماعی محل لازم الاجرا است'.
در هر حال، به دلیل آن که استفاده از مرخصی توسط کارگران ممکن است منجر به توقف کار شود و خساراتی برای کارفرما ایجاد شود، در قانون کار شرایط و نحوه استفاده از مرخصی به خوبی مورد توجه قرار گرفته است.
در ادامه این مقاله، به بررسی این پرسشها میپردازیم که شرایط استفاده از مرخصی توسط کارگران چه اصولی دارد و نحوه و زمان استفاده از انواع مرخصیها به چه صورت خواهد بود.
با توجه به این ماده، حق مرخصی کارگران در تاریخ مورد نظر به توافق بین کارگر و کارفرما وابسته است.
زیرا استفاده از مرخصی توسط کارگران گاهی باعث مخاطره با منافع محل کار می شود و عملاً امکان استفاده از مرخصی در تاریخ مورد نظر برای کارگر وجود نخواهد داشت.
به همین دلیل، در صورت وجود اختلاف بین کارگر و کارفرما درباره استفاده از مرخصی، اداره کار محلی به این مسئله رسیدگی کرده و تصمیم قطعی خواهد گرفت.
نتیجه گیری
نتیجه قوی : با توجه به تعطیلات کارگران مشمول قانون کار و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مشخص است که روز جمعه به عنوان روز تعطیل رسمی از جانب دولت تعیین شده است.
این تعطیلی شامل تمامی کارگران و کارمندان دولت است.
تعطیلات کارگران شامل تعطیلات هفتگی و تعطیلات رسمی در برخی از روزها میباشد و همچنین تعطیلی روز کارگر نیز برای کارگران مشمول قانون کار در نظر گرفته شده است.
استفاده از تعطیلات رسمی حق حقوقی کارگران میباشد و کارفرمایان مشمول قانون کار حقی ندارند که کارگران را در این تعطیلات مجبور به کار کنند.
همچنین کارفرمایان نمیتوانند تعطیلات رسمی را به عنوان بخشی از مرخصی کارگران محاسبه کرده و مدت زمان مرخصیهای کارگران را کاهش دهند.
در ادامه مقاله به تفصیل به بررسی تعطیلات کارگران مطابق با قانون کار، تعطیلات قانونی کارگران و انواع آنها پرداخته میشود.
تعطیلات کارگران در روز کارگر جنبه بینالمللی هم دارد، زیرا سازمان بینالمللی کار روز جهانی کارگر را تعطیل اعلام کرده است.
همچنین قانون کار جمهوری اسلامی ایران روز کارگر را جزء تعطیلات رسمی محسوب کرده است که در کشور ما در روز ۱۱ اردیبهشت هر سال برگزار میشود.