خلاصه مقاله
- دادسراها مسئولیت تحقیقات مقدماتی درباره جرایم را بر عهده دارند و پروندهها را به دادگاه کیفری ارجاع میدهند.
- تفاوت میان دادیار و بازپرس در تخصص و وظایف آنها است.
- ارجاع پرونده به دادیاری به معنای ارسال پرونده از دادسرا به دادگاه برای بررسی و صدور حکم است.
جرایمی که در قانون مجازات اسلامی تعریف شدهاند، طبق ضوابط قانون آیین دادرسی کیفری قابل محاکمه هستند.
در قوانین کیفری، انواع محاکمات برای رسیدگی به جرایم تعریف شدهاند.
برخی از این محاکمات شامل دادگاههای کیفری اول و دوم و همچنین دادسراهای عمومی و انقلابی است.
همچنین، برای رسیدگی به جرایم تخصصی مانند جرایم رایانهای، دادسراهای تخصصی نیز تشکیل شدهاند.
دادسراها بطور کلی مسئولیت دارند تا به طور مقدماتی به جرایم بپردازند و گزارشی که آیا یک جرم رخ داده است یا خیر را به دادگاه کیفری ارائه دهند تا قاضی مربوطه در دادگاه به صورت قانونی حکم صادر کند.
مقامات دادسرا که منظور از آنها دادستان، بازپرس و دادیار است، مسئول تحقیقات مقدماتی هستند.
در این باره سوالی پیش میآید که معنای ارجاع پرونده شما به دادیاری چیست و در واقع چه معنایی دارد که پرونده به دادیاری ارجاع داده شده است؟
برای پاسخ دادن به این سوالات، در اینجا ابتدا به تحلیل تفاوتهای دادیاری و بازپرسی پرداخته و سپس به شرح دهیم که معنای ارجاع پرونده به دادیاری چیست و چه اقداماتی باید پس از دریافت پیامک ارجاع پرونده شما به شعبه دادیاری انجام شود.
تفاوت دادیاری و بازپرسی
با توجه به قوانین، برخی از جرائمی که عفت را نقض میکنند مانند زنا و رابطه نامشروع مستقیماً در دادگاههای کیفری مورد بررسی قرار میگیرند.
اما در اکثر موارد، جرائم مشمول قانون مجازات اسلامی در ابتدا باید در دادسرا به صورت مقدماتی بررسی شوند.
تفاوت اصلی بین دادگاه و دادسرا این است که دادسرا تحقیقات اولیه درباره جرم را انجام داده و سپس پرونده را به دادگاه کیفری ارسال میکند تا دادگاه حکم قطعی صادر نماید.
مقامهایی که در دادسرا مشغول به کار هستند، میتوانند شامل دادستان، بازپرس و دادیار باشند.
همه این افراد در راستای تحقیقات مقدماتی فعالیت میکنند و معمولاً صلاحیت صدور رای در جرایم کیفری را ندارند.
با این حال، وظایف دادیار و صلاحیت بازپرس دادسرا با هم متفاوت است و هر یک حوزه صلاحیت خاص خود را دارند.
در ابتدا، باید توضیح دهیم که ریاست دادسرا تحت ولاگرد دادستان میباشد و به عنوان بالاترین مقام در سازمان دادسرا فعالیت میکند.
اما به دلیل تعدد و تنوع پروندههای کیفری در دادسرا، این امکان برای دادستان در نظر گرفته شده است که پروندههای کیفری را به دادیار یا بازپرس ارجاع دهد تا آنان با نمایندگی از دادستان، تحقیقات مقدماتی را انجام دهند.
به استناد ماده ۹۲ قانون آیین دادرسی کیفری، مسئولیت انجام تحقیقات مقدماتی بر عهده بازپرس پرونده است.
اما کمبود بازپرس در دادسرا سبب میشود که عملاً بسیاری از جرایم توسط دادیار دادسرا مورد بررسی قرار گیرند.
هرچند طبق ماده مذکور، تفاوت دادیاری و بازپرسی در موضوعات مورد رسیدگی توسط آنها بیان شده است.
در واقع، به جز جرایم و مجازاتهایی که در ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری ذکر شدهاند، در صورت عدم توانائی بازپرس، دادستان میتواند انجام تحقیقات مقدماتی را به دادیار منوط کند.
در این شرایط، قرارهای نهایی دادیاری و همچنین قرار تامین منتهی به بازداشت متهم، باید در همان روز، به نظر دادستان برسد و ظرف مدت بیست و چهار ساعت، دادستان باید در این خصوص اظهار نظر کند.
بنابراین تفاوت میان بازپرسی و دادیاری در این است که بازپرس میتواند در تمام موارد اقدام به انجام تحقیقات مقدماتی برداشت کند، اما صلاحیت دادیاری محدود به مواردی است که طبق ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری تحت پوشش قرار نگرفتهاند.
طبق این ماده، دادگاه کیفری توانایی انجام رسیدگی مقدماتی به جرایم زیر را ندارد و ضرورتا باید توسط بازپرس انجام شوند.
این جرایم عبارتند از:" "با توجه به این موارد، میتوان نتیجه گرفت که نقش وظیفهای بازپرس بسیار گستردهتر از دادیار است.
بازپرس با صلاحیتش میتواند در تمام موارد تحقیقات دقیقتری را انجام دهد و اطلاعات لازم را بدست آورد.
در عین حال، دادیار تنها در مواردی که در ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری مشمول نشدهاند، صلاحیت دارد تا به بررسی و تصمیمگیری در این موارد بپردازد.
" "بنابراین، در تعیین صلاحیت و تفاوت بازپرس و دادیار اصولاً ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری تأثیر بسیاری دارد و تعیین مسئولیت وظیفهای نیز بر اساس این ماده انجام میشود.
همچنین، با توجه به جرمهای مشمول این ماده، بازپرس میبایست با رویکردی دقیقتر و کاملتر برای جمعآوری اطلاعات مورد نیاز اقدام کند، در حالیکه دادیار تنها بررسی و تصمیمگیری در موارد خاص را بر عهده دارد، به طوری که بازپرس وظایف کلی و گستردهتری در حوزه تحقیقات دارد.
"
جرایمی که به سلب حیات یا اعدام منجر میشوند، بسیار جدی هستند.
این نوع جرایم مورد نظر، شامل اعمالی است که به صورت قاطعانه و بدون اعتراض به زندگی دیگران ضربه میزنند.
مجازاتهایی که برای اینگونه جرایم تعیین شده است، بسیار سنگین و تنبیهگر هستند.
به طور کلی، جامعه هرچه شدیدتر به جلوگیری از وقوع این جرایم تمایل دارد تا از انتقام حق خود مطمئن شود.
توجه داشته باشید که هرگونه تداومی در ارتکاب این نوع جرایم، دلیل بر توجیه عمل اعدام نیست و وجود عدالت به این معنا است که افراد متحمل مجازات بسنده به محرومیت از آزادی شوند.
جرائم جدی ممکن است منجر به مجازات سنگینی شوند، به عنوان مثال حبس ابد.
جرایم سیاسی و مطبوعاتی میتواند عبارت باشد از فعالیتهایی که به طور غیرقانونی در حوزه سیاست و رسانه صورت میگیرد.
این جرایم میتواند شامل اقداماتی نظیر تعقیب و تحقیر رقبا، تبعیض و نژادپرستی در دسترسی به اطلاعات، ترویج اخبار جعلی و تحریف شده، سانسور و محدودسازی آزادی بیان و همچنین تهدید و ضرب و شتم به خبرنگاران و روزنامهنگاران باشد.
این جرایم باعث نقض حقوق اساسی افراد و آزادی رسانهها میشود.
بنابراین، تشخیص، پیگیری و مجازات کنندگان این جرایم میتوانند شامل نهادها و سازمانهای دولتی، دادگاهها و سازمانهای بینالمللی باشند.
با توجه به اهمیت آزادی رسانه و حق آگاهی عمومی، لازم است جامعه بینالمللی در برابر این جرایم برخاسته و تلاش کند تا این حقوق را حفظ و بهبود بخشد.
استفاده از مواد تحریکآمیز، ضدتحول و غلط در رسانهها، تشدید موج جرایم سیاسی و مطبوعاتی را نشان میدهد و باید با تشدید تدابیر قانونی و تربیتی مورد مقابله قرار گیرد.
افعال که باعث مجازات تعزیری درجه سوم و به بالا میشوند؛
جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی موجب مجازات قطع عضو یا جریمه نصف دیه کامل یا بیشتر از آن میشود.
ارجاع پرونده به دادیاری به چه معناست
در بخش قبل تفاوت دادگاه و بازرسی توضیح داده شد.
طرفین دعوی در دادسرا این سوال را مطرح میکنند که ارجاع پرونده به دادگاه به چه معناست و پیامک پرونده شما به شعبه دادگاه ارجاع شد چه مفهومی دارد؟
به طور کلی، وقتی کسی از جرمی شاکایت میکند و این جرم در دادسرای محلی بررسی میشود، دادستان معمولاً براساس امکانات دادسرا، پرونده را به شعب بازپرسی و دادیاری مربوطه ارجاع میدهد.
طبق گفتهها، تفاوت بین دادستانی و بازجویی اصولاً ناظر به نوع جرایم و مجازاتهایی است که مورد بررسی قرار میگیرند و ارجاع پرونده به دادستانی به این معناست که جرم ارتکابی مورد تحقیق نمیباشد و نیازی به مجازاتهای ذکر شده در ماده 302 قانون آیین دادرسی کیفری ندارد.
بنابراین، ادعایی که ارجاع پرونده به دادستانی وارد کوچک و کم اهمیت بودن جرم است، تا حدی درست است.
با توجه به همه این موارد، گاهی وقتها، دادستان برای ارجاع پرونده به دادیاری و بازپرسی، اصل را به تخصص میگذارد.
بنابراین، بعضی اوقات مشاهده میشود که جرایم کم اهمیتتر به جای ارجاع به دادیاری، به دلیل تخصص یک بازپرس، دادستان آن را به بازپرس ارجاع میدهد.
در نتیجه، قاعده این است که بازپرس صلاحیتی عام دارد، اما ارجاع پرونده به دادیاری اصولاً در جرایم سبکتر رخ میدهد.
پیامک پرونده شما به شعبه دادیاری ارجاع شد
در بخش قبل، به طور خلاصه در مورد معنای "ارجاع پرونده به دادیاری" توضیح دادیم.
اکنون برای تکمیل این بحث، نیاز است تا درباره "پیامک ارجاع پرونده به دادیاری" توضیحاتی بیان کنیم.
وقتی کسی شکایتی علیه شخصی مطرح میکند، اغلب این شکایتها به "دادسرا" ارجاع میشود و دادستان دادسرا پرونده را با لحاظ صلاحیت قانونی و مسائل تخصصی به شعب دادیاری و بازپرسی منتقل میکند.
در این زمان، برای متهم یا شاکی، یک پیامک ارسال میشود که شکایت شما یا شکایت علیه شما در شعبه .
.
.
دادگاه ثبت شده و یا به دادگاه ارجاع شده است.
زمانی که شکایت و پرونده در شعبه دادگاه به ثبت میرسد، قاضی بر اساس قوانین مربوطه تحقیقات اولیه درباره جرم مرتکب شده را آغاز میکند و باید نتیجه بررسی خود را به تایید دادستان به دادگاه ارسال کند.
در واقع، در اینجا در شعبه دادیاری یا سازمان قضایی معاملات روزمره، دستورالعملها و قرارها صادر میشود که این قرار نهایی دادیاری یا ناظر، برمبنای بررسی رفتار متهمان در مورد احتمال ارتکاب جرم، به دلیل وجود شواهد قابل قبول، متهم را به محاکمه معرفی میکند.
در عین حال، اگر دادیار به این نتیجه برسد که رفتار متهم جرمی نداشته یا متهم ارتکاب جرم مورد نظر را مرتکب نشده است، قرار منع تعقیب صادر میکند.
همچنین، با توجه به شرایط قانونی، ممکن است قرارهایی برای تعقیب یا عدم تعقیب صادر شود.
در هر صورت، ممکن است اعتراض به تصمیم نهايی دادسرا که توسط دادیار عوض شده است امکان پذیر باشد؛ اما نکته مهم آن است که ارسال پیامک پرونده شما به شعبه دادسرا بدین معنی نیست که بررسی جرم به پایان رسیده و توسط شعبه دادسرا حکم صادر شده است؛ زیرا پس از تصمیم نهائی دادیاری، پرونده به دادگاه کیفری ارسال می گردد تا قاضی محترم دادگاه با توجه به تحقیقاتی که در دادیاری انجام شده است، مجدداً به بررسی جرم پرداخته و حکمی را صادر کند.
بنابراین هنگامی که پرونده شما به شعبه دادیاری ارجاع داده میشود، پیامکی به مشتکی عنه یا شاکی ارسال میشود.
در این موقعیت، نیازی به حضور در دادسرا برای پیگیری موضوع وجود ندارد و این پیام ارجاع پرونده به دادیاری، صرفا به منظور آگاهی اطلاع اصحاب دعوا ارسال شده است.
بنابراین، دریافت این پیام نیازمند هیچ اقدام قانونی نمیباشد و در صورتی که دادیار لزوم حضور یکی از طرفین را تشخیص دهد، این مورد را به وی ابلاغ خواهد کرد.
سوالات پر تکرار
چه معنایی دارد که پرونده به دادیاری ارجاع داده شود؟
- ارجاع پرونده به دادیاری به معنای ارسال پرونده از دادسرا به دادگاه برای بررسی و صدور حکم است.
- ارجاع پرونده به دادیاری به معنای ارسال پرونده از دادسرا به دادگاه برای بررسی و صدور حکم است.
چه تفاوتهایی بین دادیار و بازپرس وجود دارد؟
- تفاوت میان دادیار و بازپرس در تخصص و وظایف آنها است.
دادیار صلاحیت محدودتری دارد و فقط در موارد خاص صلاحیت دارد، در حالیکه بازپرس میتواند در تمام موارد تحقیقات دقیقتری را انجام دهد.
- تفاوت میان دادیار و بازپرس در تخصص و وظایف آنها است.
چه معنایی دارد که پرونده به دادیاری ارجاع داده شود؟
- ارجاع پرونده به دادیاری به معنای ارسال پرونده از دادسرا به دادگاه برای بررسی و صدور حکم است.
- ارجاع پرونده به دادیاری به معنای ارسال پرونده از دادسرا به دادگاه برای بررسی و صدور حکم است.
نتیجه گیری
نظام قضایی در ایران، جهت بررسی و پیگیری جرایم مختلف از دادسراها بهره میبرد و پروندهها پس از تحقیقات مقدماتی به دادگاه کیفری ارجاع داده میشوند.
تخصص و وظایف بازپرس و دادیار در دادسراها تفاوتهایی دارند، اما هر دو نقش حیاتی در فرآیند قضایی ایفا میکنند.
ارجاع پرونده به دادیاری نشان از پیشروی فرآیند قضایی و ارسال پرونده جهت صدور حکم نهایی توسط دادگاه است.
در نتیجه، این سیستم قضایی برای اطمینان از اعمال عدالت و پیروی از قوانین مربوطه، به روشها و رویکردهای متنوعی برای بررسی و رسیدگی به جرایم اقدام میکند.