تشریفات و نحوه اتیان سوگند در دادگاه

براساس قوانین آیین دادرسی مدنی، اعتقاد یا قسم، یکی از مهم‌ترین شواهد اثبات یک ادعا محسوب می‌شود و امکان اثبات برخی از دعاوی حقوقی و کیفری مهم را می‌توان با استفاده از اعتقاد، ممکن ساخت.
همچنین، انواع مختلفی از اعتقادات قضایی وجود دارد که می‌توان آنها را شامل اعتقاد بتی یا قاطع، اعتقاد اسـتظهاری و اعتقاد تکمیلی دانست.

شرایط و ضوابط لازم برای ادای قسم یا همان اتیان سوگند در دادگاه بسیار حائز اهمیت است.
این امر فقط در شرایطی مورد قبول قرار می‌گیرد که با توجه به مقررات شرعی و قانونی، به درستی و با حضور صحیح به انجام برسد.
بنابراین، برای پیشبرد پرونده خود، افراد دعواکننده و افرادی که قصد دارند، باید با ادای قسم آشنا باشند و با قواعد و ضوابط مربوط به اتیان سوگند و نحوه اجرای آن آشنایی کامل داشته باشند.

در این مقاله، به بیان تفاوت‌ها و اهمیت تشریفات و روش‌های اتیان سوگند در دادگاه می‌پردازیم.
همچنین، در ادامه با اشاره به قوانین مرتبط، فرایند ادای قسم در دادگاه و استفاده از آن در دعاوی حقوقی را بررسی خواهیم کرد و در انتها، متن و نمونه ادای قسم در دادگاه را برای شما ارائه خواهیم داد.

اتیان سوگند یعنی چه

سوگند یا قسم، یکی از نوع‌های ادله اثبات دعوا است که در قضاوت‌ها و محاکمات قانونی استفاده می‌شود و سریعاً به نحوه خود دارد.
قبل از شرح درباره تشریفات و نحوه استفاده از سوگند در دادگاه، باید توضیح دهیم که چه معنایی را می‌دهد.

مطالبی که در پیش خواهیم آورد، به موضوعات مختلف درباره سوگند و ادای قسم در دادگاه اختصاص دارد.
در اینجا نکاتی درباره شرایط ادای قسم در دادگاه بررسی می‌شود و بحثی پیرامون تشریفات و روش‌های اتیان سوگند در دادگاه ارائه می‌شود.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص مفهوم سوگند یا قسم در حقوق و انواع آن، می‌توانید مقاله زیر را مطالعه نمایید: در ادامه مقاله، در خصوص شرایط ادای قسم در دادگاه، صحبت خواهیم کرد و تشریفات و نحوه اتیان سوگند در دادگاه را خواهیم گفت، علاقمندان به کسب اطلاعات بیشتر درباره مفهوم سوگند یا قسم در حقوق و انواع آن می‌توانند، مقاله زیر را مطالعه کنند.

شرایط اتیان سوگند در دادگاه

با توجه به ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی، هنگامی که صدور حکم دادگاه نیاز به ادای قسم شرعی دارد، دادگاه می تواند درخواست متقاضی را برای ادای قسم بپذیرد.
ادای قسم در دادگاه تنها در صورت برقراری شرایط قانونی امکان پذیر است و تنها در صورت وجود این شرایط، مدعی می تواند ادای قسم را درخواست کند و مقابله با دعوای خود را وابسته به ادای قسم از سوی طرف مقابل قرار دهد.
شرایط ادای قسم در دادگاه شامل موارد زیر هستند:1.
طرف مقابل باید به ادای قسم توافق نماید.
2.
وجود شواهد قانونی و مناسب برای اثبات یا رد دعوا.
3.
ادای قسم باید در قالب پروسه رسمی و قانونی دادگاه انجام شود.

ادعای یک فرد ممکن است بدون دلیل قائل شود و حتی ممکن است مورد انکار شخص مقابل باشد.

می بایست دعا یا سوگند که ادا می‌شود، با شخصی که آن را می‌گوید، مرتبط باشد.
این یعنی تنها از همان فردی می‌توان درخواست کرد که مطلب مورد سوگند اوست.

کسی که از یک فرد درخواست اتیان سوگند می‌کند، باید یکی از طرفین در دعوایی باشد و به موجب ماده ۱۳۲۷ قانون مدنی، در دعاوی مبتنی بر داستان صغیر و مجنون، نمی‌توان قسم را بر شخصی که نقش ولی، وصی یا قیم را ایفا می‌کند، تحمیل کرد؛ مگر اینکه این قسم به عملکرد صادر شده توسط ولی، وصی یا قیم وابسته باشد، و این وابستگی نیز تا زمانی است که ولایت، وصایت یا قیمت ادامه دارد.

تشریفات و نحوه اتیان سوگند در دادگاه

بعد از ارزیابی شرایط چگونگی ادای قسم در دادگاه، به مراجعۀ رسمی و شیوۀ ادای سوگند در دادگاه نیز نیازمند هستیم.
در مادۀ ۲۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی، روش ادای قسم در دادگاه یا همان شیوۀ مراجعۀ رسمی و ادای سوگند در دادگاه، تعیین شده است و زیرا سوگند در دادگاه، یکی از مدارک اثبات حقوقی و قانونی است، بنابراین باید به همان شیوۀ معین شده در شرع و قانون صورت گیرد.

با توجه به ماده ۲۸۱ قانون آیین دادرسی مدنی، لازم است سوگند با رعایت قوانین دادگاه، با استفاده از عبارت‌های مقدس (به نام خداوند متعال، والله، بالله، تالله) یا با اشاره به نام خداوند متعال به زبان‌های دیگر ادا گردد و در صورت لزوم، دادگاه مشخص می‌کند که سوگند باید با توجه به زمان، مکان و لفظ‌های مورد استفاده، تشدید شود.
با این حال، هیچ تفاوتی بین مسلمان و غیرمسلمان در ادای سوگند به نام خداوند متعال وجود ندارد.
اجرای سوگند در جلسه انجام می‌گیرد.

بر اساس این ماده، با توجه به شرایط و روش اداء سوگند، رویه زیر اجرا خواهد شد: پس از صدور فرمان تشریفات سوگند، بر اساس درخواست کننده در دادگاهی که در آن سوگند و نفری که باید سوگند بخورد ذکر شده است، باید سوگند، با ذکر بزرگنمایی خداوند و یا نام او به زبان‌های دیگر، ادا گردد و تفاصیل اداء آن در صورتی که جلسه‌ای برگزار شود، به طور کامل ثبت خواهد شد.

همچنین، در مورد زمان اتیان سوگند، باید توجه کرد که پس از صدور قرار اتیان سوگند، اگر فرد مشخص شده در قرار، آماده خوردن قسم باشد، این اتیان در همان جلسه انجام خواهد شد.
در غیر این صورت، دادگاه وقتی را برای فردی که باید اتیان سوگند نماید، تعیین خواهد کرد.

ماده قانونی اتیان سوگند

یکی از سوالات رایج درباره "اتیان سوگند"، این است که ماده قانونی مربوط به اتیان سوگند چیست و کدام قانون به طور رسمی این مسئله را تشخیص و مطرح کرده است؟ در این بخش از مقاله، میخواهیم به این سوال جواب دهیم و ماده قانونی که در آن اتیان سوگند مطرح شده است را ذکر کنیم.

به سؤال فوق-الذکر، باید اشاره کرد که قانون مربوطه به اولین قسم یا سوگندی که اتیان می شود قانون آیین دادرسی مدنی است.
این قانون در ماده ۲۷۰ خود، توضیحاتی درباره اتیان سوگند در دادگاه ارائه می دهد.

تقاضای اتیان سوگند در دعاوی حقوقی

در بخش‌های قبلی مقاله، به مطالعه‌ای دقیق نحوه ادای سوگند و تشریفات مرتبط در دادگاه پرداختیم.
مابقی این مقاله نیز به معرفی درخواست‌های ادای سوگند در دعاوی حقوقی اختصاص دارد.
در این بخش نیز، توجه به قوانین درخواست ادای سوگند در دادگاه‌ها را خواهیم نمود.

برای بررسی امکانات و شرایط مربوط به درخواست‌ها و سوگند در دعاوی حقوقی، باید به قانون مدنی جمهوری اسلامی مراجعه نمایید.
ماده ۱۳۲۵ این قانون به طور ویژه در مورد درخواست‌های سوگند در دعاوی حقوقی صریحاً ذکر می‌کند: "در دعاوی که شهادت شهود در آن قابل اثبات است، مدعی می‌تواند حکم به دعوای خود که مورد انکار مدعی علیه است، منوط به سوگند خود قرار دهد.
"

بر پایهٔ این ماده، در تمامی دعاوی حقوقی قابل اثبات با شهادت، در شرایطی که مدعی مخالف، موضوع دعوای مطرح شده را انکار کند، مدعی می‌تواند برای صدور حکم در دعوا، از دادگاه، تقاضای صدور قرار سوگند، نسبت به مدعی مخالف داشته باشد.

در تمام طول تاریخ، سوالات متعددی درباره "اتیان سوگند در دادگاه" وجود داشته است.
یکی از سوالات رایج این است که "مفهوم سوگند در دادگاه به چه معناست؟".
در اینجا نقش قوانین آیین دادرسی مدنی به عنوان منبع حقوقی برای توضیح محتوای سوگند در دادگاه بررسی می‌شود.

ماده 281 قانون آیین دادرسی مدنی، تاکید می‌کند که سوگند باید با استفاده از لفظ جلاله (والله - بالله - تالله) یا نام خداوند متعال به سایر زبانها، مطابق قواعد دادرسی، ادا گردد.
در هرصورت، در ادای سوگند، بین مسلمانان و غیرمسلمانان تفاوتی وجود نخواهد داشت و ادای سوگند با استفاده از نام خداوند متعال در جلسه صورت خواهد گرفت.