بهترین ترانه سرایان ایرانی

تاثیرگذارترین شاعران ناشناس در ایران

از زمان‌های قدیم شاعرها به دلیل محبوبیت بیشتر بین خوانندگان، عمدتاً ناشناس مانده‌اند.
اما در ایران کاملاً مغایر این وضعیت است و ترانه‌سرایان ایرانی هم همانند شاعران، به لطافت و طراوت خاص خود معروفند.
به ادامه ماجرا با آشنایی با بهترین ترانه‌سرایان ایرانی خوشحال میشویم و آثار مشهور آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

واضح است که شاعران و نویسندگان به واسطه آثارشان مطرح می‌شوند.
ترانه‌سراها نیز جز شاعرانی حساب می‌شوند که اشعارشان به واسطه آهنگسازی و صدای ماندگار خوانندگان در ذهن‌ها باقی می‌مانند.
متاسفانه این روزها ملاک برای تشخیص ترانه زیبا هیچ ارتباطی به وزن و ساختار شعری آن ندارد.
اما همیشه اینطور نبوده و هنوز هستند خوانندگان زیادی که برای اجرای قطعات خود به سراغ اشعار باکیفیت می‌روند.
اشعاری که حاصل نوشته ترانه‌سراهای خوش‌ذوق هستند.
این روزها افراد زیادی هستند که با بهترین ترانه سرایان ایرانی آشنایی دارند.
البته شاید عمر مقوله ترانه‌سرایی در ایران طولانی نباشد، اما خب نباید از نمونه‌های باکیفیت و ترانه‌سراهای موفق به راحتی عبور کرد.

بهترین ترانه سرایان ایرانی

در این مقاله، از شبکه استعلام قصد داریم تا به توضیح موضوعی مهم بپردازیم و شما را با یک مجموعه از برترین ترانه‌سرایان ایرانی آشنا کنیم.
در ابتدا باید تاکید کنیم که ذکر نام ترانه‌سرا در این مقاله هیچ ارتباطی با رده‌بندی کیفیت اثرها آنها ندارد.
همچنین باید اضافه کنیم که ترانه‌سرایان موفق در طول تاریخ ادبیات ایران به فراوانی وجود دارند و ما در اینجا تلاش کرده‌ایم تا یک معرفی خلاصه از این حوزه را به شما ارائه دهیم.
لذا لطفاً در ادامه با ما همراه باشید.
توجه: با توجه به ماهیت موضوع، این مقاله فقط معتبر و قابل استناد به عنوان یک مطلب کلی است و ممکن است به برخی از ترانه‌سرا و کارهای آنها اشاره نکند.

ترانه‌سرایان برجسته ایران

احمد شاملو

سیروس مهرآبادی

فروغ فرخزاد

شهرام ناظری

استاد شجریان

احمد شاملو: احمد شاملو یکی از بزرگترین شاعران و ترانه‌سراهای ایرانی است.
آثار او بسیار متنوع و هنرمندانه بوده و تاثیر زیادی در ادبیات فارسی داشته است.
سیروس مهرآبادی: سیروس مهرآبادی با آثار غنی و عمیق خود، موفق به ایجاد تجربه‌های هنری و روحی در شعر و ترانه شده است.
فروغ فرخزاد: فروغ فرخزاد، یکی از ترانه‌سرایان برجسته در تاریخ ادبیات ایران است که با شعرهای غمگین و عاشقانه‌اش به شهرت و محبوبیت بالایی دست یافته است.
شهرام ناظری: شهرام ناظری نیز یکی از ترانه‌سراهای مشهور و مورد تحسین در صنعت موسیقی ایران است که با شاعری آمیزه‌ای از عشق، زندگی و واقعیت‌های اجتماعی، بسیاری را به خود جلب کرده است.
استاد شجریان: هنرمندی که با شاعری شیرین و نوایی ممتاز، جزء بزرگان ترانه‌سرایان و خوانندگان موسیقی ایران محسوب می‌شود.
او با اجراهای خاص و منحصر به فرد خود، همواره مورد تحسین و تمجید قرار گرفته است.
با توجه به این که فهرست ترانه‌سراهای برجسته بسیار طولانی است، در این مقاله تنها به برخی از آنها اشاره شده است.

1.
عارف قزوینی

در زمان تلاطم سال‌های مشروطه و در روزگار تأثیرگذار خون‌ریزی جوانان ایران، یک ترانه به نام "از خون جوانان وطن لاله دمیده" خلق شد.
ابوالقاسم عارف قزوینی به اصطلاح برنامه زمانی حکومت قاجار بیشتر به عنوان یک شاعر معروف شناخته می‌شود.
اما نباید فراموش کنیم که عارف یکی از تألیف‌کنندگان مشهور در تاریخ موسیقی و ترانه‌سرایی ایران است.

در واقع، او به واسطه تصنیف‌هایش یکی از بهترین ترانه‌سرایان ایرانی محسوب می‌شود.
البته، او همچنین به طور دستی آواز خواند و روضه خوانی نیز مشغول بود.
اما عموماً او به خاطر تصنیف‌هایش شناخته می‌شود.

عارف قزوینی یکی از قدیمی‌ترین ترانه‌سراهای ایران است و در میان نیازمندان به ترانه سرایی در ایران، نام وی به خاطر تجربه و دستاوردهایش بسیار مشهور است.
این شاعر گرامی گواهی بر عمق و بزرگی هنری خود را در ترانه‌سرایی دارد؛ به همین دلیل در ابتدای فهرست، نام او را آورده‌ایم.

2.
اردلان سرفراز

قد معمولاً دهه چهل به عنوان دوران طلایی ترانه‌سرایی در ایران یاد می‌شود.
اردلان سرفراز یکی از اهرم‌های قدرتمند ترانه در آن دوران بود.
او کار خود را در زمینه سرودن ترانه با رادیو ایران شروع کرد.
اما دوران شهرت به زودی شکل گرفت و همکاری موفقی با خوانندگان زمان خود مانند سیاوش قمیشی و شادروان فرهاد مهراد داشت.

در نهایت، یک شاعر زندگی کننده در داراب در سال ۱۳۶۲ از ایران جدا شد.
ترانه‌شناسی تک‌تک آهنگ‌های اردلان سرفراز با بیش از صد قطعه درخشان به اتمام رسید.
آثار وی با همراهی هنرمندانی مانند حسن شماعی‌زاده و منوچهر چشم‌آذر در تالار افتخارات موسیقی ایران منتشر شدند.
از آثاری که تا کنون منتشر شده، می‌توان به "سال صفر" و "از ریشه تا همیشه" اشاره کرد.

3.
یغما گلرویی

یغما گلرویی، در کنار الهام حمیدی و نیوشا ضیغمی حضور دارد.

بیش از پنجاه سال گذشته، نسل طلایی ترانه در ایران به وجود آمد.
در طول همان دوران، یغما گلرویی، یکی از صاحبان استعداد در زمینه ترانه سرایی در ارومیه، به اجرای خود پرداخت.
او با همکاری مرحوم ناصر عبدالهی و خواننده درجه یک، ترانه، با موفقیت به فعالیت حرفه‌ای خود پایان داد.
سپس با انتشار آلبوم "نقاب"، شروع به رقابت در بازار موسیقی کرد و به مرور زمان، محبوبیت و شهرت او رشد کرد.
همکاری های بین یغما گلرویی و قمیشی در طول آلبوم ها از "نقاب" تا "رگبار" نیز ادامه یافت.
در این زمان، ویژگی های شعری و استعداد یغما گلرویی در ترانه ها به چشم می‌خورد.

این هنرمند محبوب جزو هنرمندانی است که علاوه بر توانایی نگارش ترانه‌های دست‌ساز، در زمینه خوانندگی، مترجمی و نویسندگی نیز توانمندی دارد.
او تا به حال بیش از بیست جلد از آثار یغما گلرویی را منتشر کرده است.
ترانه‌های او در تیتراژ سریال‌هایی نظیر "متهم گریخت" و فیلم‌های سینمایی مانند "مطرب" به یاد مخاطبان خوب باقی مانده است.

4.
ایرج جنتی عطایی

با سرازیر شدن امواج نوی ترانه‌سرایی در اوائل دههٔ پنجاه و تولد موسیقی پاپ در ستاد ایران، ایرج جنتی عطایی به یکی از شخصیت‌هایی پرطرفدار آن دوران تبدیل شد.
جنتی عطایی اصالت خراسانی داشت و همین از جوانی به ترانه‌سرایی مشغول شد.
او در سال ۱۳۵۲ به همراه دوست نوجوانش، بابک بیات، ترانه‌ی زیبای «جنگل» را با صدای داریوش اقبالی منتشر کرد و این به عنوان شروعی موفق برای این شاعر شناخته شد.

«ایرج جنتی عطایی» از جوانان طلایی سال ۱۳۵۷ در ابتدای انقلاب تصمیم به ترک وطن گرفت و فعالیت‌های هنری خود را در خارج از ایران ادامه داد.
کارشناسان ادبی او را به عنوان پیرامون ترین فرد از نسل طلایی ترانه در دهه ۵۰ می‌شناسند.
همچنین، او علاوه بر سرودن ترانه، روی نمایشنامه نویسی و کارگردانی تئاتر نیز تخصص دارد.
به عنوان یکی از آثار او می‌توان به «زمزمه‌های یک شب ۳۰ ساله» اشاره کرد.

5.
روزبه بمانی

برخی اوقات، برای بهترین بودن، نیازی به قدیمی بودن نیست.
ممکن است همچنان در سن جوانی، مانند روزبه بمانی، شروع به دستیابی به محبوبیت کنیم.
این شاعر 41 ساله، از تهران، از سن 18 سالگی، در حوزه ترانه‌سرایی تحت تأثیر اشعار اخوان ثالث قرار گرفت.
او گاهی به عنوان خواننده نیز فعالیت می‌کند و اولین آلبوم خود را به نام "کجا باید برم" منتشر کرد.
این قطعه که در فیلم "لاتاری" نیز استفاده شده بود، باعث شناخته شدن او در دنیای هنر شد.
بمانی همچنین تیتراژ سریال "ملکه گدایان" را نیز اجرا می‌کند.

به عنوان یکی از موفق‌ترین هنرمندان، بهبود بیداد، با همکاری آهنگساز معروف و دوست قدیمی‌اش، علیرضا افکاری، در زمینه آهنگسازی، عملکردهای برجسته‌ای داشته است.
همکاری این زوج هنری با صداهای برجسته مانند احسان خواجه امیری و علیرضا عصار، به عنوان یکی از افتخارات این شاعر جوان محسوب می‌شود.
مجموعه اشعار «دنیای این روزهای من» نیز به عنوان یکی از کارهای چاپ‌شده و محبوب او مطرح است.

6.
شهیار قنبری

شهیار قنبری و امضای لورکا به نام پسرش

تیم سه‌تفنگدار ترانه ایران

در دهه پنجاه، با حضور شهیار قنبری، کامل شد.
قنبری در کنار اردلان سرفراز و ایرج جنتی عطایی، توانستند تا طلایی‌ترین دوران ترانه‌سرایی ایران را رقم بزنند.
آن‌ها فقط هجده سال داشتند که با سرودن "ستاره آی ستاره" و "دیگه اشکم واسه من ناز می‌کنه" به شهرت رسیدند.

منتقدان حوزه ادبیات ترانه، "قصه دو ماهی" را سرآغاز ترانه‌نوین ایران می‌دانند.
شهیار در کنار ترانه‌سرایی به کارگردانی نیز علاقه داشته و فیلم سینمایی "شام آخر" را با بازی "پرویز فنی زاده" ساخت.

در کنار سیمین بهبهانی و فریدون مشیری، شهیار قنبری عضو شورای ترانه‌های روز رادیو ایران بود.
او یکی از بهترین ترانه‌سراهای ایران است و در کارنامه‌اش بیش از 200 ترانه و آثار هنری متنوع قرار دارد.

او به عنوان یکی از بهترین ترانه‌سراهای ایرانی محسوب می‌شود و برخی از آثار نوشته شده‌ی او شامل «دریا در من» و «درخت بی‌زمین» است.

7.
کریم فکور

با اطمینان کامل می‌توانم بگویم که قطعات برتری که در اوایل فعالیت رادیو ایران پخش شده، بر اساس سروده‌های شاعرانه کریم فکور بوده است.
فکور همچنین با شروع ترکیب شعرنویسی از دوران جوانی و استفاده از تجربه‌های ادبی در خانواده، مهارت‌های خود را برای سرودن ترانه‌ها پرورش داده است.
علاوه بر این، با داشتن سوابق علمی برجسته، تحصیل خود را در خارج از کشور ادامه داده است.
با این حال، بالقوه موفقیت فکور در داخل ایران شکل گرفته است.
از جمله بهترین نمونه‌های شعر او می‌توان به قطعه "غوغای ستارگان" و یا "امشب در سر شوری دارم" با ملودی و آهنگسازی همایون خرم اشاره نمود.
همچنین، ترانه‌ی "الهه ناز" با صدای بی‌بدیل گمنام غلامحسین بنان در رده‌ی برترین آثار موسیقی ایران قرار می‌گیرد.

8.
حسین صفا

طرفداران شعر و ادبیات در سال‌های اخیر حتما می‌دانند که نخستین بار نام حسین صفا به واسطه چاپ اشعار سپید مطرح شد.

اما در دوران خدمت سربازی بود که مقدمه رفاقت این شاعر جوان با محسن چاووشی رقم خورد.

چند سال بعد نام حسین صفا بعد از شنیدن قطعات جذاب چاووشی دهان‌به-دهان شد.

او که خود را تاثیرگرفته از حسین منزوی می‌داند، در اشعارش سعی می‌كند تا چارچوب خاصی را حفظ کند.

ساختار منحصربه‌فرد و محتوای متفاوت اشعار او را از دیگر شاعران متمایز کرده است و در میان بهترین ترانه سرایان ایرانی قرار گرفته است.

از حسین صفا تا به امروز 6 مجموعه شعر در قالب‌های مختلف از جمله «صدای راه‌پلّه می‌آید» و «من کم‌تحملم» به چاپ رسیده است.

9.
فرهاد شیبانی

فرهاد شیبانی در کنار سیمین غانم و فریدون شهبازیان حاضر بود.

در نمایی اول، عدد شعرهای فرهاد شیبانی در موسیقی پاپ ایران به صورت فزاینده‌ای نیست.
اما با اطمینان می‌توان گفت که همه ترانه‌های او از جمله آثار برجسته و به خاطرسپاری شده در دنیای موسیقی پاپ ایران هستند.
اگرچه بیشتر آثار فرهاد شیبانی به دهه‌های قبل از انقلاب برمی‌گردد، اما در ذهن شنوندگان به خوبی جای گرفته اند؛ از ترانه نازی ناز کن گرفته تا اجرای زنده ترانه دیگه دیره با صدای تورج شعبانخانی.
با این حال، نقطه عطف کارهای شیبانی ترانه گل گلدون من به حساب می‌آید.
جایی که این ترانه با همکاری فریدون شهبازیان و با صدای بی‌نظیر سیمین غانم اجرا شد.
به تازگی مجموعه شعرهای شاعرانه و سرخی گیلاس‌های کال از فرهاد شیبانی به چاپ رسیده است.

10.
اهورا ايمان

محمدرضا طغرل جردی با نام هنری اهورا ایمان، یکی از ترانه‌سراهای برجسته است که با پخش اشعارش در تیتراژ فیلم و سریال‌ها، مورد توجه و محبوبیت قرار گرفته است.
او با همکاری مرحوم بابک بیات نیز همکاری داشته است و در حال حاضر خواننده‌های بسیاری ترانه‌های او را به اجرا می‌گذارند.
اهورا ایمان معتقد است که بیشتر ترانه‌هایش در سبک غمگین بهتر عمل می‌کنند.
همچنین با همکاری علیرضا کهن دیری، او را به عنوان یک جادوگر آهنگسازی در ایران معرفی کرده است.
"پروانه پوش" بهترین کتاب شعر اهورا ایمان است که شامل قطعاتی دارای ماندگاری مانند "مرو ای دوست" با صدای محمد اصفهانی و همچنین ترانه‌ای که در موسیقی متن فیلم "میم مثل مادر" ماندگار شده است.
این کتاب در حال حاضر منتشر شده است.

11.
افشین یداللهی