تابعیت و ملیت چیست

از میان مفاهیمی که در زندگی افراد پرکاربرد هستند، می‌توان به تابعیت و ملیت اشاره کرد.
تابعیت و ملیت باعث می‌شود فرد احساس تعلق به یک کشور داشته و خود را عضوی از آن تلقی کند.
تابعیت، به صورت صفت و با استفاده از اصطلاحاتی مانند "ایرانی، هندی، عراقی" و غیره، بیان می‌شود.

علیرغم اینکه ممکن است افراد مفهوم‌های "تابعیت" و "ملیت" را به یکدیگر اشتباهاً مترادف در نظر بگیرند، باید توجه داشت که این دو مفهوم کاملاً متفاوت از یکدیگر است و نمی‌توان آنها را با هم قابل تعویض کرد.
همچنین، با عبارت "اقامت دائم" نیز به طور جداگانه نگاه کرد و آن را با "تابعیت" و "ملیت" تمایز داد، زیرا این سه مفهوم و وجوه مختلفی دارند.
لذا، آشنایی با تفصیلات تعریف "تابعیت" و "ملیت" و همچنین تفاوت آنها با "اقامت دائم" ضروری به نظر می‌رسد.

در ادامه مقاله حاضر به تحلیل مفهوم تابعیت و ملیت پرداخته و انواع آن را بررسی می‌کنیم.
سپس، به مقایسه‌ی این دو با اقامت دائم می‌پردازیم و تفاوت‌های آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
جهت کسب اطلاعات بیشتر، با ما همراه باشید.

تابعیت چیست

یکی از اصولی که از لحظه تولد، در ارتباط با انسان‌ها وجود دارد، مفهوم بسیار مهم و حائز اهمیتی به نام تابعیت است.
تعریف و اعطای تابعیت توسط قوانین هر کشور تعیین می‌شود و مشخص می‌کند که آیا فرد موردنظر تابعیت آن کشور را دارد یا خیر.
اما ممکن است برخی از افراد از این مفهوم آگاهی کافی نداشته باشند، لذا در این قسمت قصد داریم به تعریف دقیق‌تر تابعیت بپردازیم.

تعریف تابعیت به معنای ارتباط حقوقی، معنوی و سیاسی فرد با یک دولت است.
تابعیت، شخص را به یک کشور خاص مرتبط می کند و به این ترتیب، شخص و دولت در برابر یکدیگر حقوق و تکالیفی دارند.
در قانون مدنی ایران، شرایط اعطای تابعیت تعریف شده است اما تعریف دقیقی از تابعیت ارائه نشده است.
بنابراین، تابعیت می تواند به عنوان یک رابطه حقوقی قلمداد شود که با استفاده از مفهوم قوی و استواری مانند اشخاص تحت حمایت قانونی یا شهروندان، به مردم یک کشور تعلق می گیرد.
تابعیت به عنوان بخشی از ساختار قانونی هر دولت، به طور معنوی و علمی تأیید شده است.

تمامی شهروندان ایران، به استثنای اشخاصی که تابعیت خارجی دارند و توسط دولت ایران تحت انتقاد قرار ندارند، می‌توانند از این مقرره استثنا شوند.
در اینجا، تابعیت خارجی به معنی داشتن مدارک مناسب تابعیت بوده و مورد تأیید دولت ایران قرار می‌گیرد.

کسانی که پدرشان ایرانی هستند، بدون توجه به اینکه در ایران یا در خارج از کشور متولد شده باشند، بسیار ویژگی‌های قابل توجهی دارند.

اشخاصی که در ایران به دنیا آمده و نمی‌دانند پدر و مادرشان کی هستند.

هر مرد ایرانی که اقدام به ازدواج با شهروندان خارجی کند و زنی را که تابعه خارجی است، انتخاب کند.

اشخاصی که در ایران به دنیا آمده‌اند و پدر و مادر خارجی دارند، به عنوان نمونه، یکی از آن‌ها در ایران متولد شده است.

کسانی که در ایران از پدری که تبعه خارجه است به دنیا می‌آیند و پس از رسیدن به سن هجده سال، حداقل یک سال دیگر در این کشور اقامت داشته باشند، می‌توانند بر اساس قوانینی که برای تحصیل تابعیت ایران وضع شده، به تابعیت ایران پذیرفته شوند.

هر شهروند خارجی که تحصیلات خود را در ایران به اتمام برساند.

توجه به این موضوع حائز اهمیت است که افراد باید بتوانند به راحتی تغییر تابعیت خود را انجام دهند.
اما در همین حین، قوانین کشور مبدا و مقصد باید رعایت شود.
همچنین، برخی افراد به دلیل وجود قوانین داخلی و بین‌المللی برای جلوگیری از تابعیت مضاعف، دو تابعیت دارند.
تابعیت مضاعف به معنای این است که شخص به طور هم‌زمان از دو تابعیت کشورها بهره‌برداری می‌کند.

ملیت چیست

در قسمت گذشته به بیان تعریف تابعیت پرداخته شده است.
علاوه بر این، مفهوم تابعیت با اصطلاح دیگری به نام ملیت همراه است.
اما باید توجه داشت که تابعیت و ملیت دو مفهوم مجزا هستند و نمی‌توان تابعیت را با ملیت مترادف دانست.
در این قسمت به بیان تعریف ملیت خواهیم پرداخت، با توجه به مطالب فوق.

مفهوم "ملیت" به معنای ارتباط روحی و باطنی یک فرد با کشوری خاص است.
در عین حال، "تابعیت" به معنای ارتباط سیاسی و حقوقی بین دولت و فرد است و قوانین مشخصی برای آن وجود دارد.
اصطلاح "ملیت" تنها به جنبه معنوی ارتباط فرد با کشورش اشاره می‌کند.
همچنین، "ملیت" نشان دهنده محلی است که شخص یا والدینش در آن متولد شده‌اند، در حالی که "تابعیت" با احراز شرایط مربوطه قانونی برای هر کشور به دست می‌آید.

مطابق بیانی قبلی، فرد قادر است تابعیت خود را تغییر داده و به تابعیت کشور دیگری درآید، اما رابطه ملیت از بین نمی‌رود و ملیت تا آخر عمر فرد، همواره همراه او خواهد بود.
به عبارت دیگر، مثلاً شخص ممکن است تابعیت ایرانی داشته باشد، اما ملیت او ایرانی نباشد یا اینکه شخصی دارای ملیت ایرانی باشد، اما تابعیت کشور دیگری را اختیار کرده باشد.

انواع تابعیت و ملیت

در بخش‌های قبل درباره مفهوم تابعیت و ملیت بحث شد و تفاوت بین آنها مشخص شد.
برای برخی افراد، این امر ممکن است سوال باشد که تابعیت و ملیت دارای اقسامی هستند.
به همین دلیل، این بخش به توضیح انواع تابعیت و ملیت اختصاص داده شده است.

از آن جایی که ملیت با تولد فرد به وی اختصاص داده می‌شود و تا آخر عمر، همراه فرد می‌باشد، می‌توان گفت که برای هر فرد تنها یک ملیت وجود دارد و آن هم محل تولد یا والدینش است.
در نتیجه، در بیان انواع ملیت می‌توان بیان داشت که به تعداد کشورهای جهان انواع ملیت وجود دارد و ملیت فقط به یک نوع خلاصه نمی‌شود.

در انواعی از معرفت، می توان نتیجه گیری کرد که توجه نموده اند.
به این معنی که انسان ها بستگی به کشوری که تعلق دارند، از ترکیب های مختلفی از ویژگی ها و نوعی تابعیت برخوردار می باشند.
ضرورت آن است که تعیین وضعیت تابعیت توسط کشورها، که بیشتر به شیوه های خونی و خاکی مرتبط است، بیان شود.
به عبارت دیگر، این می تواند بیانگر این باشد که تابعیت به واسطه پدر و مادر به فرزند انتقال می یابد.

سیستم خاک و خون به طور کلی به این معنی است که هر فردی که در محدوده یک کشور متولد می‌شود، تابعیت یا شهروندی آن کشور را به ارث می‌برد.
بعضی از کشورها از سیستم خاک و خون استفاده می‌کنند و به افرادی که در سرزمین آنها متولد شده‌اند یا پدر یا مادر یا هر دوی آنها تابعیت کشور مذکور را دارند، تابعیت می‌دهند.

تفاوت تابعیت و ملیت و اقامت دائم

تا به حال، پرداختن به مفهوم اقامت دائم، تابعیت و ملیت مورد توجه قرار گرفته است.
اما، اصطلاح دیگری نیز در این زمینه وجود دارد که با نام "تابعیت مضاعف" و "تک تابعیت" نیز شناخته می‌شود.
گاهی اوقات افراد این سه اصطلاح را به عنوان یکسان در نظر می‌گیرند، اما این گونه نیست.
به همین دلیل، در اینجا به تفاوت بین تابعیت، ملیت و اقامت دائم پرداخته خواهد شد.

مفهوم "اقامت دائم" به این معنا است که فرد مجوزی برای اقامت بلندمدت در کشور مقصد دریافت می‌کند.
به عبارت دیگر، فردی که اقامت دائم دارد، می‌تواند به مدت طولانی در کشور مورد نظر ساکن شود.
در حقیقت، در این حالت، مورد انتقال قانونی و معنوی به کشور مقصد مطرح نمی‌شود.
محل اقامت دائم فرد و مرکز فعالیت‌هایش را اقامتگاه می‌نامند.
به علاوه، علاوه بر اقامت فرد حقیقی، شرکت‌ها نیز می‌توانند دارای اقامتگاه فرد حقوقی باشند.

با توجه به تعریف فوق، می توان گفت که تابعیت و ملیت و اقامت دائم، به طور کاملا مجزا از یکدیگر هستند و نباید با یکدیگر اشتباه شوند.
به عنوان مثال، یک فرد ممکن است ملیت ایرانی داشته باشد، اما تابعیت آلمان را داشته باشد و محل اقامت دائم او، انگلستان باشد.
همچنین، همانطور که پیش از این ذکر شد، ملیت فرد هرگز قابل تغییر نیست، اما محل اقامت دائم و تابعیت قابل تغییر است.