ازدواج غیر حضوری چیست

یکی از مسائل و مفاهیم مطرح در رابطه با عقد ازدواج، موضوع ازدواج غیر حضوری و شرایط آن است.
اما، قبل از آنکه به توضیح مفهوم این نوع ازدواج و بررسی حکم خواندن عقد به صورت غیر حضوری بپردازیم، لازم است تا به این سوال پاسخ دهیم که عقد یا قراداد غیر حضوری چیست و سپس، در مرحله بعد، به توضیح مفهوم نکاح غیر حضوری بپردازیم.

با پیشرفت فناوری و گسترش آن، زندگی انسان‌ها در ابعاد مختلف بطور قابل توجهی تغییر کرده است.
از دوران قدیمی تلفن تا بروزترین ابداعاتی مانند اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام، تحولات گسترده‌ای را در زندگی روزمره‌مان به همراه داشته‌ایم.
امروزه، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی نقش اساسی در زندگی ما داشته و ارتباطات را باعث شده‌اند تا بیش از تمام دوران‌های قبلی تغییر کنند.
با کمک این فناوری‌ها، قادر به انجام امور روزمره‌مان از طریق گوشی‌هوشمندمان هستیم.
همچنین، تلویزیون و رادیو نیز به صورت آنلاین در دسترس ما قرار دارند.
اما اثرات این تغییرات بیشتر از جنبه‌های فناوری بر زندگی‌مان می‌پردازند.
به دلیل استفاده گسترده از شبکه‌های اجتماعی، ارتباطات انسانی همه جانبه‌تر شده است.
ما می‌توانیم به راحتی با دوستان، خانواده و همکاران خود در سایر سرزمین‌ها ارتباط برقرار کنیم و ضمن اشتراک خبرها و تجارب، از طریق ویدیو و عکس‌ها به بهترین صورت ممکن با هم ارتباط داشته و با همدیگر مشارکت کنیم.
همچنین، هر روزه نیازهای ما از تکنولوژی بیشتر می‌شود.
از خرید کالاها یا دریافت خدمات تا مطالعه و آموزش، اینترنت و وب سایت‌ها به ما این امکان را می‌دهند تا همه این‌ها را به صورت آنلاین انجام دهیم.
به طور کلی، تکنولوژی تحولاتی عمده در زندگی انسان‌ها ایجاد کرده است.
از تغییر روش‌های کار و تجارت گرفته تا تأثیر آن در روابط اجتماعی و فرهنگ، همه جا این تحولات را مشاهده می‌کنیم.
با ادامه رشد و توسعه تکنولوژی، ما باید به خوبی از آن استفاده کنیم و در کنار آن، تلاش کنیم تا تأثیرات منفی آن را کاهش دهیم و زندگی بهتری را برای خود و جامعه خودمان فراهم کنیم.

یکی از تغییراتی که ایجاد شده است، شیوه و روش انجام عقد و قرارداد است؛ به این شکل که در گذشته، طرفین برای انجام عقود و قراردادها در یک مجلس حاضر می‌شدند و پس از رسیدن به توافق درباره جزئیات و شرایط عقد، با اعلام ایجاب و قبول، قرارداد را منعقد می‌کردند.

با پیشرفت تکنولوژی و گذشت زمان، روش‌ها و شیوه‌های جدیدی برای انعقاد قراردادها به وجود آمده است که عدم نیاز به حضور فیزیکی طرفین را در یک مکان مشترک دارند.
به عنوان مثال، امروزه مشتریان می‌توانند با تماس تلفنی یا از طریق اینترنت با شرکت‌های مختلف ارتباط برقرار کنند و خدماتی مانند خرید بلیط هواپیما را بدون نیاز به حضور حضور فیزیکی در محل فروش انجام دهند.
در این روش‌ها، مشتری می‌تواند بلیط مورد نظر را از آژانس مسافرتی تماس گرفته و با ارائه مشخصات خود، بلیط را خریداری و هزینه آن را پرداخت کند، بدون اینکه نیازی به حضور شخصی در آژانس مسافرتی وجود داشته باشد.
این روش‌های نوین قابلیت راحتی و سهولت بیشتری برای مشتریان به ارمغان آورده‌اند و نیازمندی‌های قدیمی مانند حضور حضور شخصی در مکان فروشنده را از بین برده‌اند.

مثال‌های دیگری از انعقاد قرارداد با استفاده از روش‌های مختلف وجود دارد.
یکی از این مثال‌ها عقد قرارداد از طریق اینترنت و با استفاده از امضای الکترونیک است.
استفاده از امضای الکترونیک توسط افراد، امکان جعل این نوع امضا را ناشدنی می‌سازد و در نتیجه این روش امنیت بسیار بالایی دارد.

بدون حضور فیزیکی در یک مجلس، قرارداد غیر حضوری به معنای بستن قرارداد بین طرف‌ها استفاده از ابزارهایی مانند نامه، تلفن و اینترنت را دارد.
قرارداد غیر حضوری با استفاده از این ابزارها و با اعتبار قانونی، مانند قرارداد حضوری، منعقد می‌شود و همان تأثیرات قرارداد حضوری را داراست.
قرارداد غیر حضوری می‌تواند کاربردهای مختلفی داشته باشد و در زمینه‌های مختلفی نظیر تجارت الکترونیک و امور حقوقی به کار گرفته شود.

پس از تشریح مفهوم نکاح غیر حضوری، در قسمت بعدی، به بررسی حکم خواندن عقد به صورت غیر حضوری می‌پردازیم و توضیح می‌دهیم که از منظر شرع و حقوق، این روش انعقاد عقد ازدواج چه حکمی دارد.

حکم ازدواج غیر حضوری

بعد از پاسخ به این پرسش که چیستی و چگونگی ازدواج غیر حضوری، در این بخش قصد داریم به مطالعه و بررسی حکم اجرای عقد ازدواج به صورت غیر حضوری بپردازیم و همچنین به این سؤال پاسخ دهیم که در شرع و قوانین کشور ما، ازدواج غیر حضوری مفهوم و کیفیت چه خواهد بود؟ لذا به بررسی این مسئله در دو بخش مختلف ادامه خواهیم داد.

در پاسخ به این سؤال که در شرع اسلام چه حکمی برای انجام عقد به صورت غیر حضوری وجود دارد، باید گفت که به علت عدم وجود وسایل ارتباط جمعی مانند تلفن و اینترنت در زمان صدر اسلام، در منابع مذهبی مانند قرآن و احادیث، هیچ حکمی مشخص در این خصوص ذکر نشده است.

تعیین حکم ازدواج غیرحضوری در شرع نیازمند بررسی نظرات فقها و مراجع تقلید است.
طبق آراء این اشخاص، توجه‌ی ویژه‌ای به نظر آیت‌الله مکارم شیرازی بوده است، زیرا به جز او، سایر مراجع فقهی خواندن عقد ازدواج به صورت غیرحضوری را با اشکال شرعی نمی‌دانند و برای صحت عقد لازم است شرایط صحت عقد نکاح از سوی طرفین رعایت شده و در هنگام انعقاد عقد صدای یکدیگر شنیده شود و بین ایجاب و قبول آنها فاصله زمانی طولانی وجود نداشته باشد.
به همین ترتیب، اقدام به ازدواج غیرحضوری با رعایت این شرایط توسط سایر مراجع تقلید، صحت خواهد داشت.

برای بررسی مسئله "حکم قرارداد ازدواج در حالت غیر حضوری" در حقوق، بایستی در میان دو فرض مختلف تفاوت قائل شویم.
در بعضی موارد، این سوال ممکن است به صحت یا بطلان ازدواج در حالت غیر حضوری مربوط شود و در دیگر موارد، ممکن یا عدم ممکن بودن ثبت آن را بررسی کند.

نظر به جایی که از نظر اعتبار و اعتبار، ازدواج آنلاین ، باید گفت یقیناً قانونگذار هیچ شرطی برای حضور زن و مرد در یک مراسم به عنوان یک شرط صحت ازدواج تعیین نکرده است و همچنین قانونی برای ممانعت از ازدواج این نوع نیز وجود ندارد.
به همین ترتیب، این محکمه حضوری ازدواج در حقوق بطور قطع صحت دارد.

با این وجود، برای ثبت نکاح در دفاتر اسناد رسمی، لازم است که هر دو زوج یا وکیل قانونی آنها برای امضای اسناد حضور داشته باشند.
در صورت عدم حضور هر یک از زوجین و یا وکیل، امکان ثبت ازدواج وجود ندارد.
بنابراین، اگر تصمیم دارید یک ازدواج غیر حضوری انجام دهید، طرفی که در خارج از کشور حاضر نیست می‌تواند به یک شخص حاضر در کنسولگری ایران در شهر خود وکالت رسمی بدهد تا برای انعقاد عقد نکاح حضور کند.

آثار مالی ازدواج غیر حضوری

ازدواج، توافقی بین زن و مرد، با تمام انواعِ دائمی یا موقت، مانند دیگر قراردادها، تأثیراتی روی رابطه زوجین دارد.
این تأثیرها ممکن است مالی یا غیر مالی باشند.
در این بخش، به پرسش "تأثیرات مالی ازدواج غیر حضوری چیستند" پاسخ خواهیم داد و سپس در بخش بعدی، تأثیرات غیر مالی این نوع از ازدواج را مورد بررسی قرار خواهیم داد.

قبل از پاسخ دادن به این سؤال که در صورت انجام عقد در فضای مجازی، عواقب مالی ازدواج چگونه خواهد بود، باید به یک نکته اشاره شود.
در ازدواج مجازی، در صورتی که طرف غایب وکالت نکند، برای انجام و ثبت ازدواج، از آنجایی که این نوع ازدواج بدون وکالت طرف غایب ثبت نمی‌شود، برای هر دو طرف بایستی ازدواج را در دادگاه اثبات کرده، حکم ثبت آن را دریافت کرده و سپس ازدواج را در یکی از دفاتر ازدواج ثبت کنند.

مهریه یک مفهوم تاریخی و فرهنگی است که به قدیم‌تر از اسلام برمی‌گردد.
این عبارت به معنای هدیه‌های مالی یا اموالی است که عروس به عنوان حق از طرف خانواده عروس می‌گیرد.
در فرهنگ ایران، مهریه به‌عنوان یکی از عناصر مهم در مراسم عقد و ازدواج در نظر گرفته می‌شود.
مهریه ممکن است از نوعی طلا، پول، خانه و یا سایر دارایی‌های ارزشمند باشد.
این موضوع یکی از چالش‌های فرهنگی و مسئله‌های اجتماعی نیز به شمار می‌رود.

"مهر، یکی از حقوق مالی مهم است که در قرارداد ازدواج، از جمله ازدواج غیرحضوری، به زن تعلق می‌گیرد.
در ازدواج غیرحضوری دائم، در صورت عدم تعیین مهر قبل از نسبت بدون جنسیت، اگر طلاق بین زوجین رخ دهد، زن مستحق مهر المتعه خواهد شد و اگر طلاق پس از نسبت جنسی باشد، مهر المثل به زن تعلق خواهد گرفت.
در صورت ازدواج غیرحضوری موقت، مهر باید در قرارداد تعیین شود؛ چراکه در غیر این صورت، قرارداد باطل خواهد بود.
"

نفقه ، پشتیبانی مالی است که یک فرد برای تأمین نیازهای معیشتی و خانوادگی اعضای خانواده‌اش، به شیوه‌ای قانونی و بر اساس توافق‌نامه یا حکم قاضی، به عهده می‌گیرد.
این تأمین می‌تواند شامل هزینه‌های اساسی مانند خوراک، مسکن، پوشاک و درمان باشد، و همچنین می‌تواند شامل مسئولیت‌های مالی دیگری نیز مانند تحصیل و تربیت فرزندان باشد.
بنابراین، نفقه یکی از حقوق و وظایف اجتماعی و خانوادگی است که به منظور حفظ تعادل و پایداری اقتصادی و اجتماعی در جامعه برقرار می‌کند.

با انهدام یک اتحاد زناشویی برخط، مرد نیاز دارد تا هزینه‌ها و پرداخت‌های زندگی همسر خود که به آنان نفقه گفته می‌شود را تامین کند.
همچنین، در صورت تولد فرزند یا فرزندان پس از بستن این نوع از ازدواج و آغاز زندگی مشترک، نخستین مسئولیت نفقه بر عهده پدر خواهد بود و در صورت فوت یا ناتوانی مالی پدر، مسئولیت نفقه به ترتیب به جد پدری، مادر، جدات مادری و جدات پدری (اگر همچنان زنده باشند) منتقل می‌شود.

«به عبارت دیگر، مثلی را نقل کرد.
»

در صورتی که خواندن عقد به صورت آنلاین صورت گیرد و سپس زوج و همسر زندگی مشترک خود را آغاز کنند، وظایف خانگی انجام شده توسط زن در محیط مشترک، با نام "اجرت المثل ایام زوجیت" به عهده شوهر قرار می‌گیرد.
البته، در صورت وقوع اختلاف بین زوج و زن و قضاوت در دادگاه، دادگاه در صورت ثابت شدن اینکه این وظایف به صورت رسمی مورد پرداخت قرار می‌گیرد، حکمی برای پرداخت اجرت المثل صادر خواهد کرد.
در این صورت باید ثابت شود که این وظایف به عنوان اجرت شناخته می‌شوند و زن آنها را به دستور یا درخواست شوهر انجام داده است و همچنین قصد انجام رایگان این وظایف را نداشته باشد.

شرط تنصیف اموال به معنای تعیین وصیتنامه‌ای است که توسط یک فرد درخصوص تسلیم وجوه و ممتلکات خود در صورت فوت به وارثان یا دیگر افرادی که در وصیتنامه ذکر شده است، قرار می‌دهد.
وصیتنامه با استفاده از تگ strong و em قوی و تاکید بر بخش‌های مهم و حساس، به ثبت می‌رسد.
در عملیات اجرایی شرط تنصیف اموال، قوانین مربوطه و شرایط ذکر شده در وصیتنامه رعایت می‌شود.

در صورتی که پس از انعقاد عقد ازدواج، به طور آنلاین، سندی برای نکاح تهیه شده و توسط شوهر یا وکیل وی امضا شود، در صورتی که زوجین بعداً از طلاق از هم جدا شوند و علت آن درخواست زن نباشد و همچنین ناشی از عدم انجام وظایف زناشویی توسط زوج نباشد، از طرف زن، زوج مجبور است تا یک دوم اموالی که بعد از ازدواج کسب کرده به زوجه انتقال دهد.

آثار غیر مالی ازدواج غیر حضوری

ازدواج غیر حضوری، به طور مشابه با سایر اشکال ازدواج، علاوه بر تأثیرات مالی، تأثیرات غیرمالی نیز دارد.
بنابراین، در این قسمت به بررسی این تأثیرات پرداخته و به سوالی که می‌پرسد "با انجام عقد غیر حضوری، تأثیرات غیرمالی ازدواج چیست؟" پاسخ خواهیم داد.

مثل آنچه درباره تأثیرات مالی ازدواج این نوع از ازدواج گفته شده، در مورد تأثیرات غیر مالی ازدواج آنلاین نیز، در صورت عدم ثبت ازدواج و وجود نزاع بین زوجین درباره تأثیرات، دادگاه تنها زمانی تصمیم به اجرای این تأثیرات می‌گیرد که وجود قرارداد ازدواج در دادگاه به اثبات رسیده و ازدواج به طور قانونی ثبت شده باشد.

تکالیف مشترک زوجینتکالیف مشترک زوجین یکی از موارد مهمی است که برای ایجاد یک ارتباط قوی و موفق بین زوجین لازم است بر آن تمرکز کنند.
در زندگی مشترک، انجام تکالیف مشترک به نوعی هماهنگی و همدلی را نشان می‌دهد.
یکی از اصلی‌ترین تکالیف مشترک زوجین، توجه به سلامتی و خوشبختی یکدیگر است.
این شامل ارائه حمایت، رعایت تغذیه سالم و تمرینات بدنی مناسب می‌شود.
همچنین، ارائه علاقه و عشق به یکدیگر و ایجاد فضایی مثبت در خانه نیز تکالیف مهمی هستند که باید به آن‌ها اهمیت داده شود.
تکالیف مشترک دیگر، برنامه‌ریزی و مدیریت مالی خانواده است.
با همکاری و همپوشانی در امور مالی، زوجین می‌توانند به طور مشترک برنامه‌ها و اقداماتی را برای بهره‌وری و مدیریت بهینه منابع مالی خانواده انجام دهند.
این شامل بودجه‌بندی، کنترل بدهی‌ها و مطالعه و شناخت درست در مورد سرمایه‌گذاری‌های مشترک است.
تکالیف مشترک به تربیت فرزندان نیز اشاره دارند.
زوجین باید با همکاری و هماهنگی در تربیت و پرورش فرزندان اقدام کنند.
ارتباط صمیمانه و صحیح با فرزندان، ارائه حمایت و پشتیبانی از آن‌ها به صورت هماهنگ و همراهی در تصمیمات مهم زندگی خانوادگی، تکالیفی هستند که باید توسط هر دو زوج برعهده گرفته شود.
در نهایت، تقدیر و تشکر از همدیگر نیز تکالیفی است که باید زوجین در ارتباط خود به آن رسیدگی کنند.
به یاد داشتن احساسات و نیازهای همدیگر و ارائه وقت و احترام به طرف مقابل، از دیگر تکالیف مشترک زوجین هستند که می‌توانند به تقویت رابطه و ارتباط زندگی زناشویی کمک کنند.
به طور خلاصه، تکالیف مشترک زوجین عبارتند از: توجه به سلامتی و خوشبختی، برنامه‌ریزی و مدیریت مالی خانواده، تربیت و پرورش فرزندان و تقدیر و تشکر از همدیگر.
انجام این تکالیف مشترک به تقویت ارتباط و شادابی زندگی زناشویی کمک می‌کند.

در اثر ازدواج و بر اساس قانون مدنی، وظایفی غیر مالی بین زن و شوهر به عهده آن‌ها قرار می‌گیرد.
این وظایف شامل حسن معاشرت (بند 1103) و همکاری و معاونت زوجین (بند 1104) است.

تأثیر ریاست شوهر بر خانواده

در یک خانواده، نقش و تأثیر شوهر به عنوان سرپرست و رهبر بسیار حائز اهمیت است.
ریاست شوهر می‌تواند به شکل‌های مختلفی بر خانواده تأثیر بگذارد و میزان سلامت و پیشرفت آن را تحت تأثیر قرار دهد.

سهمیه تصمیم‌گیری: شوهر به‌عنوان رهبر خانواده، معمولاً مسئولیت تصمیم‌گیری در مواضع مهم را بر عهده دارد.
قدرت تصمیم‌گیری شوهر می‌تواند اثرات بزرگی روی زندگی خانواده داشته باشد.
به همین دلیل، اهمیت دارد که شوهر بتواند با دقت تصمیم‌های خود را اتخاذ کند و بهترین منافع خانواده را در نظر بگیرد.

قدرت تعادل: برای فراهم کردن تعادل و انسجام خانواده، مهارتهای مدیریت و قدرت تصمیم‌گیری شوهر بسیار مهم است.
زمانی که شوهر توانایی مدیریت منابع مالی، زمان و انرژی را به خوبی دارد، توانایی رسیدن به تعادل بین نیازهای خانواده و وظایف مهم خود را داراست.

انگیزه و پشتکار: شوهر به‌عنوان صاحب خانه و سرپرست، مسئولیت ارائه انگیزه و پشتکار به خانواده را دارد.
این ویژگی‌ها می‌توانند در دستیابی به اهداف خانوادگی، توانمندی‌های فردی و شخصیتی افراد را تقویت کنند.
شوهری که از انگیزه و پشتکار بهره‌مند باشد، خانواده را به سوی رشد و پیشرفت هدایت می‌کند.

• ریاست شوهر نباید به صورت تحمیلی یا استبدادی باشد؛ بلکه باید از دیدگاه همبستگی و همکاری در خانواده رعایت شود.
  
• شوهر باید احترام و توجه لازم را نسبت به نظرات و نیازهای سایر اعضای خانواده داشته باشد و تلاش کند تا برابری و عدالت را در خانواده برقرار کند.
  
• بهتر است شوهر و همسر برای تداوم ریاست خانواده با هم همکاری کنند و تصمیمات مهم را به صورت مشترک اتخاذ کنند.
  

بر اساس ماده ۱۱۰۵ قانون مدنی: «در روابط زن و مرد، نقش پیشروی و رهبری خانواده بر عهده شوهر است.
» اما باید توجه داشت که این نقش شوهر فقط به عنوان یک وظیفه اجتماعی است و نه یک امتیاز یا حق شخصی برای شوهر است که با آن به دلخواه بتواند سوء استفاده کند.
بدین ترتیب، به عنوان مثال، شوهر نمی تواند با استناد به نقش پیشروی خانواده، زن خود را از دیدار با خویشاوندان و دوستانش منع کند.

تمکین به معنای حمایت و تقویت است.
این مفهوم به وجود آمدن شرایط مثبت و مؤثر برای رشد و توسعه اشاره دارد.
تمکین به تأکید بر فراهم کردن وسایل مورد نیاز برای دستیابی به هدف‌ها و موفقیت در زندگی اشاره دارد.
با تمکین، افراد و جوامع قادر خواهند بود به طور کامل بر توانایی‌ها و استعدادهای خود اعتماد کنند و به طور فعال در جهت تحقق اهدافشان پیش بروند.
تمکین میتواند در افزایش اعتماد به نفس، تسهیل در فرآیند یادگیری و رشد فردی، تحول اجتماعی و اقتصادی، و ایجاد فرصت‌های برابر و عدالت اجتماعی تأثیرگذار باشد.

در قبال حق نفقه که به دنبال ازدواج برای زن بوجود می آید، در صورتی که ازدواج از راه غیر حضوری انجام شود و زن و مرد به زندگی مشترک پایان دهند، زن مسئول تمکین از شوهر خود است.
تمکین دارای دو معنی عمومی و خاص است.
معنی عمومی شامل پذیرش ریاست شوهر بر خانواده و تأثیرات آن می شود.
معنی خاص شامل رابطه جنسی معمول و متعارف با شوهر می باشد.

حق حضانت فرزندان

حق حضانت فرزندان یک مسئله حساس و مهم در قوانین خانواده است.
این حق به پدر و مادر همزمان تعلق می‌گیرد تا بتوانند به طور مشترک از فرزندان خود مراقبت کنند.

حقوق حضانت شامل محافظت فیزیکی، اخلاقی و روانی از فرزندان است.
هدف اصلی حضانت، فراهم کردن یک محیط سالم و مطمئن برای رشد و تربیت فرزندان است.

پدر و مادر می‌توانند یک توافق نامه حضانت امضا کنند که تعیین کننده شرایط و زمانبندی ملاقات با فرزندان خواهد بود.
در صورت عدم توافق، دادگاه صلاحیت را دارد تا نسبت به تعیین شرایط حضانت تصمیم‌گیری کند.

عواملی که در تعیین حضانت تأثیرگذار هستند عبارت‌اند از:

• سن و نیازهای فرزندان
• ارتباط والدین با فرزندان
• قدرت اقتصادی و امکانات مالی پدر و مادر
• سلامت روانی و فیزیکی والدین
• توافق و همکاری بین والدین

به طور کلی، هدف نهایی حضانت فرزندان دستیابی به خوشبختی و توسعهٔ سالم فرزندان است.
برای این منظور، توجه به نیازها و محافظت از حقوق فرزندان در تصمیم‌گیری‌ها بسیار مهم است.

در صورتی که خواندن عقد به صورت غیر حضوری صورت پذیرد و از این ازدواج، فرزند یا فرزندانی به دنیا آیند، حق نگهداری از آن‌ها مطابق قوانین، با پدر و مادر بوده و در واقع، مسئولیت نگهداری از فرزندان به عهده والدین است.

سکونت زن در منزل تعیین شده توسط شوهر:زمانیکه زوجی تصمیم می‌گیرد در خانه به تربیت فرزندان و مراقبت از خانواده اهمیت بدهد، ممکن است او تصمیم بگیرد که همسرش به عنوان مضیف خانه بماند.
این تعیین سکونت مسئله‌ای است که به امانت‌داری، مسئولیت و احترام نسبت به یکدیگر نیازمند است.