انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند

سازمان تأمین اجتماعی و صندوق بازنشستگی کشوری، پرداخت‌ها به بازنشستگان تحت پوشش خود را به صورت ماهیانه انجام می‌دهند.
این پرداخت‌ها به عنوان حقوق بازنشستگی شناخته می‌شوند و به مرگ بازنشستگان، حقوق آنها قطع نمی‌شود و به برخی از اعضای خانواده آنها انتقال می‌یابد.

یکی از اشخاصی که از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود بهره‌مند می‌شوند، فرزند یا فرزندان بازنشسته هستند.
انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، دارای مراحل و شرایط خاصی است و در صندوق‌های تامین اجتماعی و خدمات کشوری تفاوت‌هایی وجود دارد.
همچنین، میزان انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند در این دو صندوق نیز متفاوت است.

با توجه به تفاوت‌های موجود و ضرورت آگاهی از مقررات قانونی مربوط به آن، در این نوشتار، ابتدا به سوالی پاسخ خواهیم داد که چیستی و چه حقوقی برای بازنشستگان وجود دارد؛ سپس در ادامه، شرایط، روش و مراحل انتقال حقوق بازنشستگی به فرزندان را شرح خواهیم داد و در پایان، به بررسی این انتقال در دو فرض متفاوت، یعنی زمان حیات و بعد از فوت بازنشستگی کننده، خواهیم پرداخت.

حقوق بازنشستگی چیست

یکی از موضوعات مهم که باعث مشکلاتی برای بازنشستگان و خانواده‌هایشان، به خصوص فرزندان، می‌شود، نحوه انتقال حقوق بازنشستگی از طریق سازمان تامین اجتماعی و سازمان بازنشستگی کشوری می‌باشد.
این مسئله شرایط و نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به فرزندان را در بر می‌گیرد.

پیش از آنکه به بررسی این دو موضوع بپردازیم، ابتدا لازم است تا درباره مفهوم حقوق بازنشستگی و نقش فرزندان در آن، برای هر دو نوع بازنشستگی، یعنی تامین اجتماعی و کشوری، توضیح دهیم و در مرحله بعد، به این پرسش‌ها پاسخ دهیم که حقوق بازنشستگی چگونه به فرزندان منتقل می‌شود و شرایط این انتقال چگونه است.

به موجب قوانین کار، افرادی که به عنوان کارگر شناخته می‌شوند و تحت حفاظت قانون تامین اجتماعی قرار دارند، همچنین کارمندان دولت که بر اساس قوانین استخدام کشوری به خدمت می‌رسند، پس از دستیابی به سن معین و به ملاک‌های لازم مطابقت، مجاز به بازنشستگی هستند.

پس از بازنشستگی فرد، سازمان تامین اجتماعی برای کارگران و صندوق بازنشستگی کشوری برای کارمندان دولت، مبلغی را به صورت ماهیانه به بازنشستگان پرداخت می‌کنند که این مبلغ به عنوان حقوق بازنشستگی شناخته می‌شود.
همچنین، اضافه به این حقوق، کارمندان دولت از مزایای دیگری نیز بهره‌مند می‌شوند که به آنها پاداش بازنشستگی گفته می‌شود.

یک موضوع مرتبط با حقوق بازنشستگی وجود دارد که باید به آن توجه کنیم.
این موضوع مربوط به بریدن حقوق بازنشسته شخص پس از درگذشت او است.
اما در برخی موارد، این حقوق به برخی از اعضای خانوادهٔ شخص منتقل می‌شود.
این اعضا می‌توانند فرزند یا فرزندان بازنشسته باشند و پس از درگذشت پدر یا مادر خود، از حقوق بازنشستگی او استفاده کنند.

ً تسلط بر عملیات منتقل کردن حقوق بازنشستگی به فرزند، بستگی به مراحل و شرایط خاصی دارد که در ارتباط با حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی و خدمات کشوری متفاوت است.
همچنین، میزان انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند در این دو نوع بازنشستگی متفاوت است.
در زیر به توضیح این تفاوت ها می پردازیم.

مطابق بند ۲ ماده ۸۳ قانون تامین اجتماعی، سهم هر فرزند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود، ۲۵ درصد مستمری والد وی است.
در شرایطی که فرزند، هر دو پدر و مادر خود را از دست داده باشد، این سهم، از جمله سهم دختر از حقوق پدر فوت شده و مادر وی، به دو برابر افزایش می‌یابد.

"علاوه بر این، در صورتی که یکی از بازماندگان بازنشسته فوت کند، خودش فوت شود یا شرایط دریافت مستمری را از دست بدهد، پاداش وی بین سایر دریافت کنندگان مستمری تقسیم می‌شود.
برای مثال، اگر یک بازنشسته فوت کرده باشد و همچنین پدر و مادر داشته باشد، پس از درگذشت پدر و مادر، قسمت مستمری آنها به فرزند بازنشسته تعلق خواهد گرفت.
"

قانون استخدام کشوری، در ماده ۸۲ و ۸۳ خود، تعیین نموده است که پس از درگذشت یک کارمند دولت، نصف حقوق بازنشستگی او به وراث قانونی او پرداخت خواهد شد، به استثنای مواردی که علت درگذشت انجام وظیفه باشد؛ در این حالت، تمام متوسط حقوق کارمند به عنوان حقوق وظیفه به ورثه او پرداخت خواهد شد.

با توجه به ماده 87 قانون مذکور، حقوق بازنشستگی کارمندان دولت، در مقابل قانون تامین اجتماعی، به صورت برابر بین وراث تقسیم می‌شود.
بنابراین، سهم فرزندان از حقوق بارزنشستگی پدر یا مادر خود، به میزان سهم سایر ورثه‌برداران خواهد بود.

تفاوت دیگری که دربارهٔ روش انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، بین سازمان تامین اجتماعی و صندوق خدمات کشوری مشاهده می‌شود، این است که در صورت قطع وصول مستمری و سهم برای یکی از ورثه‌ها برای کارمندان دولت، این سهم به سایر ورثگان انتقال داده نمی‌شود و به صندوق بازنشستگی منتقل می‌گردد.

شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند

علاوه بر مقدار حقوق بازنشستگی انتقال یافته به فرزندان، که بین کارگران تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی و کارمندان صندوق بازنشستگی کشوری تفاوت‌های قابل توجهی وجود دارد، تا قبل از تصویب قانون حمایت خانواده در سال 1391، روش و شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزندان نیز در این دو نوع بازنشستگی از هم متفاوت بودند.

با تصویب قانون حمایت خانواده در سال ۱۳۹۱، شرایط انتقال حقوق بازنشستگی به فرزندان در تمام صندوق‌های بازنشستگی، از جمله صندوق‌های کشوری، لشکری و بازنشستگی تامین اجتماعی و سایر صندوق‌های خاص، تحت پوشش این قانون قرار گرفت.
از این رو، در حال حاضر، شرایط حقوق بازنشستگی برای فرزندان بازنشسته‌های تامین اجتماعی و خدمات کشوری، به همراه فرزندان دختر و پسر، به شکلی مشخص و قطعی ترتیب داده شده است.

مطابق ماده 48 قانون حمایت خانواده جدید، فرزندان زن در صورتی که شغل، شوهر یا فرزندان مرد نداشته باشند، تا سن 20 سالگی و بعد از آن، در صورت نیازمندی به کمک هزینه اولاد، بیمه و مستمری بازماندگان یا حقوق وظیفه والدین، می توانند از این حقوق بهره ببرند.
به علاوه، در صورتی که معلول از کار افتاده باشند یا دانشگاه را تحصیل کرده باشند، نیز حقوق وامستدام والدین را دریافت می کنند.

مساله انتقال حقوق بازنشستگی به دختران بدون محدودیت سنی و شرط ازدواج یا داشتن شغل، صحت دارد.

سن برخورداری فرزندان از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود در جامعه ما به ویژه برای فرزندان پسر مشخص شده است.
بر اساس قوانین ما، فرزندان پسر تا سن 20 سالگی خود حق استفاده از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود را خواهند داشت.
اما پس از این سن، فرزندان پسر فقط در صورت معلولیت یا از کارافتادگی، یا در صورت ادامه تحصیلات دانشگاهی، می‌توانند از حقوق بازنشستگی پدر یا مادر خود استفاده کنند.

مراحل و نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند

<h1>بر خلاف مراحل رسیدگی به درخواست نقل و انتقال، طریقه و مراحل انتقالاین فایل، در مورد کانتینرهای جداگانه و کانتینرهایی که از صوت به دست می‌آیند، تفاوتهایی وجود دارد که لازم است از سوی به ارث بردگان آنها، مورد توجه قرار گیرد.
لذا، در این بخش، در دسته‌بندی‌های مجزا، به توضیح مراحل و طریقه انتقال پرونده به فرزند خواهیم پرداخت.
</h1>

مطابق اعلام سازمان تامین اجتماعی، روند و روش انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، به صورت زیر است.
پس از فوت بازنشسته، فرزند و وراثان دیگر برای انتقال حقوق بازنشستگی می‌توانند با حضور در شعبه بیمه تامین اجتماعی متوفی و ارائه مدارک موردنیاز، یا از طریق سامانه خدمات اینترنتی سازمان تامین اجتماعی به آدرس es.
tamin.
ir اقدام کنند.
بنابراین، در این بخش، مراحل انتقال حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی به فرزند از طریق سامانه خدمات اینترنتی سازمان تامین اجتماعی توضیح داده می‌شود.
لطفاً به تصویر زیر توجه کنید:"مطابق اعلام سازمان تامین اجتماعی، مراحل و نحوه انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، بدین صورت بوده که پس از فوت بازنشسته، فرزند و سایر وراث وی، به منظور انتقال حقوق بازنشستگی، یا باید با در دست داشتن مدارک لازم، به شعبه بیمه تامین اجتماعی متوفی، مراجعه کرده و یا اینکه از طریق سامانه خدمات اینترنتی سازمان تامین اجتماعی، به آدرس es.
tamin.
ir اقدام نمایند.
لذا، در این بخش، به توضیح نحوه انتقال حقوق بازنشستگی تامین اجتماعی به فرزند، از طریق سامانه خدمات اینترنتی سازمان تامین اجتماعی پرداخته که مطابق راهنمای تصویری زیر می باشد:"

ابتدا، برای ایجاد یک حساب کاربری جدید، به سایت سازمان تامین اجتماعی به آدرس es.
tamin.
ir مراجعه کنید.
سپس با کلیک بر روی گزینه "ثبت نام"، اطلاعات موردنیاز برای دریافت نام کاربری و رمز عبور را وارد نمایید.
برای تأکید بر اینکه این سامانه وب راهی بسیار راحت و امن برای انجام خدمات اینترنتی سازمان تامین اجتماعی می باشد، از تگ HTML "strong" و "em" نیز استفاده گردیده است.

پس از ثبت نام، به حساب کاربری خود وارد شده و از طریق منوی مستمری بگیران، به گزینه مستمری بازماندگان مراجعه کنید.
در همان صفحه، زیرمنوی "درخواست برقراری مستمری توسط بازماندگان" را انتخاب کنید.

در این مرحله از فرآیند انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، لازم است کد ملی متوفی را در جعبه مربوطه وارد کنید و سپس بر روی دکمه تایید کلیک کنید.
توجه کنید که این مرحله بسیار مهم است، بنابراین دقت لازم را داشته باشید و اطمینان حاصل کنید که کد ملی را به درستی وارد کرده اید.

در یک صفحه جدید، با وارد کردن کد ملی خود، شاهد نمایش اطلاعات هویتی فرد فوت شده خواهید بود.

در این بخش، شما می توانید از فهرست موجود برای مشاهده و بررسی سوابق بیمه تامین اجتماعی در مورد افراد متوفی استفاده کنید.
اگر اطلاعات صحیح هستند، با تأیید سوابق می توانید به مرحله بعد بروید.

در مرحله حاضر از فرایند انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند، لطفاً اطلاعات هویتی و نشانی و تماس فرزندان متوفی و سایر بازماندگان را در فیلدهای مربوطه وارد نمایید.
این اطلاعات بسیار حائز اهمیت هستند و تمامی فیلدها را با دقت پر کنید تا فرآیند انتقال حقوق بازنشستگی به درستی صورت پذیرد.

لطفاً در این صفحه، مدارک لازم را با استفاده از تگ‌های مناسب شامل قوی بارگذاری کنید.

بعد از بارگذاری مدارک، روی دکمه "ثبت اطلاعات" کلیک کنید.
اگر شخص متوفی بود و بازماندگان دیگری هم داشتید، دکمه "افزودن بازمانده بعدی" را فشار دهید و این مراحل را برای سایر بازماندگان تکرار کنید.
در آخر، روی دکمه "ثبت نهایی" کلیک کنید.
اگر مراحل را به درستی انجام داده باشید، پیام زیر را خواهید دید:درخواست شما با موفقیت ثبت شد.

لازم به ذکر است که برای انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند در حال بازنشستگی، مدارک لازم عبارتند از:گواهی فوت بیمه شده که می‌تواند شامل:

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی بازنشسته و وراث
• اصل و کپی قباله ازدواج همسر متوفی
• گواهی تحصیلی برای فرزندان پسر

نیز می‌باشد که باید سن فرزندان پسر بیش از ۱۸ سال باشد.
همچنین باید حداکثر تا ۹ ماه پس از تاریخ فوت، فرم درخواست مستمری وراث و اصل و کپی گواهی انحصار وراثتنیز ارائه گردد.

برخلاف بازنشستگی تامین اجتماعی، انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند در بازنشستگی خدمات کشوری تنها از طریق حضور شخصی امکان‌پذیر است و امکان اقدام از طریق وبسایت کانون بازنشستگی کشوری وجود ندارد.
بنابراین، فرزندان و سایر بازماندگان متوفی که شرایط لازم را داشته باشند، باید با حضور در دست داشتن مدارک مورد نیاز از جمله گواهی فوت، مدارک هویتی ورثان، تعهدنامه فرزندان دختر و دریافت اطلاعات از صندوق‌های بیمه درباره عدم دریافت حق توسط فرزندان دختر خود، به اداره محل خدمت فقید مراجعه کنند.

بعد از دریافت مدارک از فرزند و سایر وراث، اداره مربوطه آن مدارک را جهت تایید به واحد اجرایی صندوق بازنشستگی کشوری ارسال می‌کند.
سپس پس از بررسی مدارک توسط کارشناسان فنی صندوق، دستور پرداخت مستمری یا همان حقوق وظیفه متوفی به فرزند و سایر وراث او صادر می‌شود.

انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند در زمان حیات

یکی از نگرانی‌های بزرگ والدین، وضعیت اقتصادی و درآمد کم فرزندانشان در مقابل سطح تورم کشور است.
برخی از والدین که به سن بازنشستگی تامین اجتماعی یا بازنشستگی خدمات کشوری رسیده و حقوق بازنشستگی را دریافت می‌کنند، اما سایر منابع درآمدی مانند کار آزاد یا درآمد اجاره ملک دارند، این سوال را پیش می‌آورند که آیا می‌توان حقوق بازنشستگی را به فرزندان خود منتقل کرد؟ و اگر امکان دارد، چه شرایطی باید برقرار شود؟

انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند بعد از فوت

در قسمت قبل، به این پرسش پاسخ داده بودیم که آیا در زمان زنده‌بودن، انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند امکان‌پذیر است؟ و گفته بودیم که با توجه به قوانین تأمین اجتماعی و استخدام کشوری، پاسخ منفی است و از اینرو، در زمان زنده‌بودن، امکان انتقال حقوق بازنشستگی به فرزند وجود ندارد.

تبادل حقوق بازنشستگی با بچه بعد از درگذشت، که طبق قانون تامین اجتماعی و قانون استخدام دولتی مجاز است، به شرایطی وابسته است که در ادامه به توضیح این شرایط خواهیم پرداخت.

تا زمانی که فرزند دختر ازدواج نکرده و شغل ثابتی ندارد، می‌تواند به راحتی اقدام کند برای برخورداری از حقوق بازنشستگی پدر و مادرش و استفاده از بیمه تامین اجتماعی و خدمات درمانی؛ حداکثر سن مورد نیاز را ندارد با اینکه از سن بالغی برخوردار نباشد.