بیع صرف

عقد بیع، یکی از مهم‌ترین قراردادهای تعیین‌شده است که به‌طور کلی همه افراد در جامعه با آن آشنا هستند.
این قرارداد می‌تواند به‌صورت حضوری یا توسط افراد خانواده تجربه شود و تأثیرات آن را به‌خود جلب کند.
قانون‌گذار در قانون مدنی، با استفاده از فقه و شرع، انواع مختلف این قرارداد را تشریح نموده و قوانین مربوط به هرکدام را مشخص کرده است.

بیع صرف یکی از اقسام قراردادهای خرید و فروش است که امروزه بسیار کمتر مرسوم است و تنها در برخی اصناف مانند فروشندگان طلا یا نقره رایج است.
این نوع قرارداد تنها در صورت رعایت شرایط، مراحل و نحوه مناسب و با قرارداد صحیح به نتیجه می‌رسد و در غیر این صورت دارای آثار صحیح نخواهد بود.

لذا، در اینجا، پاسخی برای این سؤالی که "چه شرایطی برای بیع صرف لازم است"، ارائه خواهیم کرد و مراحل و روند انجام بیع صرف و همچنین تأثیرات آن را بررسی خواهیم کرد.
به علاوه، تأثیر قبض در این نوع بیع را نیز بررسی کرده و تفاوت آن با بیع عریه و سلم را توضیح خواهیم داد.
در پایان، یک نمونه متن با قالب html در اختیارتان قرار خواهد گرفت.

شرایط بیع صرف چیست

برای پاسخ دادن به این سؤال که شرایط انجام یک معامله خاص چیست، ما باید به شرایط صحت معامله و شرایط انعقاد قرارداد بپردازیم.
در این بحث، ما قوانین حقوقی و قوانین مدنی را بررسی کرده و به هر دو صورت کلی و به صورت اختصاصی برای بیع صرف به آن نگاه می‌کنیم.
پاسخ به سؤال "چه شرایطی برای بیع صرف لازم است؟" به شرح زیر می‌باشد:- شرایط صحت معامله باید رعایت شوند.
- شرایط انعقاد قرارداد بیع باید رعایت شوند.
- شرایط خاص مربوط به بیع صرف باید مورد توجه قرار گیرند.

وجود صلاحیت (عقل، بلوغ، رشد)، همراه با قصد و رضایت از هر دو طرف قرارداد؛

در خصوص معامله، موضوع و مشروعیت آن باید مشخص و قطعی باشد؛

طلا یا نقره در خرید و فروش کالاها مشترک بوده و دلیل این است که در یک معامله، یکی از کالاها طلا و دیگری نقره یا هر دوی آنها در دسترس باشد.

با توجه به نظرات حقوقی، هر دو طرف قرارداد باید دارای حقوق مالکیت بر مال مورد معامله و مجاز به تصرف در آن باشند.
همچنین، نباید مانع قانونی برای طرفان در قبال انجام معامله وجود داشته باشد.

کدامشتری تمایل دارد کالا یا خدماتی را پیدا کند که به قیمت مناسب باشد و در عین حال شروط مطلوب را داشته باشد؟ پاسخ آن را می‌توان در مباحث مربوط به خرید و فروش یافت.
در اینجا قصد داریم دربارهٔ مفهومی به نام "بیع" صحبت کنیم.
بیع، توافق میان فروشنده و خریدار است که شرایط و قوانین خاص خود را دارد.
در این توافق، فروشنده کالا یا خدمتی را به خریدار می‌فروشد و خریدار نیز مبلغ معادل به فروشنده پرداخت می‌کند.
شروط و قوانینی برای بیع وجود دارند که باید رعایت شوند تا عقد بیع صحیح شمرده شود.
از جمله قوانین مهم بیع، شرایط مالکیت کالا و پرداخت ثمن می‌باشد.
بعد از رعایت این شروط، بیع به اتمام می‌رسد و آثار آن ایجاد می‌شوند.
حالت ها و پیامدهای بیع می‌توانند متفاوت باشند.
بسته به شرایط و مراتب، بیع می‌تواند از نوع‌های مختلفی مانند بیع دینی، بیع معتبر یا بیع نامعتبر باشد.
همچنین، بیع می‌تواند مشروط به برخی شروط و موارد خاص نیز باشد.
در نهایت، بیع یک تعامل مهم در بازار است که همراه با شروط و آثار خاص خود می‌آید.
این توافق قانونی که بین فروشنده و خریدار برقرار می‌شود، به عنوان یکی از راه‌های معمول خرید و فروش، نقش مهمی در اقتصاد دارد.

مراحل و نحوه تنظیم بیع صرف

"تنظیم و انجام بیعت صرف یک توافق است که افرادی که قصد انجام این تعهد را دارند، پرسش می‌کنند.
به همین دلیل، اطلاعات مربوط به این موضوع بسیار مهم است.
در این قسمت از مقاله، شرایط و مراحل انجام بیع صرف تشریح و توضیح داده خواهد شد.
همچنین در این قسمت، نمودارها و روش‌های مربوط به تنظیم بیع صرف مورد بررسی قرار می‌گیرند.
"

قانون گذار، به استثنای برخی موارد مشخص (مانند عقد بیمه)، انعقاد قراردادها به صورت شفاهی یا کتبی را مجاز می‌داند.
اما با توجه به مشکلاتی که ممکن است در اثبات عقد بیع صرفاً شفاهی وجود داشته باشد، توصیه می‌شود که این نوع قرارداد به صورت کتبی منعقد شود، یا در صورت انعقاد شفاهی، حتماً با حضور حداقل دو شاهد اجرا شود.

تنظیم قرارداد "بیع صرف" صورت گرفته و مراحل آن را می توان به صورت کتبی انجام داد.
در این روش، قرارداد "بیع صرف" می تواند توسط نوشتار دستی یا از پیش طراحی شده (سند عادی) تنظیم شود.
همچنین، در صورت تمایل طرفین، می توانند به دفترخانه مراجعه کرده و درخواست کنند که قرارداد "بیع صرف" توسط دفتردار به صورت سند رسمی و نه عادی برای آنها تنظیم شود.

در هر صورت، فرآیند و روش تنظیم قرارداد "بیع صرف" به این شکل است که دو طرف، با رعایت شرایط صحیح بودن قراردادها و عقد بیع صرف، با درج نام و مشخصات هر طرف، جزئیات جنس و مبلغ مورد فروش، روش پرداخت، زمان امضاء و شرایط اضافی در قرارداد، اقدام به امضاء قرارداد "بیع صرف" می‌نمایند.

آثار بیع صرف

عقود و تعهدات، از منابع مختلفی مانند اعمال حقوقی و وقایع حقوقی برخوردارند و عقدهای به دست آمده از این منابع، اثر حقوقی منحصر به فرد خود را دارند.
بیع صرف که بخشی از اعمال حقوقی است و به واسطه عقد به وجود می‌آید، نیز از این قاعده مستثنی نمی‌شود، بنابراین، در این بخش از مقاله، توضیح داده خواهد شد که آثار بیع صرف چیستند.

با توجه به اینکه در بیع و انواع آن، اوصاف مختلفی وجود دارد، بهتر است برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر، مقاله‌ای به همین عنوان که در قسمت "حتما بخوانید" آورده شده است، مطالعه شود.
این مقاله به علاقمندان در این حوزه توصیه می‌شود.

اثر قبض در بیع صرف

برای بررسی تأثیر قبض بر روی بیع صرف و نقش آن در ایجاد مالکیت، باید به بررسی حقوقی ماده ۳۶۴ قانون مدنی پرداخت و نتیجه گیری کرد.
مالکیت در بیع صرف و بیع مشابه آن، قبل از قبض صورت می‌گیرد یا بعد از قبض.
به موجب ماده ۳۶۴ قانون مدنی: "همانگونه که در حقوق مدنی تعیین شده است، قرارداد بر حق ارباح و اطمینان صرف نظر از عمل تسلیم سلم مالکیت را به پیمانکار بدهد.
این حق پیمانکار را بیشتر از آن مقدار تعیین خواهد کرد که پیمانکار جبرانی برای مهندس فرمانده و یا برایفامیل فضیلت‌دار خواهد بود.
"

در خرید و فروش خیار، مالکیت تنها از زمان قرارداد خرید و فروش و نه از زمان انقضا خیار به دست می آید.
اما در مواردی که قرارداد شرطی است، مانند خرید و فروش مبادله‌ای، انتقال مالکیت از زمان حصول شرایط تعیین شده و نه از زمان انجام معامله صورت می‌گیرد.
با توجه به ماده ۳۶۴ قانون مدنی، در مورد تاثیر شرط در خرید و فروش مبادله‌ای می‌توان گفت:

قبض به شرایطی مشروط است و مالکیت در قراردادهایی مانند بیع صرف پس از قبض انتقال پیدا می‌کند.
این نکته به صراحت در قسمت انتهای ماده ۳۶۴ قانون مدنی ذکر شده است.
این قانون بیان می‌کند که در قراردادهایی مانند بیع صرف، انتقال مالکیت در طی روند انجام قرارداد مشروط می‌شود.
استفاده از قوانین مدنی در قراردادها درباره شرایط قبض به شدت تاکید شده است.

تفاوت بیع صرف با بیع سلم و عریه

برای توضیح تفاوت بیع صرف با بیع سلم و عریه، ابتدا باید تعریفی از هر سه نوع بیع و شرایط آن‌ها را به طور اجمالی بیان کنیم.
سپس به پرسش "تفاوت بیع سلم و عریه با بیع صرف چیست؟" پاسخ دهیم.
در زیر، تعریف و اجزای هر سه نوع بیع مذکور آمده است.
بیع صرف:بیع صرف به معنی فروش کالای مالکی به صورت واضح و بدون هیچ گونه شرط و پیش‌فروشی است.
در این نوع بیع، مالک کالا به خریدار کالا رضایت می‌دهد و کالا به صورت بلافاصله تحویل می‌شود.
بیع سلم:بیع سلم نیز به فروش کالای مالکی اشاره دارد، اما در این نوع بیع، کالا باید بدون هیچ نقص یا عیبی به خریدار تحویل داده شود.
این نوع بیع در صورتی اتفاق می‌افتد که هیچ گونه نقص یا عیبی در کالا وجود نداشته باشد.
عریه:عریه به فروش کالا با شرایط خاص اشاره دارد.
در این نوع بیع، قیمت کالا بستگی به شرایط خاصی دارد که قبل از خرید کالا مشخص می‌شود.
این شرایط معمولاً شامل زمان تحویل کالا، قسط‌بندی قیمت و شرایط پرداخت می‌شود.
بنابراین، بیع صرف، بیع سلم و عریه سه نوع بیع هستند که با توجه به شرایط خاص هر کدام، تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند.

بیع صرف بیعی است که قبض آن شرط صحت آن است.
در این نوع بیع، یکی از اجسام مبیع و دیگری ثمن است؛ مثلاً طلا و نقره.
در اینجا، عوضین (مبیع و ثمن) می‌توانند هر دو طلا باشند یا هر دو نقره، و تفاوتی نکند که کدام یک مبیع و کدام یک ثمن باشد.
حتی این مهم نیز قائل است که هر دوی آن‌ها همجنس باشند.

بیع سلم یک نوع بیع است که در آن، خریدار به صورت مستقیم و نه به صورت تقسیطی، تسلیم تمام یا بخشی از کالا یا خدمات را در زمان تعیین شده در قرارداد انجام می‌دهد و در عوض، ثمن کالا یا خدمات را در همان لحظه و در محل پرداخت می‌کند.
استفاده از تگ بیع سلم و تگ بیعی در قوانین مالی اسلامی برای ترکیب کردن همزمان مفهوم تسلیم و پرداخت به کار می‌رود و اهمیت بالایی در این نوع قراردادها دارد.

«به‌صورت یک قرارداد، بیع عریه یا بیعی عریه نام دارد که در آن، میوه‌های درخت خرما که در زمینی دیگر قرار دارد، با میوه‌های درخت خرمای قراردادکننده به ازای مقداری واحد خرید و فروش می‌شوند.
این قرارداد با این فرضیه برگزار می‌شود که اگر میوه‌های خرما خشک شده و به خرما تبدیل شوند، وزن نهایی آنها چند کیلوگرم خواهد بود.
»

در لحاظ فقهی، در قوانین بیع عریه، شرطی وجود دارد که مالک عریه یا درخت خرما، تنها باید یک درخت در ملک شخص دیگر داشته باشد.
به طور تخمینی، میوه درخت نخل یا خرما باید محاسبه شده و وزن تخمینی درخت خرما باید با ارزشی که به عنوان بها پرداخت می‌شود (معمولا به صورت نقد) برابر باشد.
در صورتی که پس از خشک شدن، یکی از وزن‌ها بیشتر باشد، این موضوع مشکلی در قرارداد ایجاد نخواهد کرد.
بنابراین بهای کالا، که معمولا به صورت نقد پرداخت می‌شود، نباید از همان درخت خرما باشد.

با توجه به فرضیاتی که ذکر شد، میتوانیم به این نتیجه برسیم که تفاوت های مهمی بین «فروش عرضه ای (بیع عریه)»، «فروش نقدی (سلم)» و «تبادل (صرف)» وجود دارد.
یکی از این تفاوت ها این است که در مورد فروش عرضه ای، مبلغ و کالای مورد فروش همانند خرما است.
اما در مورد فروش نقدی، مبلغ و کالای مورد فروش مثل طلا و نقره است و در مورد تبادل، بحثی در مورد جنس کالا و مبلغ فروش مطرح نمی شود و بیشتر به مسئله ارائه کامل یا قسمتی از کالا توجه می شود.

بعد از توضیح درباره مفهوم "بیع صرف"، شرایط آن و تأثیراتی که آن خواهد داشت، در این بخش از مقاله، یک نمونه بیع صرف را در اختیار خوانندگان عزیز قرار می‌دهیم.
این نمونه قابل دانلود است و در صورت لزوم و نیاز، با تغییرات کوچک، می‌توانید از آن استفاده کنید.