انواع دادگاه و دادسرای نظامی

قانون‌گذار در قانون آیین دادرسی کیفری، با هدف رسیدگی تخصصی به جرایم و تسهیل و تسریع روند رسیدگی در قوه قضاییه، تاکید کرده است که شعبه یا شعبه‌هایی از مراجع قضایی باید برای رسیدگی تخصصی تعیین شوند و این مسئله را یک تکلیف برای تمامی مراجع قضائی موضوع قانون آیین دادرسی کیفری در نظر گرفته است.

توجه و تاکید بر پیشنهاد حاضر و وضع وضعیت فعلی، به منظور رسیدگی به جرائم مرتبط با وظایف نظامی و پلیسی همه افرادی که در قوانین جزای نیروهای مسلح به صورت خلاصه "نظامی" نامیده می‌شوند، نوعی دادگاه و دادسرای نظامی تعریف شده است.
این دادگاه تخصصی، صلاحیت و آرایش خاصی دارد؛ لذا آشنایی با روش‌ها و تشکیلات آن ضروری است.
بنابراین، در این راستا اقدام به تشکیل انواع دادگاه‌ها و دادسراهای نظامی شده است تا به این جرائم پاسخگو باشند.

در این متن می‌خواهیم درباره "دادسرای نظامی" صحبت کنیم و وظایف آن را شرح دهیم.
همچنین به معرفی انواع "دادگاه‌های نظامی" خواهیم پرداخت.
اطلاعات بیشتری را در این مقاله خواهید یافت.
دادسرا نظامی چیست؟دادسرای نظامی، مجموعه‌ای است که دارای وظایف و مسئولیت‌های خاصی در حوزه نظامی و ارتش می‌باشد.
این دادسراها مسئول رسیدگی به پرونده‌ها و مسائل حقوقی نظامی هستند و به عنوان یک سازمان قضایی نظامی عمل می‌کنند.
انواع دادگاه‌های نظامی- دادگاه عمومی نظامی:این دادگاه‌ها به رسیدگی به پرونده‌های جنایی و کیفری مرتبط با افراد نظامی و ارتش می‌پردازند.
آنها پرونده‌هایی را که مرتبط با قتل، خیانت، جنایات جنگی و موارد مشابه هستند، بررسی و پس از ارائه مدارک و شواهد، به تصمیم‌گیری می‌پردازند.
- دادگاه اداری نظامی:در این دادگاه‌ها، پرونده‌ها و مسائل مرتبط با سازمان‌ها و نهادهای نظامی رسیدگی می‌شود.
آنها شرایط استخدام و ترفیع، انضباط و مسائل مالی نظامیان را بررسی کرده و به تصمیم‌گیری می‌پردازند.
- دادگاه نظارتی نظامی:این دادگاه‌ها بر عهده نظارت بر رعایت قوانین و مقررات نظامی توسط سازمان‌ها و ارکان نظامی هستند.
آنها بررسی می‌کنند که آیا عملکرد و اقدامات نظامیان و نهادهای ارتش با قوانین و اصول تعیین شده سازگاری دارند یا خیر.
در این مقاله به طور مختصر به وظایف و انواع دادگاه‌های نظامی پرداختیم.
اطلاعات بیشتر درباره این موضوع را در ادامه مطلب ما دنبال کنید.

دادسرای نظامی

زمانی که یک جرم مورد تحقیق قرار می‌گیرد، طبق آیین دادرسی کیفری، دادسرا مسئول انجام تحقیقات ابتدایی، دنباله‌برداری و رسیدگی به جرم و پرونده می‌باشد.
اگر دادسرا متهم را به ارتکاب جرم متهم کند، پس از صدور قرار جلب به دادرسی و پس از آنکه دادستان، کیفرخواست را صادر کرد، پرونده را برای دادگاه کیفری ارسال می‌کند تا دادگاه کیفری بعد از مرور مجدد پرونده و شنیدن حجت اصحاب دعوا، رای مربوطه را صادر نماید.

برای جرائم نظامی نیز روندی مشابه برقرار است، با این تفاوت که دادسرای رسمی برای تحقیقات مقدماتی جرائم نظامی تشکیل می‌دهد.
این دادسرا به نام "دادسرای نظامی" شناخته می‌شود.
حالا ممکن است این سوال مطرح شود که "دادسرای نظامی چیست؟" و هدف و وظایف آن چیست؟

به سؤال مورد نظر پاسخ داده می‌شود که دادسرای نظامی و دادگاه‌های اختصاصی، مراجع تخصصی برای رسیدگی به جرایمی هستند که به تناسب تأکید و تکلیف مشروع قانون گذار در ماده 566 قانون آیین دادرسی کیفری، شعبه یا شعبه‌هایی از مراجع قضایی برای رسیدگی تخصصی تشکیل شده‌اند.
این مراجع به جرایم مرتبط با وظایف خاص نیروهای نظامی و انتظامی، که به اختصار به آن‌ها "نظامی" می‌گویند، می‌پردازند.

دادسرای نظامی یک مرکز قضایی است که در هر استان وجود دارد.
این دادسرا شامل مقامات و سازمان‌های مختلف است که می‌توان به معاون دادستان، شعب دادیاری، بازپرسی، اظهار نظر و اجرای احکام اشاره کرد.
وظایف و اختیارات مقامات قضایی در دادسرا مشابه وظایف رؤسای کل دادگستری، دادستان‌ها و سایر مقامات قضایی دادگستری است.

وظایف دادسرای نظامی چیست

پس از توضیح در این باره که دادسرای نظامی چیست و چگونه تشکیل شده است، در این قسمت از مقاله قصد داریم به بررسی وظایف این دادسرا بپردازیم.
در این راستا، مجموعه وظایفی که دادسرای نظامی به عهده دارد را به شرح زیر بیان می‌کنیم:۱.
تعیین صلاحیت دادگاه نظامی: این دادسرا مسئول تشخیص صلاحیت دادگاه‌های نظامی می‌باشد.
با تحلیل و بررسی اطلاعات و حقایق موجود، این دادسرا به تعیین صلاحیت یا عدم صلاحیت دادگاه‌های نظامی می‌پردازد.
۲.
رسیدگی به پرونده‌های نظامی: دادسرای نظامی مسئول رسیدگی به پرونده‌های مربوط به جرائم نظامی است.
این پرونده‌ها ممکن است شامل جرائمی از قبیل جنایات جنگی، نقض حقوق بین‌المللی انسانی، خیانت علیه دولت و دیگر جرائم نظامی باشد.
۳.
ارائه نظرات حقوقی: دادسرای نظامی می‌تواند در قبال مواردی که نیاز به تفسیر یا بررسی حقوقی دارند، نظرات و پیشنهادات حقوقی ارائه کند.
این نظرات معمولاً در مورد مسائلی مانند تفسیر قوانین و مقررات نظامی، حقوق بشر و دیگر مسائل مربوط به حقوق نظامی است.
۴.
همکاری با سایر نهادها و سازمان‌ها: دادسرای نظامی مسئول همکاری و ارتباط با سایر نهادها و سازمان‌های قضایی از جمله دادگاه‌ها، پلیس نظامی، وکلای دفاع و سایر نهادها است.
این همکاری در جریان رسیدگی به پرونده‌ها و تعیین صلاحیت دادگاه‌های نظامی انجام می‌شود.
در نتیجه، دادسرای نظامی وظایف مهمی در حوزه قضایی دارد و با رسیدگی به پرونده‌های نظامی و ارائه نظرات حقوقی به عنوان مقامی معتبر در این حوزه عمل می‌کند.

کشف جرم: زمانی که نیروهای نظامی و انتظامی در حین انجام وظایف خود با وظیفه‌شان در تعداد مواردی جرم ارتکاب می‌کنند، پرونده‌های مربوطه پس از ارسال به دادسرای نظامی به مراجع دادگستری منتقل می‌شوند.
در این مرحله، ضابطان دادگستری تحت نظارت دادسرا و بازپرس یا دادیار، در اجرای دستور دادستان، برای کشف و تحقیقات لازم درباره جرم رخ داده، اقدامات لازم را آغاز می‌کنند.

تعقیب یک متهم، هنگامی که هر گونه جنایتی رخ می‌دهد و در مرحله تحقیقات، برخی افراد ممکن است به طور نامشخصی درگیر اتهام شوند.
مقامات قضایی نظامی، از جمله بازپرس و دادیار، طبق دستور دادستان، پس از اعلام جرم توسط نظامیان و با هدف اجرای وظایف خود، به شروع تعقیب متهم در پرونده می‌پردازند.
این تعقیب با هدف شناسایی احتمال مجرمیت متهم پس از تحقیقات انجام می‌شود.

در ابتدا انجام تحقیقات مقدماتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
پس از کشف جرم و آغاز تعقیب متهم، بازپرس یا دادیار، مطابق دستور دادستان، اقدام به تحقیقات مقدماتی و ارزیابی ادله می‌نماید.
در این مرحله، اهمیت استفاده از نشانه‌های مناسب و دقیق که به صورت خلاصه و مفید با استفاده از تگ strong در کد HTML نمایش داده می‌شود، بسیار مهم است.
هدف از این تحقیقات، صدور قراری همچون منع تعقیب (در صورتی که ادله کافی برای انتساب جرم به متهم وجود نداشته باشد) یا جلب به دادرسی (در صورتی که ادله کافی برای انتساب جرم به متهم در دسترس باشد) است.
بعد از صدور قرار جلب به دادرسی در دادسرا و صدور کیفرخواست توسط دادستان، پرونده برای بررسی و صدور حکم، به دادگاه کیفری ارسال می‌گردد.
در این مرحله، استفاده از تگ em در کد HTML به هدف تاکید بر اهمیت ارسال پرونده به دادگاه نسبت به موضوع حکم صادر شده توسط دادستان نمایان می‌شود.

اجرای احکام در دادگاه کیفری به صورت زیر صورت خواهد پذیرفت: پس از بررسی موردی و صدور حکم مجازات توسط دادگاه کیفری، پرونده به اداره اجرای احکام دادسرای نظامی ارسال می‌شود تا حکم قطعی را دریافت کرده و بنا به آن اقدامات لازم جهت اجرای رای صورت پذیرد.

دادگاه های نظامی و انواع آن

در بخش قبل، توضیحاتی درباره وظایف دادسرای نظامی ارائه داده بودیم و ذکر کردیم که تحقیقات اولیه در دادسرای نظامی انجام می‌شود و عملیات صدور حکم، تخفیف و تبدیل مجازات در دادگاه نظامی انجام می‌پذیرد.
اکنون، در این بخش از مقاله قصد داریم درباره دادگاه‌های نظامی و انواع آنها صحبت کنیم.

دادگاه نظامی دو: این دادگاه، به تمامی جرایم نظامیان، در راستای اجرای وظایف خود، جز جرایم در صلاحیت دادگاه نظامی یک، رسیدگی می‌کند.

دادگاه نظامی اصلی در حوزه جرایمی فعالیت می‌کند که عواقب آن‌ها جرمانه‌های سنگینی مانند سلب حیات، حبس ابد، قطع عضو و جرایم عمدی علیه تمامیت جسمانی که دیه آن‌ها به اندازه یک سوم یا بیشتر از جرمانه کامل محاسبه شده است، می‌باشد.
این دادگاه همچنین مسئولیت پیگیری جرایم تعزیری درجه چهار و مجازات‌های سنگین‌تر را داراست.
علاوه بر این، دادگاه نظامی به پرونده‌های مربوط به جرائم سیاسی و مطبوعاتی، نظامیان نیز می‌پردازد.