زمانی که یک فرد جرمی انجام می‌دهد، وظیفه تعویض خسارات و عواقب ناشی از آن جرم به عهده‌ی او است. به بیان دیگر، هر عمل جنایی از جمله مجازاتی لایق است، اما قانونگذار همچنین شرایطی را که شخص جرمکار در زمان ارتکاب جرم دارای آن باشد، مورد بررسی قرار می‌دهد. این شروط عبارتند از: عقلانیت، بلوغ، و ارادهٔ آزاد شخص. در قانون مجازات اسلامی، مواردی که اگر فرد دارای آن باشد، مسئولیت جزایی نخواهد داشت، آمده است. این موارد شامل عدم بلوغ، دیوانگی، اجبار، خواب و بیهوشی، مستی و ناتوانی ارادی و غیره هستند. به طور خلاصه، هر یک از این ویژگی‌ها به عنوان موانع مسئولیت جزایی محسوب می‌شوند. در این مقاله، به بررسی انواع جنون و مسئولیت جزایی جنونی اشاره خواهیم کرد.

انواع جنون

برای بررسی عدم مسئولیت کیفری فردی که مجنون است، لازم است که به طور ابتدایی انواع جنون‌های مختلف را مورد بحث قرار دهیم.

"خب‌گویی همیشگی" در واقع یک وضعیت یا بیماری است که فرد به طور مداوم با آن مواجه است.

"جنون ادواری" یک وضعیت بیماری است که باعث می شود فرد در برخی اوقات به صورت صحت کامل و عاقلانه عمل کند و در برخی اوقات دچار جنون و ناعقلانیت گردد.

مسئولیت کیفری مجنون

در قانون مجازات، به وجود یا عدم وجود تابعیت جنونی در فرد، به عنوان یک مسئولیت کیفری، اشاره شده است.

هر زمان که فردی در حال ارتکاب جرم باشد و در همان زمان دچار اختلال روانی شود به گونه‌ای که قادر به تمییز کردن و اراده نباشد، به عنوان یک فرد مبتلا به اختلال عقلی شناخته می‌شود و از مسئولیت کیفری برخوردار نمی‌باشد.