تعریف عقد تملیکی و عقد عهدی و تفاوت آنها

قراردادها انواع متعددی دارند؛ مانند قراردادهای عدم تعیین مدت و قراردادهای تعیین مدت، قراردادهای مقابله­ای و قراردادهای رایگان، قراردادهای لازم و قراردادهای مجاز.
در همه انواع قراردادها، افراد بر اساس نیازهای خود قراردادهایی را با موضوعات گوناگون منعقد می‌کنند و به همین دلیل این قراردادها شامل مسائل متنوعی هستند که می‌تواند شامل نیازهای مالی، نیازهای خرید و فروش، نیازهای انجام کار توسط شخص دیگر و غیره باشد.

با توجه به اینکه موضوع تعاقد، جنس آن را مشخص می‌کند، بنابراین برای داشتن قراردادی واقعی، باید به این نکته توجه کنیم که قرارداد را برای چه موضوعی می‌بندیم.
قراردادی که مربوط به اجاره و امانت مالی باشد با قراردادی که برای نقاشی کردن یا تزئین ساختمان منعقد می‌شود، تفاوت دارد.
به همین دلیل در این مقاله به بررسی مفهوم تعهد املاک، تعهد امانتی و همچنین تفاوت تعهد املاک و امانتی می‌پردازیم.

عقد تملیکی چیست ؟

«تملیک» از «مالکیت» نشات می‌گیرد و به معنای به دست آوردن صاحبیت چیزی است.
«عقدی» که نتیجه آن انتقال مالکیت از یک نفر به نفر دیگر باشد، یک «عقد تملیکی» است.
بارزترین نمونه «عقد تملیکی»، «عقد بیع» یا خرید و فروش است که در قانون مدنی به این صورت تعریف شده است: «بیع» به مفهوم فروش و خرید ارتباط دارد و در قانون مدنی توصیف می‌شود.

<em>تملیک</em> به معنای بدست آوردن چیزی با مقابله است.
به این معنی که خریدار در مقابل پرداخت وجه معین و مشخص، به عنوان مالک در نظر گرفته می‌شود.
به طور مثال، خرید و فروش یک خانه به این صورت است که با پرداخت یک مبلغ مشخص، خریدار به عنوان مالک خانه تلقی می‌شود.
البته باید توجه داشت که مالکیت در اینجا به معنای مالکیت دائمی نیست و ممکن است در قرارداد، مالکیت موقت در نظر گرفته شود.

مثلاً، در قوانین حقوقی، عقد اجاره و عقد قرض هر دو مانند عقد تملیک هستند.
وقتی کسی یک خانه را اجاره می‌کند، در طول مدت قرارداد اجاره، به نوعی صاحب خانه است؛ زیرا بر اساس توافق اجاره، خانه به تصرف اوست.
بنابراین، به طور خلاصه، می‌توان گفت هر قراردادی که نتیجه اصلی و مستقیم آن مالکیت و تملیک مال باشد، عقد تملیکی است.

عقد عهدی چیست ؟

عقد عهدی:عقدی است که طرفین آن الزام‌ها و تعهداتی را دارند.
این الزام می‌تواند به صورت دوطرفه در قرارداد وجود داشته باشد یا تنها یکی از طرفین متعهد باشد.
در واقع، عقد عهدی یک نوع عقد است که با آن یکی از طرفین یا هر دو طرف قرارداد به انجام یک کاری ملزم می‌شوند.
البته این تعهد می‌تواند مالی یا غیرمالی باشد.

برای نمونه، در عقد وکالت، وکیل متعهد می‌شود که در مقابل دریافت حق الزحمه، مورد وکالت را انجام دهد یا فردی به واسطه صدور چک، متعهد به پرداخت وجه آن می‌شود.
نمونه‌های دیگر عقد عهدی شامل عقد کفالت، عقد عاریه، عقد ضمانت، حواله مزارعه و مساقات است.
همچنین وعده نکاح و قول به ازدواج هم می‌تواند در زمره عقود عهدی قرار گیرد.

تفاوت عقد تملیکی و عقد عهدی

موضوع وعده: تفاوت عقد مالی به صورت تملیکی و وعده عقدی دربارهٔ مسئلهٔ وعده است.
در بیان آن، گفتیم که در یک عقد تملیکی، انتقال مالکیت رخ می‌دهد؛ در حالی که در عقد عهدی، وعده به عمل انداختن کاری است.
روش درخواست انجام وعده: یک جنبهٔ دیگر از تفاوت عقد مالی به صورت تملیکی و عقد وعده‌ای مربوط به زمانی است که متعهد به وعدهٔ خود عمل نکرد.
علت این تفاوت این است که مسئلهٔ وعده در این دو عقد با یکدیگر متفاوت است.
در عقد تملیکی، به دلیل وجود یک مال، روش مطالبهٔ آن متفاوت با یک عقد وعده‌ای می‌تواند باشد