تشریفات استماع شهادت شهود

با توجه به قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری، در خصوص شهادت و گواهی در دادگاه، تنظیماتی در نظام حقوقی وجود دارد که نقش مهمی را برای شهادت به عنوان یکی از ادله اثبات دعوا ایفا می‌کند.
شرایط شاهدان برای ارائه شهادت و نیز شرایط شهادت، در قوانین مختلف مشخص شده‌اند و در صورت عدم رعایت این شرایط، می‌توان از استفاده از تغییر در اظهارات شاهدان استفاده کرد.
اما استماع به شهادت و گواهی در دادگاه مراحل خاص خود را دارد که در قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده است.
به‌همین منظور، در این مقاله قصد داریم به تحلیل فرایند استماع به شهادت شاهدان در دادگاه یا روش استجواب گواهان در دادگاه بپردازیم.

استماع شهادت یا گواهی

استدلال به وسیله گواهی گواهان یا شنیدن اظهارات شهود، به عنوان یکی از اصلی‌ترین دلایل قانونی برای اثبات دعوی در ماده ۲۳۲ قانون آیین دادرسی مدنی، تعریف شده است.
بر اساس این ماده، هر دو طرف در اختلاف که به گواهی‌ها و شهود اعتماد می‌کنند، باید در زمان تعیین شده توسط دادگاه شاهدان خود را حاضر و معرفی کنند.
بنابراین هرگاه یکی از طرفین برای اثبات ادعای خود به شهادت یا گواهی نیاز داشته باشد و دادگاه آن را موثر تشخیص دهد، قرار استماع گواهی گواهان صادر می‌شود.
در صورت عدم حضور گواه در جلسه دادگاه، جلسه به تعویق می‌افتد و طرف معامله کننده مورد اطلاع قرار می‌گیرد تا گواه یا شاهد خود را حاضر کند و وی باید شهود و گواهان خود را در جلسه دادگاهی که تعیین شده است، حاضر و معرفی کند.
طبق ماده ۲۴۲ قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه می‌تواند بر اساس درخواست یکی از اصحاب دعوا و در صورت لزوم، گواهان را استدعا کند.
در ابلاغ احضاریه، مقرراتی که برای ابلاغ اوراق قضایی تعیین شده است رعایت می‌شود و باید حداقل یک هفته قبل از تشکیل دادگاه به گواهان اطلاع داده شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره درخواست استماع شهادت شهود و ابلاغیه استماع شهادت شهود، اینجا را کلیک کنید.

نحوه استماع شهادت یا گواهی در دادگاه

در مورد تکالیف و روش‌های استماع شهادت شاهدان در دادگاه و فرایند استماع گواهی گواهان، قانون آیین دادرسی مدنی برخی مقررات را تعیین کرده است.
در ادامه به بررسی این مقررات می‌پردازیم:1.
تشریفات و نحوه استماع شهادت شهود در دادگاه: قانون آیین دادرسی مدنی تعیین می‌کند که در فرآیند استماع شهادت شهود، باید تشریفات مربوطه رعایت شود.
این شامل نکاتی مانند حق طرح سؤال، حق وکیل مدافع برای راهنمایی شاهد، و حق اطلاع از قوانین و آیین نامه‌های مربوط به استماع شهادت است.
2.
آیین استماع گواهی گواهان: برای استماع گواهی گواهان، قانون آیین دادرسی مدنی قوانین خاصی را مشخص کرده است.
این شامل نکاتی مانند صداقت و دقت در ارائه گواهی، عدم تعارض نقش گواه با نهادهای دیگر و احترام به حقوق طرفین است.
با رعایت این مقررات، فرایند استماع شهادت شهود و استماع گواهی گواهان به درستی و به عدالت پاسخگو خواهد بود.

براساس ماده 236 قانون آیین دادرسی مدنی، پیش از ادای گواهی، دادگاه حق حرمت "گواهی کذب و مسئولیت مدنی آن و مجازاتی که برای آن تعیین شده است" را برای گواه یا شاهد خاطی نشان می‌دهد.
گواهان باید پیش از ادای گواهی "نام و نام خانوادگی، شغل، سن و محل اقامت خود" را اعلام کنند و با سوگند از آن خطاب کنند که تمام حقیقت را بیان کرده و علاوه بر آن چیزی جز حقیقت اعلام نکنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره "شهادت دروغ و مجازات آن" و "شهادت خویشاوندان"، می‌توانید بر روی لینک مربوطه کلیک کنید.

به طور مطلق وفاقاً، طبق ماده ۱۵۳ قانون مربوط به آیین دادرسی کیفری، هر گواه یا شاهد موظف است با سوگند به 'خداوند متعال' تصریح کند که تنها حقایق را بیان کرده است و به دروغ هیچ چیزی نگفته است.
هرچند، در صورتی که تبصره حق را متوقف کرده و گواه آمادگی نداشته باشد تا سوگند بخورد، اجبار به سوگند غیرمجاز است.
برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر درباره معنی دقیق سوگند؛ شهادت در قبال شهادت و شهادتنامه کتبی؛ به لینک‌های زیر کلیک کنید:سوگند,شهادت بر شهادت,شهادتنامه کتبی.

به طور رسمی و با رعایت قوانین مربوطه، ماده 235 قانون آیین دادرسی مدنی امکان استماع به گواه بدون حضور شهودی که هنوز شهادت نداده است را تأیید می‌کند و پس از ادای گواهی توسط همه، دادگاه می‌تواند به صورت گروهی از شهود تحقیق کند.
همچنین، طبق ماده 237 قانون آیین دادرسی مدنی، به منظور تأمین بهتر آزادی گواه، دادگاه می‌تواند گواهی را بدون حضور اطراف دعوا استماع کند.
پس از استماع شهادت شاهد، دادگاه بلافاصله اطراف دعوا را از اظهارات شهود مطلع می‌سازد.
اظهارات گواه باید به صورت کامل و با قید در محضر، با امضا و اثر انگشت گواه نوشته شود و در صورتی که گواه نتواند یا نخواهد امضا کند، موضوع به صورت کتبی در محضر قید خواهد شد.
جهت دریافت اطلاعات بیشتر درباره رجوع به شهادت و شهادت در دعاوی کیفری، می‌توانید روی لینک‌های مشخص شده برای هر یک کلیک کنید.