بخشنامه نظارت کارگاهی

بخشنامه دستورالعملی، یک سند رسمی است که وزیران آن را برای همکاران خود در حوزه فعالیتشان تهیه کرده‌اند.
این بخشنامه به شیوه‌ای تقسیم بندی شده است که در آن برخورداری، اجرا و تنظیم مسائل داخلی سازمان‌ها مورد بحث قرار می‌گیرد.
یکی از بخشنامه‌های صادر شده در حوزه نظارت کارگاهی، بخشنامه 1401/190111 با عنوان دستورالعمل تعیین حق الزحمه خدمات نظارت است که توسط سازمان برنامه و بودجه کشور منتشر شده است.

در طی این فرآیند، ممکن است برخی افراد به این سوال برسند که بخشنامه نظارت کارگاهی چیست و چه موضوعاتی در آن مورد بررسی قرار می‌گیرد.
همچنین، به دلیل اینکه تمامی بخشنامه‌ها از جمله بخشنامه نظارت کارگاهی با فرآیند تصویب خاص خود توسط سازمان برنامه و بودجه کشور به انتشار می‌رسند، آشنایی با جزئیات این مستندات از جمله محتوا و روش تصویب آنها، برای مخاطبان بسیار ضروری است.

در این مقاله ما قصد داریم در مورد "بخشنامه نظارت کارگاهی ۱۴۰۲" با طرح سؤال "چیستی بخشنامه نظارت کارگاهی ۱۴۰۲؟" به توضیح بپردازیم و سپس روی روند تصویب آن از جنبه قانونی تمرکز کنیم.
همچنین، فایل "دستورالعمل نظارت کارگاهی ۱۴۰۲" را برای مخاطبان محترم در دسترس قرار داده و در اختیار آنان قرار می‌دهیم.
جهت اطلاعات بیشتر، ما را همراهی کنید.

بخشنامه نظارت کارگاهی چیست

مفهوم "بخشنامه نظارت کارگاهی" در پروژه های عمرانی بسیار مهم است.
نظارت کارگاهی، بررسی و پایش بر اجرای تعهدات پیمانکاران در طول انجام پروژه را شامل می شود.
هدف اصلی نظارت کارگاهی، اطمینان حاصل کردن از اینکه پروژه در دستور کار و بر اساس استانداردها و مقررات صورت می گیرد و همچنین حفظ ایمنی و کاهش خطرات و حوادث در کارگاه است.
در این بخشنامه، باید اصول و قوانین مربوط به نظارت کارگاهی، برنامه ها، روش ها و تکنیک های اجرایی مورد نیاز جهت اجرای صحیح پروژه به صورت دقیق و کامل آورده شود.
همچنین، باید مسئولیت ها و وظایف ناظران کارگاهی و پیمانکاران مورد توجه قرار گیرد.
بخشنامه نظارت کارگاهی، برای کسب و کارفرما و پیمانکاران بسیار حائز اهمیت است، زیرا انجام صحیح و دقیق آن، از بروز مشکلات جدی و خسارات احتمالی در اجرای پروژه جلوگیری می کند.
این بخشنامه باید برای همه اعضای تیم پروژه در دسترس باشد تا همه به دقت آن را مطالعه و رعایت کنند.
به طور خلاصه، بخشنامه نظارت کارگاهی یک ابزار حیاتی است که برای اجرای موفق پروژه های عمرانی، نظارت دقیق و مستمر را بر تعهدات پیمانکار و رعایت استانداردها و مقررات تضمین می کند.

در واقع، می توان گفت نظارت کارگاهی به معنای استفاده از یک دستگاه توسط کارفرما برای نظارت بر پروژه است.
این دستگاه مسئولیت هایی مانند بهداشت و ایمنی اجرایی، خدمات هماهنگی و اجرایی، تحویل موقت، برنامه ریزی و تعیین روش اجرای کار را بر عهده دارد.
به عبارت دیگر، نظارت کارگاهی شامل مجموعه ای از خدمات و اقدامات است که طبق دستورالعمل ها و در انطباق با قرارداد توسط مهندس مشاور انجام می شود.

به عبارت کامل تر، "بخشنامه نظارت کارگاهی" دستورالعملی است که توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تصویب شده است.
این بخشنامه، حق الزحمه خدمات نظارت را در قراردادها و پروژه هایی که به صورت سه عاملی اجرا می شوند (کارفرما، پیمانکار و مشاور) مشخص می کند.
طبق این بخشنامه، خدمات نظارت بر اجرای عملیات (شامل نظارت قبل از اجرا، حین اجرا و بعد از اجرا) به صورت یکپارچه توسط مهندس مشاور انجام می شود.

مشاوران مهندسی نیازمند شناسایی صلاحیت از سازمان برنامه و بودجه کشور هستند.
آن‌ها برای بررسی و نظارت بر اجرای پروژه‌ها، مطابق با مسئولیت‌ها و اختیاراتی که در اسناد و مدارک پیمان مندرج شده است، دستگاه اجرایی به عنوان قرارداد ناظر و با اتفاق قرارداد، آن‌ها را به پیمانکار معرفی می‌کند.
قرارداد ناظر و نیز ضمائم آن، بخش جداگانه‌ای از این فرآیند است.

تمامی صاحبان کار مکلفند تا در قراردادهای نظارت کارگاهی که با مهندسان مشاور منعقد می‌شود، این دستورالعمل را رعایت کنند.
بخشنامه‌ای که با هدف ارتقای جایگاه مهندسان مشاور تهیه شده است، به یکپارچگی خدمات نظارت کارگاهی می‌پردازد و در عین حال پرداخت حق الزحمه نظارت را به‌طور متناسب با پیشرفت فیزیکی پروژه نیز تنظیم می‌کند.

نحوه تصویب دستورالعمل نظارت کارگاهی

در قسمت گذشته، در بحثی درباره ماهیت و اهمیت بخشنامه نظارت کارگاهی صحبت کردیم و بیان کردیم که این بخشنامه دستورالعملی است که توسط سازمان برنامه و بودجه کشور تدوین شده است و برای تعیین هزینه‌های نظارت از سوی مهندسان مشاور در پروژه‌هایی که به صورت سه عاملی انجام می‌شوند، استفاده می‌شود.
در این بخش از مقاله سعی داریم تا به توضیحاتی درباره روند تصویب دستورالعمل نظارت کارگاهی بپردازیم.

با توجه به قوانین برنامه و بودجه کشور و همچنین قوانین توسعه کشور، تدوین و ابلاغ ضوابط فنی، مشخصات فنی، آیین‌نامه‌ها و استانداردهای اجرایی مرتبط با طرح‌های عمرانی از وظایف سازمان برنامه و بودجه کشور باشد.
در این راستا، امور نظام فنی اجرایی، مشاوران و پیمانکاران باید به تهیه و به‌روزرسانی دستورالعمل‌های مرتبط با تعیین حق الزحمه خدمات مشاوره در قراردادهای کاری مربوطه توجه کنند، که بخشی از آن می‌تواند بخشنامه نظارت کارگاهی باشد.

مطابق قانون برنامه و بودجه کشور، مقررات نظارت کارگاهی باید مطابق ماده ۲۳ این قانون تصویب شود.
این مقررات، مانند سایر دستورالعمل‌ها در این شیوه صورت می‌گیرد: ابتدا سازمان برنامه و بودجه کشور، معیارها، استانداردها، اصول کلی و شرایط عمومی قراردادها و آیین نامه‌های مربوط به طرح‌های عمرانی را تعیین می‌کند.
سپس آیین نامه تهیه شده بر اساس آن، توسط هیات وزیران تصویب و به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ می‌شود.
دستگاه‌های اجرایی در اجرای آن مکلف به رعایت این مقررات هستند.

توجه به این موضوع بسیار حائز اهمیت است که بر اساس این متن، قوانین مربوط به استفاده از شخص حقیقی در نظارت بر اجرای کار طبق قوانین و مقررات مربوطه می‌باشد و مفاد این بخشنامه قابل استفاده در این مورد نمی‌باشد.
بنابراین، اگر مهندس مشاور یک فرد حقیقی باشد، او ملزم به رعایت مفاد این دستورالعمل نمی‌شود.

دانلود بخشنامه نظارت کارگاهی 1402

در اقسام سابق مقاله، درباره‌ی روند تصویب بخشنامه نظارت کارگاهی و مفهوم بخشنامه توضیح داده شد تا با فرآیند ایجاد این دستورالعمل آشنا شویم.
ابتدا، سازمان برنامه و بودجه کشور بر اساس قانون برنامه و بودجه، مقررات مربوطه را تدوین می‌کند و سپس این بخشنامه توسط هیئت وزیران تصویب شده و در پایان به دستگاه‌های اجرایی ارسال می‌شود.

با توجه به مضمون این ارائه‌نامه، هزینه‌های مربوط به نظارت بر عملکرد کارگاهی بر اساس محتوای این ارائه‌نامه محاسبه می‌شود و هیچ نوع تغییری در هزینه‌های تعیین شده بر اساس دستورالعمل مجاز نیست.
به منظور آشنایی بیشتر افراد با مطلب و اطلاعات این دستورالعمل، میتوانید ارائه‌نامه نظارت بر عملکرد کارگاهی را از این بخش دانلود کنید.