اشخاصی که می‌خواهند ادعاهای خود را در دادگاه‌ها و شوراهای حل اختلاف پیگیری کنند، از واژه‌ی "اعسار" برای توجیه عدم توانایی پرداخت مطالبات شنیده می‌کنند. به عنوان مثال، یک زن که به خاطر عدم پرداخت مهریه از شوهرش شکایت می‌کند و شوهر ادعا می‌کند قادر به پرداخت آن نیست یا زمانی که کسی به خاطر خسارتی که به مالش وارد شده، شکایت می‌کند و متهم می‌گوید قادر به پرداخت محکوم به (آنچه‌ی به آن محکوم شده است) نیست، می‌توانند با داشتن شرایط خاصی ادعا کنند که معسر هستند و وضعیت مالی آنها به گونه‌ای است که قادر به پرداخت نیستند. به شخص معسر و به شرایط وی که در آن قرار دارد، به عنوان "اعسار" گفته می‌شود. در این مقاله، به بررسی مفهوم "اعسار" و انواع آن، از جمله اعسار در پرداخت هزینه‌های قضایی و اعسار از پرداخت مطالبات محکوم به، می‌پردازیم.

اعسار چیست

کلمه "اعسار" از ریشه لغت "عُسر" گرفته شده و به معنای رنج و سختی است. در حقوق، اعسار به معنای عدم توانایی فرد در پرداخت بدهی‌های مالی خود است. نکته مهم این است که اعسار صرفاً مرتبط با افراد عادی است و تجار معسر نمی‌شوند. به عبارت دیگر، شرکت‌ها که شخصیت حقوقی دارند، اگر قادر به پرداخت بدهی خود نباشند، به عنوان معسر شناخته نمی‌شوند. به طور کلی، هنگامی که شخصی به دلیل ناکافی بودن دارایی‌های مالی خود یا برجسته نبودن امکان دسترسی به آنها، نتواند بدهی‌ها و شرایط خویش را تأمین کند، به عنوان معسر در نظر گرفته می‌شود و ادعای اعسار را مطرح می‌کند. اعسار می‌تواند به دو موضوع مختلف مربوط شود؛ اعسار نسبت به هزینه دادرسی یا اعسار نسبت به محکومیت. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره تاجر و مفهوم آن، به "تاجر کیست" کلیک کنید. همچنین برای شناخت بیشتر درباره معسر و توضیحات مربوط به آن، به "معسر کیست" کلیک کنید.

اعسار نسبت به هزینه دادرسی

وقتی یک فرد قصد داشتن دعوایی در دادگاه را داشته باشد، باید درخواست خود را ثبت کند. ثبت درخواست در دادگاه به پرداخت هزینه‌هایی وابسته است. این هزینه‌ها، هزینه دادرسی نامیده می‌شوند و بسته به نوع و ارزش دعوی متفاوت هستند. گاهی اوقات پیش می‌آید که شخصی که می‌خواهد درخواست خود را ثبت کند، توانایی مالی برای پرداخت هزینه دادرسی را نداشته باشد. به عبارت دیگر، او در وضعیتی قرار دارد که اعتراض به پرداخت هزینه دادرسی دارد. در اینجا، قانون برای افرادی که خود را محق می‌دانند، اما امکان پرداخت هزینه دادرسی را ندارند، راهی فراهم کرده است تا با ثابت‌کردن عدم توانایی در پرداخت هزینه دادرسی، از آن معاف شوند.

اعسار نسبت به محکوم به

عفت در پرداخت رایزن به این صورت است که فردی که بر اساس حکم دادگاه موظف به پرداخت مبلغی مشخص از پول یا وجه نقد به شخص دیگری شده است، ادعا می‌کند که قادر به پرداخت آن نیست. این عدم توانایی مالی ممکن است نسبت به کلیت مبلغ مورد قضاوت یا به این شکل باشد که رایزن نمی‌تواند آن را به صورت یکجا پرداخت کند. در هردو حالت، با اثبات عدم توانایی در پرداخت، می‌توان از دادگاه درخواست معالجه مساله را داشت. برای مطالعه درباره عفت مطلق و عفت نسبی کلیک کنید.