همگی ما با اصطلاح "اولیای دم" آشنا هستیم. وقتی در فیلم‌ها و واقعیت، موضوع بخشش و قصاص مطرح می‌شود، همه به دنبال رضایت اولیای دم هستند. برای افرادی که اطلاعات کافی درباره قوانین حقوقی ندارند، این موضوع گاهاً پیچیده به نظر می‌رسد و آن‌ها نمی‌دانند که چه افرادی حق بخشش و گذشت از جرم را دارند و چه افرادی ندارند، به این معنی که به چه افرادی اولیای دم گفته می‌شود. ابهامی که در این باره وجود دارد، در قانون مجازات اسلامی رفع شده است و می‌توان تعریف اولیای دم را در این قانون یافت. از این رو، در این مقاله به بررسی این موضوع می‌پردازیم که اولیای دم کی هستند.

اولیای دم چه کسانی هستند

این متن به زبان فارسی است. از برچسب‌های HTML مانند و استفاده می‌کنیم. اولیای دم به جمعی از افرادی گفته می‌شود که عنوان ولی دم در ارتباط با آن‌ها استفاده می‌شود. تعریف اولیای دم در ماده ۳۵۱ قانون مجازات اسلامی ذکر شده است. طبق این ماده، ولی دم به ارث‌بردگان مقتول اطلاق می‌شود، به جز همسر آنان که حق قصاص نخواهد داشت. با توجه به این ماده، هر کسی که از مقتول ارث ببرد، به عنوان ولی دم تلقی می‌شود. بنابراین، همسر مقتول نیز حق قصاص را نخواهد داشت، اما قانون آنها را از مفهوم اولیای دم مستثنا کرده است. به طور کلی، می‌توان گفت ولی دم همان ورثه‌های مقتول هستند، به استثنای همسر مقتول. در ماده بعدی همین قانون آمده است که در صورت تبدیل حق قصاص به دیه یا مال، همسر مقتول نیز از آن ارث برده می‌شود. بنابراین، اگر اولیای دم مقتول، مانند پدر، مادر و خواهرش، از حق قصاص صرف نظر کرده و توافق به دریافت دیه کرده باشند، همسر مقتول نیز از این میراث بهره‌مند می‌شود.