تدلیس در معامله

غالباً قبل از انجام معامله، افراد بر روی جزئیات و شرایط مربوط به آن بحث می‌کنند و ویژگی‌ها و کیفیت‌های آن را بیان می‌کنند.
در این حین، یکی از طرفین ممکن است تلاش کند با انجام عملیات مرموز و تزویر، معامله را به هر شکلی ممکن انجام دهد تا به نتیجه رساندن معامله برسد.

در شرایط مشابه، قانون گذار به حمایت از افرادی که قربانی تقلب شده‌اند، توجه کرده و حق آن‌ها را در نظر گرفته است تا با استفاده از خلاف‌گویی و تقلب، معامله را به صورت یک‌جانبه تحت تأثیر قرار دهند یا به دادخواست و شکایتی پرداخت کنند.
اکثر افراد ممکن است در طی معاملات با این نوع رفتارها مواجه شوند، بنابراین آگاهی از جزئیات تقلب در معامله، ضروری است.

در این مقاله، قصد داریم درباره "تدلیس در معامله" در قانون مدنی صحبت کنیم.
ابتدا به تعریف و شرایط تحقق تدلیس در معامله می‌پردازیم و سپس یک نمونه دادخواست، شکوائیه و لایحه دفاعیه تدلیس در معامله را برای دانلود در فرمت PDF ارائه می‌دهیم.
با ما همراه شوید تا اطلاعات بیشتری در این موضوع به دست بیاورید.

تدلیس در معامله چیست

"خیار در عقد حقوقی به معنای حق یک جانبه بر هم زدن قرارداد است.
طبق ماده 396 از قانون مدنی، ده نوع خیار در قانون برای طرفین معامله تعیین شده است.
بعضی از این خیارها مختص فروشنده هستند، بعضی مختص خریدار و بعضی دیگر به طور مشترک بین فروشنده و خریدار قائل هستند.
از جمله این خیارها می توان به خیار تدلیس در معامله اشاره کرد.
"

تدلیس در معامله یعنی عملی است که باعث فریب کردن طرف مقابل در یک معامله می‌شود.
به عنوان مثال، اگر فروشنده یک وسیله برقی را که ساخت کشور چین است به عنوان محصولی ساخت کشور ژاپن معرفی کند، یا اگر تابلوی نقاشی یک هنرمند را به نام هنرمند دیگر نسبت دهد، در این صورت از تدلیس در معامله استفاده شده است.
قانون مدنی در ماده 438 به تدلیس در معامله اشاره می‌کند و حقوق طرف مقابل در این موارد را حفظ می‌کند.

بنابراین، در صورتی که بین دو فرد معامله‌ای صورت گیرد، هر کسی از طرفین، با استفاده از فریب یا تقلب، واژه‌ای را به جنسی که عرضه می‌کند اضافه کند و موجودیت موجود، کاملاً با ویژگی‌های ذکر شده در معامله سازگار نباشد و یا برخی از صفات مورد نظر را نداشته باشد و طرف دیگر، با توجه به صفاتی که اشاره شده، محصول را خریداری نماید، آنگاه می‌توان گفت که تا حدودی در معاملهٔ صورت گرفته تلاشی برای تدلیس صورت گرفته است.

شرایط تحقق تدلیس در معامله

در بخش قبل، ما به سوال "تدلیس در معامله چیست" پاسخ داده و گفتیم که تدلیس به مجموعه‌ای از عملیات گفته می‌شود که هدف آن، فریب طرف مقابل در معامله است.
در این حالت، طرفی که فریب خورده است، حق فسخ معامله را دارد.
برای اینکه تدلیس در معامله اتفاق بیفتد، باید شرایطی وجود داشته باشد که به آنها شرایط تحقق تدلیس در معامله گفته می‌شود.

برای بررسی "تدلیس در معامله"، لازم است دو شرط ضروری را بررسی کنیم که شامل انجام عملیات و فریب دادن طرف مقابل می‌شود.
این دو شرط باید به صورت همزمان و با هم وجود داشته باشند تا "تدلیس" اتفاق بیفتد و اگر هر یک از این شرایط بدون دیگری وجود داشته باشد، تدلیس ممکن نیست.
همچنین، فریب باید قبل از امضای قرارداد رخ دهد و اگر بعد از آن اتفاق بیفتد، به "تدلیس در معامله" تلقی نمی‌شود.

به نظر اکثر حقوقدانان، برای انجام تدلیس، باید قصد و ارادهٔ فریب و توصیف غیرصحیح یک کالا به صورت هدفمند داشت.
اینکه در یک معامله توصیفی نادرست از کالا ارائه شود، به تنهایی به عنوان تدلیس در نظر گرفته نمی‌شود.
طبق مادهٔ ۴۳۹ قانون مدنی، اگر فروشنده تدلیس کند، خریدار حق کنسل شدن قرارداد را دارد و همچنین فروشنده موظف است به خریدار غرامتی برای خسارت‌های ناشی از تدلیس پرداخت کند.

یکی از مواردی که ممکن است به وقوع بپیوندد و در آن صورت قابل توصیف می‌باشد ، "تدلیس در معامله" است.
این موضوع ممکن است در مورد موضوع معامله اظهار شود که در واقع وجود ندارد؛ یا این که عیوب آن مخفی شوند.
در نتیجه ، اگر یک عیب به صورت آشکار و بدون تلاش برای پنهان کردن آن در مورد معامله وجود داشته باشد و فروشنده نیز تلاشی برای پنهان کردن آن نداشته باشد ، فروشنده اختیار فسخ معامله به عنوان تدلیس را نخواهد داشت.

تدلیس در معامله در قانون مدنی

قانون مدنی دارای مفادی است که با هدف حمایت از افرادی که در معاملات (به عنوان خریداران و فروشندگان) متضرر شده‌اند، و احکام، شرایط و موارد خلاف قانون در معاملات را تعریف می‌کند.
مفاد مربوط به تدلیس در معامله در قانون مدنی شامل مواد ۳۹۶، ۴۴۰، ۴۴۱ و همچنین ماده ۷۶۴ است.

در قانون گذاری، ماده 396 تمام حقوق و خیارات موجود در قانون مدنی را بررسی می‌کند.
از جمله، خیار تدلیس یکی از این حقوق مورد نظر می‌باشد.
این ماده به شرح زیر این خیارات را فهرست کرده است: خیار مجلس، خیار حیوان، خیار شرط، خیار تاخیر ثمن، خیار رویت و تخلف وصف، خیار غبن، خیار عیب، خیار تدلیس، خیار تبعض صفقه و خیار تخلف شرط.

مفاد ماده‌های ۴۳۸ تا ۴۴۰ قانون مدنی درباره تعریف و اهمیت فوری بودن تدلیس و حقوق فروشنده و خریدار (هر دو) درباره این تدلیس است.
بنابراین، کسی را نباید در حالتی که در تدلیس دست دارد تنها به عنوان خریدار یا فروشنده در نظر گرفت، بلکه هر فردی که مورد تدلیس قرار گیرد، می‌تواند از این حق استفاده کند.
همچنین، ماده ۷۶۴ این قانون به موضوع تدلیس در معاملات صلح پرداخته است، به گونه‌ای که طبق آن، تدلیس در صلح نیز می‌تواند منجر به حق فسخ شود.

نمونه دادخواست تدلیس در معامله

همانطور که پیش‌تر گفته شد، اگر یکی از طرفین در یک توافق، اقداماتی را برای فریب و گمراه کردن طرف دیگر انجام دهد و با آگاهی از مواردی که مخفی شده‌اند، توافق را انجام ندهد، آن طرف حق دارد توافق را لغو کند.

برای اجرای حق فسخ، شخصی که فریب خورده است، می تواند در صورت برآورده شدن شرایط لازم برای اعمال این حق، قصد خود را برای فسخ معامله به طرف دیگر اعلام کند.
برای اثبات و تایید فسخ معامله در صورت بروز اختلاف، متقاضی می بایسته اظهارنامه قضایی مربوطه را به دادگاه ارائه دهد.
در زیر، یک نمونه درخواست مربوط به تدلیس در معامله ارائه شده است.
در صورت بروز شرایط لازم، می توانید قصد فسخ معامله را توسط ارسال اظهارنامه قضایی به طرف مقابل اعلام نمایید.
در صورت بروز اختلاف در قضیه، ارائه اثبات فسخ معامله توسط متقاضی الزامی است.
بنابراین، می بایست اظهارنامه قضایی مربوطه را به دادگاه ارسال کنید.
جهت مشاهده یک نمونه از درخواست تدلیس در معامله، به قسمت زیر مراجعه نمایید.

توجه به این مسئله ضروری است که علاوه بر شباهت‌های موجود در نمونه‌های دادخواست‌های تدلیس در معامله، مانند بیان مشخصات خواهان، خواناکننده، تعیین خواسته و غیره، هر فرد باید با توجه به شرایط و وضعیت اطراف خود، دادخواست خود را جداگانه مطابق با نمونه‌های اینترنتی تنظیم کند و صرفاً به دادخواست‌های الکترونیکی اعتماد نکند.

نمونه شکواییه تدلیس در معامله

تدلیس در معامله از جنبه‌های کیفری نیز طبق قوانین جاری قابل بررسی است.
بر اساس ماده 1 قانون شدت مجازات برای ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری، هر فردی که از طریق حیله و تقلب دروغ به مردم واهمه یا فریب بدهد و املاک و مشاغل مجازی ایجاد کند و دارایی‌ها و اختیاراتی بی‌ارزش را به دیگران نشانده و امیدوار به امور غیرواقعی کند، یا از هرکدام از وسایل تقلبی و اموال یا سند های مجازی برخوردار شده و به این راه‌ وارد کند و دارایی‌های دیگری را به سرقت ببرد، متهم به کلاهبرداری تلقی می‌شود.

به منظور حمایت از افرادی که زیان دیده‌اند، قانونگذار کلاهبرداری را به عنوان جرمی قلمداد کرده و برای آن مجازات‌هایی را تعیین کرده است.
بر اساس ماده اول این قانون، اگر یک فرد دیگر را فریب دهد، علاوه بر اینکه باید مالی که از آن بهره‌برداری نادرست کرده است را به صاحبش بازگرداند، مجازات‌های حبسی از یک تا 7 سال و جریمه مالی معادل مقداری که بدست آورده، برای او در نظر گرفته می‌شود.
افراد برای اینکه از جرمی که در آن به نوعی تقلب و فریب در معامله رخ می‌دهد شکایت کنند، باید از یک نمونه فرم شکایت درباره تقلب در معامله استفاده کنند که در زیر یک نمونه آن ارائه شده است.

به منظور تنظیم شکایت، اطلاعاتی از شاکی لازم است که شامل نام، نام پدر، آدرس محل اقامت، نشانی، تاریخ وقوع جرم، محل وقوع جرم، موضوع شکایت، دلایل، مستندات و شرح شکایت می‌شود.
هم اکنون، افراد می‌توانند با مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و داشتن حساب کاربری ثنا، شکایت خود را ثبت کنند.

در اقدام‌های گذشته، ما درباره روش تنظیم دادخواست و شکایت در مورد تدلیس در معامله صحبت کرده‌ایم و بیان کرده‌ایم که در حال حاضر افراد می‌توانند از طریق مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، دادخواست و شکایت خود را ثبت کنند.
در این قسمت از مقاله، می‌خواهیم یک نمونه دفاعیه تدلیس در معامله ارائه دهیم.

‍دادخواست دفاعیه یا نامه دفاعیه، یک مستند حقوقی است که توسط طرف‌های درگیر (خواهان، خوانده، شاکی یا مشتکی) به عنوان پاسخ به ادعاها و برای دفاع از حقوق خود، به دادستانی یا مرجع قضایی تقدیم می‌شود.
به منظور آشنایی علاقه‌مندان با محتوا و جزئیات دادخواست دفاعیه، در زیر می‌توانید یک نمونه دادخواست دفاعیه در مورد تدلیس در معامله را دانلود کنید.