ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی

هدف نهایی از برپایی یک دعوای حقوقی، اجرای حکم است.
در غیر این صورت، رای صادره صرفاً یک برگه کاغذ بی‌استفاده برای متهم خواهد بود.
به همین دلیل، یک مرحله به نام اجرای احکام مدنی توسط قانونگذار تدارک دیده شده است و نحوه اجرای آراء در این مرحله نیز مشخص شده است.

اجرای حکم‌های صادر شده توسط دادگاه‌های حقوقی توسط واحد مسئول اجرای احکام مدنی انجام می‌شود.
برای این منظور، باید طبق قوانین مربوطه، پرونده مربوطه به اجرای احکام مدنی ارسال شود و به قسمت اجرا منتقل گردد.
این ارسال پرونده در زمان مشخصی انجام می‌شود و نیازمند بررسی شرایط و انجام اقداماتی است که بدون آنها، امکان اجرای حکم وجود نخواهد داشت.

در این مقاله، ابتدا به بررسی زمان ارسال پرونده‌ها به اجرای احکام مدنی می‌پردازیم.
سپس مراحل و نحوه انجام این روند را توضیح می‌دهیم و در پایان، یک نمونه لایحه برای درخواست ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی را ارائه می‌دهیم.

زمان ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی

زمانی که در یک دادگاه حقوقی، یک اختلاف حقوقی به چالش کشیده می‌شود، هدف نهایی طرف درخواست کننده از اقامه دعوا، اجرای حکم است.
به طور معنادار، آن فرد می‌خواهد نتیجه نهایی حکم را به عنوان یک مزیت ملموس در زندگی خود تجربه کند، چراکه در غیر این صورت، حکمی که صادر می‌شود، فقط یک برگه کاغذی بی ارزش برایش خواهد بود.

به همین دلیل، قانونگذار یک مرحله با عنوان "اجرای احکام مدنی" معرفی کرده است که دو قانون مهم مربوط به آن را تصویب کرده است: قانون اجرای احکام مدنی مصوب ۱۳۵۶ و قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب ۱۳۹۳.

در مرحله اجرای احکام مدنی، ابتدا به محکوم علیه مهلتی برای اجرای رای داده می‌شود که در قانون مشخص شده است.
در صورتی که محکوم علیه موضوع رای دادگاه و اجراییه را به صورت دلخواه و با اراده خود (بر اساس ماده ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی) اجرا نکند، اقدامات قهری اجرای احکام مدنی نظیر توقیف اموال وی جهت اجرای حکم صادره آغاز می‌شود.

اما، از زمانی که رای صادر شده است تا زمانی که پرونده برای اجرای احکام مدنی ارسال می‌شود، یک بازه زمانی وجود دارد.
در این بازه زمانی، برخی اقدامات باید صورت گیرد تا پرونده برای اجرا آماده شود؛ به نحوی که قبل از انجام این اقدامات، مانند ثبت لایحه درخواست صدور اجرائیه و ابلاغ آن، امکان ارسال پرونده برای اجرای احکام مدنی و اجرای حکم صادر شده وجود نخواهد داشت.

به همین دلیل، ممکن است این سؤال مطرح شود که زمان ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی، چه زمانی است؟ به عبارت دیگر، طبق قوانین و مقررات مربوط به اجرای حکم، پس از انجام چه مراحلی و اقدامات مقدماتی می‌توان پرونده را برای ارسال به اجرای احکام مدنی آماده کرد؟

در پاسخ به سؤال فوق، باید بیان کنیم که قانون اجرای احکام مدنی، پیش بینی کرده است که نحوه و زمان ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی چگونه است.
طبق این قانون، تشکیل پرونده اجرایی و اجرای حکم صادره، بستگی به شرایط و اقداماتی دارد که تنها پس از انجام آن‌ها، امکان ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی وجود خواهد داشت.
شرایط موردنیاز برای این امر شامل:

به منظور اعمال یک تصمیم قطعی، لازم است که یک حکم لازم الاجرا داده شود.
ممکن است تصمیم دادگاه در ابتدا بلافاصله قطعی باشد و یا به دلیل عدم تقاضای بازنگری توسط طرف مقابل، در مهلت قانونی قطعیت یابد.
همچنین ممکن است پس از تأیید توسط دادگاه تجدیدنظر، تصمیم قطعی گردد.

متن: "اجرای حکم بر اساس موضوعی مشخص باید صورت گیرد؛ به عنوان مثال، در صورتی که حکمی صادر شده باشد که محکوم علیه را ملزم به پرداخت 50 میلیون تومان نقدی کند، این مبلغ باید به واقعیت پیوسته و به محکوم علیه تحویل داده شود.
به همین دلیل، حکمی که موضوع آن مبهم باشد، امکان اجرا ندارد.
"

کسی که حکم با خلاف او صادر شده باشد، قطعی است که ابلاغ شده باشد.

می‌توانند فردی که محکوم به نفع او صادر شده است یا وکیل یا نماینده قانونی او، در خواست اجرای رای و صدور اجراییه را به دادگاه ارائه دهند.

صدور اجراییه برای متهمان محکوم، به آنان ابلاغ شده است.
اما تاکنون، طبق مهلت قانونی مقرر شده، هیچ اقدامی برای اجرای تصمیم قضایی انجام نشده است.

"هنگامی که محکومیت علیه شخصی به پایان رسید و طبق قوانین مقرر، از اشتراک های داوطلبانه رای صادره خودداری کرد، شخص محکومه می‌تواند با ثبت درخواست ارسال پرونده به بخش اجرای احکام دادگاه، برای اقدام در جهت اجرای احکام مدنی، پرونده خود را به بخش اجرای احکام دادگاه ارسال نماید.
در این زمان، باید به مقررات مربوط به نحوه اجرای حکم رعایت کند.
"

نحوه ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی

علاوه بر مسئله‌ی تعیین زمان ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی، یکی از سوالات مهم دیگری که در رابطه با اجرای روایات حقوقی مطرح می‌شود، بحث نحوه‌ی ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی و مراحل انجام آن است.
لذا، در این بخش، به توضیح نحوه‌ی انجام این کار می‌پردازیم که شامل مراحل زیر می‌باشد:مرحله اول: درخواست ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی توسط طرفین یا هر یک از طرفین پرونده، ارسال می‌شود و به مرکز اجرای آرا و احکام مدنی ارجاع داده می‌شود.
مرحله دوم: پس از دریافت درخواست، مرکز اجرای آرا و احکام مدنی پرونده را ثبت کرده و شماره‌ی پرونده‌ی اجرایی را برای آن صادر می‌کند.
مرحله سوم: پس از ثبت پرونده، مراکز اجرایی ضمن دریافت صورتحساب از طرفین، بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند و ملزم به ارسال صورتحساب به طرفین می‌باشند.
مرحله چهارم: پس از تایید صورتحساب توسط طرفین، مراجع قضایی پرونده را بررسی می‌کنند و در صورت تأیید صحت اسناد و اقدامات انجام شده، فرمان اجرایی صادر می‌کنند.
مرحله پنجم: پس از صدور فرمان اجرایی، پرونده به مرکز اجرای آرا و احکام مدنی ارسال می‌گردد و فرایند اجرای احکام آغاز می‌شود.
پایان مشخص است که این فرآیندی است که برای انجام دادن آن، باید مراحل مورد نیاز را صحیح انجام داد.

صدور اجراییه مانند نحوه اجرای احکام کیفری است.
برای صدور اجراییه، مراجعه به دادگاه نخستین یا همان دادگاه بدوی لازم است.
اگر پرونده به دلیل تجدیدنظرخواهی به دادگاه تجدیدنظر ارسال شده باشد، باید منتظر صدور رای قطعی در این دادگاه باشیم.
پس از آن، زمانی باید منتظر بمانیم تا پرونده مجدداً به دادگاه بدوی ارسال شود.

پس از اعلام رسمی و قطعی شدن حکم علیه متهم و بازگشت نسخه دوم رویه‌های قضایی به دفتر دادگاه و ارجاع پرونده به دادگاه اولین درجه، محکومین می توانند به دفتر شعبه مراجعه کرده و درخواست صدور اجراییه را با ارائه یک لایحه به مدیر دفتر شعبه ارائه نمایند.
در صورت لزوم، محکومین می توانند درخواست ارجاع پرونده به اجرای احکام مدنی را نیز ثبت کنند.

مدیر دفتر موظف است پرونده را به قاضی شعبه ارائه کند.
در صورتی که تمام شرایط لازم برای صدور اجراییه و ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی فراهم باشد، پس از تأیید و اجازه قاضی، اجراییه را صادر کرده و این اجراییه به محکوم علیه ابلاغ می‌شود.

در دعوایی ، مشخصات دو طرف درگیر، به عبارتی متهم و متهم علیه ، و همچنین جزئیات حکم صادر شده و موضوع آن، درج می شود و در پایین آن، به بیان مفهومی می پردازیم که متهم علیه موظف است تا در مدت زمان قانونی، موضوع حکم را اجرا کند یا عذرخواهی نماید و همچنین، هزینه های اجرای حکم به عهده وی قرار می گیرد.

به موجب استوارت قانون اجرای احکام مدنی، فرصت ادا بر اختیار یا تقدیم درخواست اعسار برابر با 10 روز است، که طبق ماده 3 قانون روش انجام اجرای مجازات‌های مالی، به 30 روز افزایش یافته است.

پس از مدتی معین، اگر فرد محکوم، اقدامی برای اجرای حکم انجام ندهد، فرد محکوم می تواند با ارسال یک لایحه، درخواست ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی را به مدیر دفتر شعبه ارائه دهد.
در این صورت، مدیر دفتر پرونده ای فیزیکی شامل کپی برابر اصل شده رای و اجراییه تشکیل می دهد و آن را برای اجرای احکام مدنی ارسال می کند تا پرونده اجرایی تشکیل شود.

لایحه درخواست ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی

در قسمت‌های قبل، درباره "زمان ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی و نحوه انجام این فرآیند" شرح داده شد و بیان کردیم که پس از ثبت "لایحه ارسال پرونده به اجرای احکام مدنی"، مدیر دفتر شعبه برای "ارسال پرونده به واحد اجرای دادگاه" اقدام خواهد کرد.