ازدواج با دختر همسر

نکاح، یکی از مهم‌ترین و به‌خصوص دلخواه‌ترین اقدامات در جامعه است و در حقیقت راهکاری بسیار موجه برای ادامه نسل انسان محسوب می‌شود.
از آنجا که تشکیل یک خانواده به‌وسیله عقد نکاح، برای فرزندان به دست آمده از این نوع ازدواج، یک محیط امن و سالم فراهم می‌کند.
با این حال، از آنجایی که احترام به نهاد خانواده از منظر شرعی بسیار توصیه می‌شود، برای اجرای نکاح چندین موانع تعیین شده است که حتی در قانون مدنی نیز طبق دستورات شرع، در جزئیات خود راهکارهایی را برای آن در نظر گرفته است.

یکی از موانعی که می‌تواند بر سر راه ازدواج با برخی از خویشاوندان نسبی قرار بگیرد، احترام به حقوق و مقام این خویشاوندان است.
به عبارت دیگر، در صورتی که شخص از طریق خون به آن‌ها وابسته باشد، ازدواج با خویشاوندان نسبی امکان پذیر است ولی در صورتی که به‌واسطه ازدواج قانونی با آن‌ها ارتباط برقرار شود، چالش‌هایی در پیش رو قرار می‌گیرد.
یکی از خویشاوندانی که ممکن است با آن‌ها از طریق ازدواج قانونی رابطه برقرار شود، دختر همسر است.
در حقیقت، ازدواج با دختر همسر امکان پذیر است اما تنها در صورتی که شرایطی خاص فراهم شود.
بنابراین، ضروری است که افراد با قوانین و مقررات مربوط به این نوع ازدواج آشنا باشند و اصول آن‌را رعایت کنند.

در این مقاله، قصد داریم به پرسشی پاسخ دهیم که آیا از انجام ازدواج با دختر همسر می‌توان صرف نظر کرد یا خیر و چگونگی حکم شرعی و قانونی مربوط به این مسئله را توضیح دهیم.
همچنین در ادامه، در خصوص مواردی از جمله مدت زمانی که ازدواج ممنوع است و وضعیت آن بعد از طلاق همسر، به مواردی خواهیم پرداخت که باعث حرام بودن برای مرد و فرزند دختر همسر می‌شود و نیز امکان انجام این ازدواج با رضایت زن را مورد بحث قرار خواهیم داد.

آیا ازدواج با دختر همسر امکان پذیر است

در پاسخ به این سؤال که آیا ازدواج با دختر همسر امکان پذیر است یا خیر؟ لازم است توضیح دهیم که حقیقتا به وضوح می‌توان گفت حق نکاح پدر با دختر خودش محترم است و بر همه آشکار است.
به همین دلیل، این موضوع مطرح می‌شود که آیا مرد می‌تواند با زنی که قبلا دختر یا دخترانی داشته باشد ازدواج کند یا آیا مرد می‌تواند همسرش را طلاق داده و همسر سابق خود از فردی دیگر صاحب فرزندان دختر شود.

در بسیاری از مواقع، سؤالی پیش می‌آید که آیا ازدواج با دختر همسر میسر است یا خیر و حکم این نوع ازدواج از نظر شرع و قانون چیست؟ برای پاسخ به این سؤال، لازم است تفاوتی را بین زمانی که مرد با همسر خود آمیزش داشته و زمانی که نداشته، در نظر بگیریم.

اگر مردی با زنی ازدواج کند، اما هیچ گونه رابطه جنسی با او نداشته باشد، ازدواج او با دختران زن دیگر بدون مشکل خواهد بود.
همچنین، اگر مردی قبل از برقراری رابطه جنسی با همسرش طلاق گرفته باشد و همسر سابق به دلیل ازدواج با مردی دیگر فرزندان دخترش را به دنیا آورده باشد، مرد می‌تواند با فرزندان همسر سابق خود ازدواج کند.

نکاح و موانع آن

درباره‌ی مسئله‌ی نکاح و موانعی که ممکن است بر سر راه آن قرار بگیرند، نیاز است برخی اطلاعات کلی را در نظر بگیریم.
نکاح به معنای ازدواج است و یکی از مقدس‌ترین و مهم‌ترین تعهدات در عمر انسان محسوب می‌شود.

اما، چه زمانی نکاح امکان پذیر است و چه مواردی به عنوان موانع برای انجام آن در نظر گرفته می‌شود؟ اگر زن و مرد تصمیم به ازدواج گرفته‌اند، باید قبل از انجام مراسم نکاح، مطمئن شوند که موانعی برای آن وجود ندارد.

مثلاً، اگر آمیزش جنسی بین مرد و همسرش در حالی که هنوز ازدواج نشده‌اند رخ دهد، باید توجه کنید که این امر به عنوان یک مانع برای ازدواج با دختر همسر اهمیت پیدا می‌کند.
برای بررسی قانونی و شرعی این امر، می‌توانید به منابع فقه و قانون مدنی مراجعه کنید.

حکم شرعی ازدواج با دختر همسر

«ازدواج» که یکی از قراردادهای تشریفاتی و تعیین‌شده در قانون مدنی است، با رعایت اصول مقدس شرع، قوانین و مقررات خاص خود را داراست.
همان‌گونه که شرع، بر اهمیت بالای ازدواج زن و مرد با همدیگر تأکید دارد، نیز مواردی را به عنوان موانع ازدواج در نظر گرفته و ازدواج را در صورت وجود چنین موانعی، حرام می‌داند مگر اینکه آن موانع برطرف شوند.

در قوانین مربوط به ازدواج، ازدواج با دختر همسر نیز ممکن است ولی با شرایط خاصی همراه است که باید رعایت شود.
قبل از توضیح در مورد حکم ازدواج با دختر همسر از نظر شرعی، به تعریف و مفهوم لغت "ربیبه" آشنا می‌شویم.

ربیبه در لغت به دختری اطلاق می‌شود که در قوانین و فقه اسلامی، این کلمه به دختری گفته می‌شود که شوهر جدید مادرش، همزمان همسری از شوهر سابقش باشد و اکنون تحت تربیت و پرورش او قرار دارد.

درباره حریمت و محرمیت ازدواج میان مرد و ربیبه، قانون اسلامی ضوابطی را تحت شرایط خاصی قرار داده است.
این ضوابط بیان می‌کنند که اگر آمیزش جنسی بین مرد و همسر فعلی او رخ داده باشد، آنگاه ازدواج با دختر همسر ممنوع و محرم است و هیچگونه رابطه ازدواجی با او برقرار نمی‌شود.
در صورتی که آمیزش جنسی بین مرد و مادر ربیبه صورت نگرفته باشد، ازدواج با ربیبه، یعنی با دختر همسر، قانونی و مجاز است.

با توجه به توضیحات فوق العاده، در پاسخ به این سؤال که حکم ازدواج با دختر همسر از نظر شرعی چگونه است؟ ما باید بگوییم که این موضوع وابسته به آیا مرد با مادر دختر، که در حال حاضر همسر اوست، رابطه جنسی داشته است یا خیر؛ اگر رابطه جنسی بوده باشد، مرد هرگز (حتی بعد از فوت و طلاق همسر) نمی تواند با او ازدواج کند، اما اگر رابطه جنسی وجود نداشته باشد، ازدواج با دختر همسر مجاز است.

حکم قانونی حکم ازدواج با دختر همسر

برای دستیابی به تعاریف حکم ازدواج با دختر همسر در رویکرد قانونی، می‌توانیم به ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی مراجعه کنیم.
این ماده، مصادیق تحریم دائمی ازدواج را برخی از افراد، از جمله خویشاوندان سببی که از راه ارتباطات خونی میان زن و شوهر تشکیل شده، مورد تمام قرار می‌دهد.
سازماندهی ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی به شرح زیر است:برای بررسی حکم ازدواج با دختر همسر در رویکرد قانونی، لازم است به ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی مراجعه شود.
ماده مذکور، موارد ممنوعیت دائمی ازدواج بین برخی از افراد، از جمله خویشاوندان سببی را که در اثر رابطه خونی بین زن و شوهر بوجود می‌آیند، پیش‌بینی می‌کند.
با استناد به این ماده، افرادی که تحت عنوان خویشاوندان سببی قرار می‌گیرند، مجاز به ازدواج با هم نیستند و این رابطه از جانب قانون تحریم می‌شود.
بدین ترتیب، اصل ۱۰۴۷ قانون مدنی ماده‌ای اساسی را به‌خود گرفته و خط مشی‌گذاری صریحی در خصوص ازدواج بین زن و شوهر و همچنین ارتباطات خونی آن‌ها را اعمال می‌کند.
استناد به این ماده از جانب دولت و قوه قضائیه، عملاً چگونگی رسیدگی به موارد ازدواج با دختر همسر را تعیین می‌کند.
پس برای دریافت اطلاعات کامل و همچنین تفسیر دقیق‌تر، به منظور تشکیل یک ازدواج مشروع و قانونی، می‌بایست به این ماده مراجعه نمایید.
مطالعه دقیق قوانین و مقررات مربوطه همواره امری ضروری است تا از هرگونه تضاد و تعارض در اجرای قانونی پیشگیری شود.
از همین رو، توصیه می‌شود که در صورت نیاز به شما در پرونده ازدواج با دختر همسر، به یک وکیل متخصص در امور حقوقی مراجعه کنید تا بتوانید در موارد مذکور به بهترین شکل ممکن خدمات حقوقی را دریافت کنید.

بر اساس اینکه "حکم ازدواج با دختر همسر" از نظر قانونی چگونه است؟ می‌توان گفت که بر اساس ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی، اگر بین مرد و مادر دختر، که همسر او است، آمیزش رخ داده باشد، ازدواج با دختر همسر ممنوعیت دارد و غیر قانونی است.
اما اگر آمیزشی رخ ندهد، آنگاه این ازدواج قانونی و مجاز است.
در این رابطه، نوع ازدواج دائم یا موقت زن و مرد، و همچنین رضاعی یا غیر رضاعی بودن دختر زن تفاوتی ایجاد نمی‌کند.

تا چه مدتی مرد نمی تواند با دختر همسر خودش ازدواج کند؟

در بحث‌های قبلی، راجع به حکم شرعی و قانونی ازدواج با دختر همسر صحبت کردیم.
در این مورد، اصلی‌ترین مسئله در قانون و شرع، تأکید بر وجود یا عدم وجود آمیزش جنسی بین مرد با مادر دختری است که همسر او می‌باشد.

بعد از بحث در مورد این مسائل، در این قسمت از مقاله، می‌خواهیم به یکی از سؤالات متداول درباره ازدواج با دختر همسر، پاسخ دهیم.
یکی از سؤالات رایج در زمینه ازدواج با دختر همسر، این است که تا چه مدتی مرد نمی‌تواند با دختر همسر خود ازدواج کند؟

به پرسش مطرح شده پاسخ داده می‌شود که اگر مرد با مادر دختری که همسر او است، حتی یک بار، رابطه جنسی داشته باشد، تا ابد، اجازه ازدواج با دختر همسرش را نخواهد داشت، مگر اینکه ممنوعیتی در این کار وجود داشته باشد؛ در غیر این صورت، مرد می‌تواند به صورت شرعی و قانونی، دختر همسرش را به طور دائم یا موقت به عقد نکاح در بیاورد.

در صورتی که مرد زنش را طلاق دهد آیا می تواند با دختر همسرش ازدواج کند؟

معمولاً سوالات متداولی درباره ازدواج با دختر همسر در ذهن مردان وجود دارند.
یکی از این سوالات این است که در صورتی که شخصی ازدواج خود را با همسر خود قطع کند، آیا او مجاز به ازدواج با دختر همسر خود هست یا خیر؟ برای پاسخ به این سؤال، باید به ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی مراجعه کرد.

صدر ماده ۱۰۴۷ قانون مدنی و بند سوم آن حکم دارد: نکاح بین این افراد به واسطه مصاهره، ممنوعیت دائم دارد:

1. بین مرد و زنانی که از هر درجه‌ای باشند، حتی اگر به صورت رضاعی باشد، شرط آن است که بین زن و مرد، رابطه زناشویی برقرار شده باشد.
   

با توجه به این ماده، آیا مرد مجاز است در صورت طلاق از همسرش، به دختر همسر سابق خود ازدواج کند یا نه؟ پاسخ به این پرسش وابسته به وجود ممنوعیت دائمی قانونی است.
اگر بین همسران ازدواج رخ داده باشد، طلاق یا عدم طلاق شرط این اقدام نیست.

در صورت وقوع اتفاقاتی مانند آمیزش جنسی، طلاق یا فوت همسر، افراد دیگری قادر به برقراری رابطه ازدواجی نخواهند بود.
اما اگر این اتفاقات رخ ندهند، یعنی در صورت عدم وقوع آمیزش جنسی همسران، ازدواج مرد با دختر همسر بعد از طلاق مادر دختر یا فوت وی، قانونی و مجاز است.

برای پاسخ به سؤالی که درباره زمانی که یک مرد با دختر همسرش به صورت حرام ابدی محسوب می‌شود، باید به قانون مدنی مراجعه کرد.
در این قانون با در نظر گرفتن موانع نکاح و مطالبی که در آن آمده است، شرایطی که منجر به تلقیح مادام‌العمر دختر همسر توسط مرد می‌شود، بررسی می‌شود.
این شرایط به شامل موارد زیر هستند:

وجود یک ارتباط جنسی بین مرد و مادر دختر، یک وضعیت بسیار غیرقانونی و نااخلاقی است که باعث بروز مشکلات جدی برای هر دو طرف و همچنین خانواده‌هایشان می‌شود.
یکی از دلایل عدم قبولی این رابطه، وجود نسبت وابستگی و محبت بین مادر و دختر است که بنا بر فهم معمول جامعه، این ارتباط‌ها باید در چارچوب های سالم خانوادگی باشند.
ارتباط جنسی بین مرد و مادر دختر، می‌تواند باعث شکسته شدن روابط خانوادگی، بروز ناسازگاری ها و حتی اختلافات قانونی شود.
این باعث کاهش اعتماد و روابط سالم در خانواده می‌شود و می‌تواند تاثیرات منفی بر روی رشد و توسعه عقلی و روانی دختر داشته باشد.
واضح است که وجود چنین رابطه‌ای در تمام جوامع و فرهنگ‌ها محکوم و غیرقابل قبول است.
بنابراین، لازم است که همه افراد در جامعه از این نوع اعمال دوری کنند و به احترام و حفظ تمامی ارزش‌ها و اصول خانواده اهمیت بدهند.
همانطور که از متن فوق مشخص است، هرگونه رابطه جنسی غیرقانونی و نااخلاقی بین مرد و مادر دختر باعث آسیب های جدی برای افراد و خانواده هایشان خواهد شد.
لذا، ضروری است که این نوع روابط را کاملاً رد کرده و به جانبداری از روابط خانوادگی سالم متمرکز شویم.

ازدواج با دختر همسر در شرایطی رخ می‌دهد که دختر قبلا ازدواج کرده و در حال حاضر به دلیل جدایی یا فوت شوهرش، در مدت زمانی پس از وفات یا طلاق قرار دارد.
وجود در حالت عده از موانع برقراری نکاح به شمار می‌رود.
البته، اگر طرفین با ممنوعیت ازدواج در این ایام و همچنین اینکه دختر در حالت عده است، آگاه باشند و با این حالت همچنان به این امر اقدام کنند، نکوهش آنها حرام خواهد بود.

ازدواج با دختر همسر در حالت احرام برای همسران، به دلیل اینکه در این حالت نکاح ممنوع است، مشکلاتی را به وجود می‌آورد.
باید توضیح داد که در صورتی که هر دو طرف از ممنوعیت ازدواج در این ایام و وجود حالت احرام آگاهی داشته باشند، آن‌ها در صورت انجام این عمل با هم، به حرام برمی‌خورند.
این اقدام نباید توسط هیچ یک از طرفین صورت گیرد.

بعد از پاسخ به این سوال که در چه شرایطی مرد با ازدواج دختر همسرش به حرام ابدی می‌رسد، در اینجا قصد داریم در مقاله بررسی کنیم که تأثیر رضایت زن بر ازدواج همسرش با دخترش چگونه است و آیا این عامل، شرط لازم برای صحت ازدواج با دختر همسر محسوب می‌شود یا خیر.

رضایت زن در ازدواج دوم همسر، از منظر قانونی، نهایتاً به عنوان یک شرط لازم برای صحت ازدواج در نظر گرفته نمی‌شود.
بنابراین، اگر مردی بدون رضایت همسر اول یا بدون داشتن حکمی از دادگاه در خصوص تجویز ازدواج، به ازدواج مجدد پرداخت کند، می‌توان آن را به عنوان یک ازدواج صحیح و مطابق قوانین در نظر گرفت.
اما به زن در این شرایط، حق داده می‌شود که به دلیل عذر و مشکلات ناشی از این وضعیت، از دادگاه درخواست صدور حکم طلاق کند.