مجازات‌های قانونی در قوانین جزای اسلامی به چهار دسته‌ی اصلی تقسیم می‌شوند: حدود، قصاص، دیات و تعزیرات. یکی از زیرگروه‌های این مجازات‌ها، مجازات حبس است که به دو صورت حدی و تعزیری قابل اجرا است و به‌طور رایج به عنوان مجازات "زندان" شناخته می‌شود.

یکی از دغدغه‌های مرتبط با تحمیل مجازات زندان، به خصوص برای خانواده‌های افراد زندانی، این است که در بسیاری از موارد، حکم تبعید متهم یا جنایتکار به زندان در شرایطی قرار می‌گیرد که امکان اطلاع‌رسانی به خانواده مربوطه وجود ندارد. بنابراین، این افراد بی‌خبر از محل نگه‌داری زندانی می‌مانند. در این شرایط، تهیه اطلاعات وضعیت زندانی و یافتن محل نگه‌داری آن، بسیار مهم برای خانواده محسوب می‌شود. به همین دلیل، سوال پیش رو مطرح می‌گردد که چگونه می‌توان با استفاده از کد ملی، اطلاعات زندانیان را استعلام نمود؟

با توجه به توضیحات فوق، در این مطلب، ابتدا به سؤالی پاسخ خواهیم داد که آیا امکان استعلام زندانی‌ها با کد ملی وجود دارد یا خیر. در ادامه، نحوه کارکرد سامانه استعلام زندانی‌ها با کد ملی را بررسی کرده و در پایان، درباره روش پیگیری استعلام زندانی‌ها با استفاده از سازمان زندان‌ها توضیح خواهیم داد.

آیا استعلام زندانی ها با کد ملی امکان پذیر می باشد؟

"قانون مجازات اسلامی، مجازات ها را به چهار گروه اصلی تقسیم می‌کند: حدود، قصاص، دیات و تعزیرات. یکی از انواع مجازات‌ها، حبس یا زندان است که بطور تعزیری یا حدی و با شرایط و قوانین خاص، اجرا می‌شود. به طور کلی، وقتی که در یک دعوای کیفری، ادله کافی برای اتهام موجود باشد و فردی به عنوان متهم، جلب و استدعا شود، او به دو روش حبس یا زندان محکوم می‌شود."

مرحله اول از تحقیقات ابتدایی در دادسرا، وقوع قرار بازداشت موقت را در بر می‌گیرد. اگر در این مرحله، متهم قرار بازداشت موقت دریافت کرده باشد یا قادر به ارائه کفیل یا وثیقه لازم نباشد، به عنوان تأمین کیفری، به حبس ارسال می‌شود.

حالت دیگر، زمانی رخ می‌دهد که قاضی در دادگاه تجدیدنظر، حکم قطعی جرمی را صادر کرده و یا حکم کیفری دادگاه ابتدایی توسط دادگاه تجدیدنظر تأیید شده است. در این صورت، متهم که هم اکنون به جرمی متهم شده است، باید به محل زندانی منتقل شود تا حکم حبس خود را اجرا کند. البته اگر مجرم قبل از این دستگیری موقت تحت تعقیب قرار گرفته بود، تعداد روزهایی که در وضعیت بازداشت موقت بوده است، از مدت زمان حبس ثابت کم خواهد شد.

در زمان عادی، هنگامی که کسی به عنوان متهم یا محکوم به زندان ارسال می‌شود، او می‌تواند با یکی از اعضای خانواده یا بستگان خود تماس بگیرد و آنها را در جریان وضعیت زندانی خود قرار دهد. اما گاهی به دلایل مختلفی این امکان وجود ندارد، مانند عدم دسترسی به خانواده یا بستگان، بنابراین متهم یا محکوم قادر به تماس با آنها نیست و نمی‌تواند مکان زندان خود را به آنها اطلاع دهد.

بطور تکمیلی، گاهی اوقات برخی اشخاص که نه از خانواده‌ی ملوم به شمار می‌روند، به دنبال جستجو و شناسایی محل زندانی شدن فردی هستند. یک نمونه مشهود از این موضوع، شرایطی است که بدهکاری میچسبد و حکم جلبی دریافت کرده و در حالی که در جستجوی مجرمی راستان، متوجه می‌شود که او به زندان انتقال یافته است، اما از جزئیات دقیق حبس زندانی آگاه نمی‌باشد.

توجه: در زیر، یک سوال مطرح شده است که برای خانواده های افرادی که در زندان به سر می‌برند و دیگر افراد مطرح می‌شود. این سوال درباره امکان استعلام زندانیان و محل حبس آنها است و چگونگی انجام این عملیات مورد بحث است. در اینجا پرسش می‌شود آیا استعلام زندانیان با استفاده از کد ملی آنها نیز ممکن است؟

سامانه استعلام زندانی ها با کد ملی

در مقدمه قبلی، به پاسخ دادن به سؤال "آیا استعلام زندانیان با استفاده از کد ملی ممکن است؟" پرداختیم و اعلام کردیم که در حال حاضر، فقط برای اقوام نزدیک زندانیان (از جمله همسر، فرزندان، پدر و مادر، خواهر و برادر، و همچنین پدر و مادر همسر) و دیگر افراد، فقط در صورت داشتن مجوز قانونی، امکان استعلام زندانیان با استفاده از کد ملی وجود دارد.

با توجه به توسعه قوه قضائیه در سال‌های اخیر و راه‌اندازی سامانه‌ی ثنا و زیرساخت‌های مرتبط، امکان انجام مجموعه‌ای از خدمات قضایی به صورت آنلاین و بدون نیاز به حضور حقوقیان فراهم شده است. بنابراین، پیش‌بینی می‌شود که آیا یک سامانه برای استعلام اطلاعات زندانیان تحت کنترل قرار گرفته و به نحوی کار می‌کند که با استفاده از کد ملی می‌توان اطلاعات زندانیان را استعلام کرد؟ و اگر چنین سامانه‌ای وجود دارد، روش استعلام اطلاعات زندانیان با استفاده از کد ملی چگونه خواهد بود؟

نحوه استعلام زندانی ها با کد ملی

در بخش قبلی، در پاسخ به سؤال برای تأمین اطلاعات زندانیان با استفاده از کد ملی، گفتیم که فعلاً هیچ سامانه‌ای برای این منظور وجود ندارد. بنابراین، پیگیری و استعلام زندانیان با استفاده از کد ملی از طریق اینترنت و سامانه‌های آنلاین ممکن نیست.

به هرحال، عدم راه اندازی سامانه استعلام زندانیان با کد ملی نشانگر این نیست که امکان استعلام زندانیان متهم و جنایتکار وجود ندارد، بلکه خانواده‌ها و سایر افرادی که دارای مجوز قانونی هستند می‌توانند از طریق روش‌های مختلف به استعلام زندانیان با کد ملی دسترسی پیدا کنند. پس، در این بخش به توضیح روش‌های پیگیری استعلام زندانیان با کد ملی می‌پردازیم که شامل موارد زیر است: 1. استفاده از سامانه‌های آنلاین مربوط به سازمان‌ها و نهادهای ذی‌ربط جهت استعلام اطلاعات زندانیان با وارد کردن کد ملی آنان. 2. مراجعه به ادارات قضایی به منظور دریافت اطلاعات لازم درباره زندانیان، با ارائه اطلاعات شخصی و کد ملی آنها. 3. تماس با وزارت دادگستری و ارائه اطلاعات ضروری درخصوص زندانیان جهت دریافت اطلاعات حاکم بر وضعیت‌شان. 4. مراجعه به مراکز امور اجتماعی و درخواست اطلاعات مربوط به زندانیان با ارائه مدارک و کد ملی آنان. با استفاده از این روش‌ها، افراد مجاز قادر خواهند بود تا به راحتی اطلاعات زندانیان با کد ملی را بدست آورند.

برای دریافت اطلاعات زندانیان با استفاده از کد ملی آن‌ها، می‌توانید به دفتر شعبه رسیدگی کننده و اجرای احکام کیفری مراجعه کنید. این دفتر قادر است با استفاده از کد ملی هر زندانی، اطلاعات مربوط به وضعیت حقوقی و محکومیت آن فرد را ارائه دهد.

نحوه بررسی وضعیت زندانیان با استفاده از کد ملی آنها به صورت زیر است. اشخاصی که درجه یک هستند و یا دارای مجوز قانونی برای پیگیری وضعیت متهم هستند (مانند شخصی که حکم جلب او صادر شده است) می توانند با مراجعه به دفتر شعبه مربوطه یا واحد اجرای احکام و با ارائه کد ملی فرد، اطلاعات مورد نیاز درباره وضعیت زندانیان را دریافت کنند.

از طریق سامانه اداره زندان می‌توان با وارد کردن کد ملی، اطلاعات زندانیان را استعلام کرد.

راه‌های دریافت اطلاعات زندانیان با استفاده از کد ملی
با مراجعه به مراکز زندانی و ارائه کد ملی، می‌توانید به اطلاعات زندانیان درجه یک دسترسی پیدا کنید. طبق ماده ۲۱۰ آیین‌نامه اجرایی سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی کشور، ملاقات با زندانیان درجه یک (از جمله همسران، فرزندان، پدر و مادر، خواهر و برادر و پدر و مادر همسر) امکان‌پذیر است. بنابراین، افراد مذکور می‌توانند با مراجعه به مراکز زندانی و ارائه کد ملی زندانی، اقدام به دریافت اطلاعات لازم بکنند. البته باید توجه داشت که دریافت اطلاعات زندانیان برای سایر اشخاص، نیاز به ارائه نامه از مراجع قانونی دارد.

استعلام زندانی ها با کد ملی از سازمان زندان ها

در قسمت قبل، با استفاده از روش‌های استعلام زندانی ها با کد ملی، توضیح داده شد که شخص می‌تواند با مراجعه به دفتر شعبه رسیدگی کننده و نهاد اجرای احکام کیفری و اداره زندان، با ارائه نامه از مراجع قانونی، اطلاعات لازم را درباره زندانیان دریافت کند. در اینجا سوال مطرح می‌شود که آیا امکان استعلام زندانی ها با کد ملی از سازمان زندان ها نیز وجود دارد؟ همانطور که در بالا توضیح داده شد، استعلام زندانی ها با کد ملی از طریق دفتر شعبه رسیدگی کننده و نهاد اجرای احکام کیفری و اداره زندان قابل انجام است.