اجرت المثل نگهداری مادر

در چند سال اخیر، با افزایش جمعیت سالمندان، خانواده‌ها بسیاری دارند که والدین سالخورده دارند که به تنهایی نمی‌توانند از خود مراقبت کنند و فرزندانشان باید مراقبت و نگهداری از آنها را بر عهده بگیرند.
این مسئولیت تقریباً مشابه زمانی است که والدین نیازمند مراقبت از کودکان خود بودند و آنها را تحت نظارت و تربیت خود قرار می‌دادند.
به عبارت دیگر، مراقبت از والدین در دوران پیری، وظیفه‌ای است که به لحاظ دینی و قانونی بر عهده تمامی فرزندان قرار دارد.

"با این حال، گاهی اوقات تنها یکی از فرزندان تمامی وظایف مراقبت و نگهداری از مادر یا پدر خود را به عهده می‌گیرد، در حالی که سایر فرزندان برآورده کردن این وظایف را انجام نمی‌دهند.
در آن صورت، احتمالاً پیش می‌آید که بپرسیم آیا در قوانین تعیین شده است که مبلغی به عنوان اجرت تقلید از نگهداری و مراقبت از مادر تعیین شود؟ در صورتی که پاسخ مثبت باشد، مبلغ اجرت تقلید از نگهداری از مادر چقدر است و چه روشی برای درخواست اجرت تقلید از مراقبت از مادر وجود دارد؟"

در اینجا به بررسی موضوعاتی می‌پردازیم که در ادامه مقاله مطرح می‌شوند: قوانین نگهداری از مادر در قانون اجرت المثل، چگونگی درخواست اجرت المثل نگهداری از مادر و همچنین مقدار اجرت المثل نگهداری از مادر.

قانون اجرت المثل نگهداری مادر

مشترک شدن در کانون خانواده و تبدیل شدن به عضوی فعال، باعث می‌شود اعضای خانواده به یکدیگر متعهد شوند و حقوق و تعهدات خود را در جهتی به‌منزلهٔ شایستگی رعایت کنند.
در سال‌های اولیه، مسوولیت نگهداری و پرورش کودکان بر عهدهٔ والدین است و احتمالاً آنها را تحت حضانت خود قرار می‌دهند و نیازهای مالی آنها را نیز بر آنها تکلیف می‌دهند، بدون این که مسئله پرداخت هزینه حضانت مطرح شود.

زمانی که والدین به سنین پیری نزدیک می‌شوند و نیاز به کمک دیگران برای انجام مسائل روزمره و یا پرداخت هزینه‌های متعددی دارند، وظیفه ما به عنوان فرزندان فرا می‌رسد.
ما باید به مراقبت و نگهداری از والدین خود، با رعایت احترام و عشق و محبت، اهتمام کنیم.
اگر ما بتوانیم مالیت خود را تأمین کنیم و والدینمان نیاز به مالی داشته باشند، باید نفقه آنها را نیز پرداخت کنیم.
در قانون مدنی، پرداخت نفقه به والدین، تحت عنوان نفقه اقارب، مورد نظر قرار گرفته است.

با توجه به زندگی پیچیده‌ای که امروزه داریم، گاهی اوقات فرزندان ممکن است به سبب تکالیف قانونی، شرعی و اخلاقی مشغولیت‌هایشان، فراموش کنند که باید به والدین خود احترام بگذارند و نیازهای آنها را تأمین کنند.
در این صورت، نگهداری از مادر یا پدر، به عهده فرزندی قرار می‌گیرد، چه آن فرزند مجرد باشد یا متاهل؛ به این ترتیب این فرد به تنهایی مسئولیت تمام امور والدین خود را بر عهده می‌گیرد.
این کار علاوه بر ثواب و پاداش دینی بسیار بزرگی دارد و خدمت به پدر و مادر و نگهداری از آنها، به عنوان یک موفقیت بزرگ تلقی می‌شود.

در این شرایط، می‌تواند پیش بیاید که آیا نگهداری از مادر هزینه‌ای دارد و آیا وجود قانونی وجود دارد که اجرت نگهداری و مراقبت از والدین را تعیین کند و بتوان به آن استناد کرد و از خواهران و برادران دیگر، درخواست پرداخت اجرت یا هزینه کرده وجه نمود؟ به این سوال باید پاسخ داد که در قانون، بر خلاف اجرت المثل ایام زوجیت، دریافت مبلغ نگهداری از مادر یا پدر به طور مشخص تعریف نشده است.

با این وجود، در قوانین مدنی، بندهایی تعیین شده است که بر اساس آنها می توان برای مراقبت از مادر، درخواست پرداخت حق الزحمه کرد؛ همانطور که اگر یک فرد غریبه یا یک پرستار برای مراقبت از مادر تعیین شود، فرزندان ملزم به پرداخت حق الزحمه یا مبلغی معادل به او خواهند بود.
بنابراین، به طور کلی، چون هر عمل یا کار انسانی ارزشمند و ارزشمند است، مراقبت از مادر نیز ممکن است هزینه داشته باشد در شرایطی خاص.

موضوع حق النگهداری از مادر چیست؟ این پرسش به ماده 336 قانون مدنی پاسخ داده می‌شود.
طبق این ماده، در صورتی که یک شخص به دستور شخص دیگری اقدام به انجام کارهایی کند که در عمل ارزشمند هستند و برای آن‌ها می‌توان مبلغی را مقرر کرد، انجام دهنده این کارها حق دریافت مزد را دارد؛ مگر اینکه ثابت شود این کارها به دلایل خیرخواهانه انجام شده است و واقعاً قصد اهداء بوده است.

بربناطر این ماده قانون، یکی از موارد حیاتی که قابلیت درخواست پرداخت هزینه الوند المثل را دارد، همان الوند المثل برای روزهای همسری است که زن به خاطر کارهایی که در خانه شوهر انجام داده است، درخواست پرداخت هزینه می‌کند.
با این حال، اگر شرایط درج شده در این ماده قانونی فراهم باشد، نگهداری از مادر نیز می بایست پرداخت شود.
بنابراین، یکی از موارد حیاتی شرایط درخواست پرداخت هزینه الوند المثل نگهداری از مادر، آن است که فرد مربوطه قصد نداشته باشد به صورت رایگان، مراقبت از مادر خود را بر عهده بگیرد و این موضوع باید در دادگاه اثبات شود.

نحوه مطالبه اجرت المثل نگهداری مادر

همانطور که پیش‌تر بیان شد، در صورتی که به استناد قانون اجرت المثل نگهداری از مادر (قانون مدنی)، نیاز به مطالبه اجرت المثل نگهداری از مادر پیدا کنیم، بایستی اقدامات مربوطه را انجام دهیم.
پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که به چه روشی می‌توانیم اجرت المثل نگهداری از مادر را مطالبه کنیم؟

بهترین روش برای درخواست اجرت المثل مادر، ارائه یک دادخواست مطالبه اجرت المثل زن است.
این دادخواست باید به دادگاه حقوقی ارائه شود.
شما می توانید به یک دفتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و درخواست خود برای مطالبه اجرت المثل را در دادخواست ثبت کنید.
در این دادخواست باید تمامی اسناد و مدارکی که نشان دهنده مراقبت و نگهداری از مادر هستند نیز ضمیمه شوند.

یک نکته بسیار مهم وجود دارد درباره مطالبه اجرت المثل نگهداری از مادر.
اغلب زمانی که مادر مال و اموالی دارد یا حقوق مستمری مرحوم شوهرش را دریافت می‌کند، می‌تواند مبلغی به عنوان اجرت المثل یا حق زحمه نگهداری از مادر دریافت کند.
اما در برخی موارد، مادر دارای هیچ دارایی یا مالی نیست.
در این صورت، فرزندان به صورت مساوی مسئولیت نگهداری، تامین هزینه یا پرداخت نفقه به مادر را برعهده می‌گیرند و باید مبلغی به عنوان حق زحمه یا اجرت المثل نگهداری مادر پرداخت کنند.

مبلغ اجرت المثل نگهداری مادر

همانطور که ذکر شد، روش مطالبه‌ی اجرت المثل یا حق الزحمه برای مراقبت از مادر پیر یا سالمند از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه امکان‌پذیر است.
اما افرادی که تمایل به مطالبه‌ی اجرت المثل مراقبت از مادر را دارند، ممکن است سوالی درباره مبلغ اجرت المثل نگهداری از مادر مطرح کنند.
این سؤال به ویژه در زمانی مطرح می‌شود که مادر فوت کرده باشد و نحوه تقسیم ارث مادر، سبب بروز اختلاف در میان ورثه‌ها شود.

در پاسخ به این پرسش، باید توضیح دهیم که قانون به طور صریح در مورد مطالبه اجرت المثل نگهداری از مادر چیزی ذکر نکرده است.
بنابراین، مبلغ اجرت المثل نگهداری از مادر نیز تعریف نشده است.
با این حال، پس از اینکه شخص خواهان، درخواست مطالبه اجرت المثل مراقبت از مادر را در دادگاه مطرح کند، قاضی ابتدا شرایط لازم برای دریافت اجرت المثل مراقبت از مادر را بررسی می‌کند و سپس مبلغ اجرت لازم را تعیین می‌کند.

برای تعیین مبلغ اجرت المثل مراقبت از مادر، همانند زمانی که قرار است مبلغ اجرت المثل زن در ایام زوجیت مشخص شود، قاضی موضوع را به کارشناس دادگستری ارجاع می‌دهد و کارشناس با توجه به شرایط خاص، مبلغ اجرت المثل یا حق الزحمه را تعیین می‌کند؛ شامل مدت نگهداری از مادر سالمند، انجام وظایف و مسئولیت‌ها و نیازمندی‌های مادر و سایر موارد مربوطه.
سپس مبلغ اجرت المثل مراقبت از مادر از اموال مادر یا ترکه (در صورت فوت) و یا توسط ورثه (سایر خواهران و برادران) پرداخت خواهد شد.

البته در بعضی موارد، مراقبت از مادر توسط دختر خوانواده، که معمولاً مجرد است و در منزل پدری زندگی می‌کند، انجام می‌شود.
در این حالت‌ها، ممکن است برخی از خواهران و برادران، به دلیل اینکه دختر در سهم الارث پدری زندگی می‌کند، از او اجرت المثل یا اجاره بها بابت سکونت در منزل موروثی درخواست کنند.
با این حال، باید توجه داشت که در این شرایط، دختر نیز می‌تواند متقابلاً مطالبه اجرت المثل نگهداری از مادر را داشته باشد.