انواع صلح

مفهوم صلح در قانون مدنی به توافق و آشتی بین طرفین به منظور حل و فصل اختلافات اشاره دارد.
انواع مختلفی از صلح وجود دارند که بر اساس کاربردهایشان به دو دسته تقسیم می‌شوند.
استفاده از قرارداد صلح می‌تواند به منظور حل و فصل اختلافاتی که ناشی از انعقاد یک معامله به وجود آمده است، اتخاذ شود.
همچنین در برخی موارد، طرفین قرارداد ممکن است توافق کنند که هرگونه اختلافات آتی که ناشی از معاملات ممکن است بروز کنند، تحت پوشش قرارداد صلح قرار گیرند.
استفاده از قرارداد صلح می‌تواند در معاملات به عنوان یک قالب مورد استفاده قرار بگیرد تا از رعایت شرایط و مقررات خاص قراردادها جلوگیری شود.

انواع صلح مختلفی وجود دارند که شامل صلح در دعوا و صلح در معامله می‌شوند.
این انواع صلح دارای قوانین و مقررات ویژه‌ای در حقوق مدنی هستند.
به عنوان مثال، در صلح دعوا، عقد صلح به عنوان توافق نهایی میان طرفین تلقی می‌شود و تمکین نمی‌تواند آن را لغو کند.
همچنین، با انجام صلح در مقام معامله، امکان تبدیل قراردادهای جائز به واجب وجود دارد.
این مسائل موردی است که افراد باید قبل از عقد هر نوع صلحی، به آن آگاه باشند.

براساس مطالبی که بیان شد، در این نوشتار، قصد داریم تا در مورد انواع صلح توضیحاتی ارائه کنیم و به سؤال "صلح به چند نوع است؟" پاسخ دهیم.
همچنین در ادامه، انواعی از صلح را که شامل صلح دعوا و معامله است، براساس احکام حقوق مدنی بررسی خواهیم کرد.
با ما همراه باشید اگر سؤالی درباره این موضوع دارید.

انواع صلح

صلح به معنای سازش و آشتی است.
این نوع توافق به دلیل ویژگی‌های خاصی که قانون گذار به آن اعطا کرده است، در معاملات بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
صلح به عنوان یک عقد معین در قوانین مدنی و به عنوان یکی از عقود مهم شناخته شده است.
بر اساس کاربردهایش، انواع صلح به دو گروه مختلف تقسیم می‌شوند:1.
صلح قراردادی: این نوع صلح در معاملات تجاری و قراردادهای بین شرکت‌ها و افراد استفاده می‌شود.
هدف این صلح، رسیدن به توافق و سازش بین طرفین و رفع اختلافات است.
2.
صلح قضایی: در این نوع صلح، واقعه‌ای که منجر به نزاع و اختلاف بین طرفین شده است، در دادگاه رسیدگی می‌شود و به طرفین پیشنهاد می‌شود که توافق کنند و از رفتن به دادگاه خودداری کنند.
هدف این صلح، برقراری آرامش و آشتی بین طرفین است.
با استفاده از قوانین و قواعد مدنی، صلح می‌تواند به عنوان راه‌حلی مؤثر برای حل اختلافات و تضمین شفافیت و عدالت در جامعه مورد استفاده قرار گیرد.
این نوع توافقات برای حل اختلافات و سازش در طول تاریخ مورد استفاده بسیاری از اقوام و ملت‌ها بوده است.
بنابراین، صلح به عنوان یکی از اصول اساسی در حل اختلافات می‌تواند به جمع بندی و تدوین قوانین تسهیل‌کننده در جامعه کمک کند.

گروه اول: ضمانت صلح: براساس تعریفی که در ماده ۷۵۲ قانون مدنی به عقد صلح داده شده است، عقد صلح یک راهکار برای حل تنازعات فعلی یا احتمالی در آینده می باشد و به ترتیب این تعریف، صلح دعوا در بین انواع صلح مطرح می شود.

گروه دوم: صلح و تسویه در قالب معامله: قانون‌گذار در انواع تسویه و صلح، از جمله تأمین صلح، کارکردهای دیگری را در نظر گرفته است.
به طبق ماده ۷۶۵ قانون مدنی، قراردادها می‌توانند به صورت قرارداد تسویه و صلح منعقد شوند و تبعات خاص خود را داشته باشند.
اما تمامی شروط و مقررات خاص قرارداد تسویه و صلح به آن‌ها اعمال می‌شود؛ چه به صورت قرارداد تسویه دستی و چه به صورت قرارداد تسویه در حضور طرف‌ها.

صلح برای رفع اختلاف و صلح دعوا

همانطور که قبلاً اشاره کرده‌ایم، صلح به معنای آشتی و مصالحه است.
نوع اول از انواع صلح، صلح دعوا است.
در ماده ۷۵۲ قانون مدنی آمده است: "صلح ممکن است به منظور حل دعواهای موجود یا پیشگیری از بروز دعاوی شوم، مختلفی از جمله درباره معاملات و سایر موارد انجام شود.
" بنابر این، افراد می‌توانند درباره دعاوی مربوط به معاملات صلح بکنند و یا در هنگام انجام معامله، توافق کنند که هرگونه دعواهای ممکن در آینده متعلق به آنها، با صلح به پایان برسد.

در قسمتی از قانون مدنی آمده است که همواره به آن نیاز داریم تا آنرا در اینجا بررسی کنیم.
ماده ۷۶۵ از قانون مدنی می‌فرماید که "صلح در دعوی مبتنی بر معامله باطل، باطل است، اما صلح در دعوی ناشی از بطلان معامله، صحیح است.
" این ماده دارای دو بخش اصلی است.
در بخش اول، زوج قرارداد با یک معامله باطل موافقت کرده‌اند اما از بطلان آن اطلاع ندارند و بر این اساس دعواهایی از آن به وجود می‌آید.
در نتیجه، صلح آنها نیز به دلیل بطل بودن معامله، باطل است.

در بخش دوم این ماده، مثالی را می‌توان ذکر کرد که دو طرف قراردادی بیعی را منعقد می‌کنند، اما بعداً متوجه می‌شوند که این معامله باطل بوده است.
در این حالت، آنها با آگاهی از بطلان معامله، دعاوی ناشی از آن را به صورت صلحی انجام می‌دهند.
این صلح براساس ماده ۷۶۵ قانون مدنی، اعتبار صحت دارد.

باتوجه به تبصره ۷۶۶ قانون مدنی، هنگامی که طرفین به طور کلی تمام دعاوی حقوقی خود را به شکلی صلح‌آمیز به پایان برسانند، تمامی ادعاها و درخواست‌هایی که ممکن است در آینده مطرح شوند، در صورت عدم اشاره مستقیم به آنها در توافق صلحی که برقرار می‌شود، نیز در جریان صلح در نظر گرفته می‌شود.
به عنوان مثال، اگر اتفاقی شامل تصادفی بین دو طرف رخ دهد که موجب وارد شدن آسیب‌های متعدد به یکی از آنها می‌شود، در این صورت طرفین توافق می‌کنند که تمامی ادعاها و خساراتی که ناشی از آن تصادف می‌شود، در صلحی که بین آنها برقرار می‌کنند، شامل شود.
حتی اگر منشا دعوی در حین توافق صلحی مشخص نباشد، آن دعوی نیز می‌تواند در جریان صلح محسوب شود، مگر آنکه با توجه به شرایط موجود، صلح صراحتاً آن را برخواهد گرفت.

صلح در مقام معامله

در قسمت قبل توضیح دادیم که هنگام بررسی انواع صلح، دو دسته اصلی وجود دارد.
یک دسته صلح دعوا است که طبق قانون، برای حل و فصل اختلافات موجود یا جلوگیری از تنش‌های آینده، توسط عقد صلح انجام می‌شود.
اما متن قانون، علاوه بر این نوع صلح، نیز ارزش کاربردی دیگری برای عقد صلح در نظر گرفته است و آن نوعی صلح است که در قالب معامله‌های تجاری انجام می‌شود.

به موجب ماده ۷۵۸ قانون مدنی، در معاملات، صلح به معنای تسویه و قطع و واضح کردن اختلافات است.
صلح، باعث اعتبار معامله می‌شود ولی شرایط و قوانین خاصی ندارد.
اگر صلح به صورت دقیق و مشروعی انجام شود، نتیجه آن همانند نتیجه بیع (فروش) خواهد بود، بدون اجرای شرایط و قوانین خاص بیع.

بنابراین، در صورتی که طرفین بخواهند احکام خاص یک معامله را رعایت نکنند اما نتیجه خاص آن را داشته باشند، می‌توانند آن قرارداد را با استفاده از دستور "عقد صلح" منعقد کنند.
لازم به ذکر است که امکان منعقد کردن عقد صلح برای معاملات غیرقانونی وجود ندارد.
به عنوان مثال، در عقد هبه، طرفین می‌توانند به طور دلخواه قرارداد را لغو کنند زیرا هبه به عنوان عقد مجاز تلقی می‌شود؛ بنابراین، اگر افراد بخواهند که احکام خاص هبه روی معامله آنها تاثیر نگذارد، می‌توانند با انعقاد عقد صلح، جلوی اعمال این احکام را بگیرند و هبه را به یک عقد لازم تحویل دهند.