ابلاغیه و احکام مربوط به آن

در تمام کشورهای دنیا، نظام قضایی و روش دادرسی خود، از مجموعه‌ای از اصول و قواعد متناسب با این نظام پیروی می‌کند.
قوانین دادرسی، مجموعه‌ای از قواعد است که با هدف تنظیم فعالیت‌های دادگستری و اطمینان از بالاترین سطح عدالت در سیستم قضایی تشکیل شده و اجرا می‌شوند.
تایید حاکمیت و درستی این قوانین، می‌تواند به وفور از طریق استفاده از تکنولوژی‌های مدرن مانند HTML5 و استفاده از تگ‌های مانند em و strong در صفحات وب، به نمایش درآید.

یکی از اصول حاکم بر فرآیند دادرسی، آگاهی طرفین از تمامی جنبه‌ها و جزئیات دعوا است.
به دلیل اهمیت این موضوع، قانونگذار در قانون آیین دادرسی مدنی، قوانینی برای ابلاغ اطلاعات به طرفین در نظر گرفته است.
این قوانین به گونه‌ای مهم هستند که طرفین اجازه توافقاتی مخالف این قوانین را نخواهند داشت و نقض آنها ممکن است به خطر نقض رأی در مراحل بعدی دادرسی منجر شود.

با توجه به اهمیت بالای ابلاغیه، در این مقاله به توضیح و ارائه احکام مربوط به آن می‌پردازیم.
ابتدا مفهوم ابلاغیه را تشریح کرده، سپس قوانین ابلاغ آن را مورد بررسی قرار می‌دهیم و در آخر به بررسی ویدئویی ابلاغیه می‌پردازیم.

ابلاغیه چیست

"اطلاع دادن: عملاً یک فرآیند قانونی است که به وسیله آن باید به مخاطب به منظور اطلاع از جزئیات یک پرونده قضایی و مراحل آن مطلع شود.
زمانی که یک دعوا برای اولین بار به دادگاه ارجاع می‌شود و برای آن یک پرونده تشکیل می‌شود، اولین دستوری که توسط دادگاه صادر می‌شود، ارسال یک نسخه از توضیحات و پیوستهای دادخواست به متقاضی دعوا است که به آن اعلامیه دادخواست گفته می‌شود.
"

همچنین، به‌منظور رعایت حق دفاع طرفین، هنگامی که زمانی برای بررسی تعیین می‌شود، دستوراتی که از سوی قاضی منظور شده، نظریه‌ها و نامه‌هایی که به شعبه مورد بررسی رسیده و حاوی اطلاعاتی درباره حق دفاع طرفین است، توسط رئیس شعبه اطلاع‌رسانی می‌شوند.

به علاوه، طبق ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی مدنی، هیچ حکم یا قراری را نمی توان اجرا کرد مگر آنکه به طرفین یا وکیل‌های آنان به صورت حضوری، دادنامه یا رونوشت گواهی شده آن ابلاغ شده باشد.
این حکم یا قرار که براساس تشریفات به طرفین ابلاغ شده است، به عنوان یک ابلاغیه رای گفته می‌شود.

بنابراین یک تعریف جامع و کامل از ابلاغیه می‌تواند به این صورت باشد: ابلاغیه، برگه‌ای است که حاوی قسمتی از اطلاعات مربوط به یک پرونده قضایی است و طبق مقررات ابلاغ، برای طرفین دعوا یا یکی از آنها، بر اساس مواد ۶۷ تا ۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی، ارسال می‌شود.

ابلاغ اوراق قضایی

«ورقه‌ها» به صورت جمعیتی از کلمه «ورقه» است و به «اوراق قضایی» اشاره دارد که تمامی ورقه‌های مربوط به یک پرونده قضایی می‌باشد که در سیستم قضایی کشور به گونه‌ای مطرح شده و برای بررسی در یکی از شعب محاکم ارجاع شده است.
این «اوراق قضایی» بر اساس ضرورت ارسال به طرفین دعوا به دو گروه تقسیم می‌شوند.

برخی از مدارک قضایی، تنها در پرونده نگه داشته می‌شوند و به طرفین ابلاغ نمی‌شوند.
به عنوان مثال، زمانی که قاضی پرونده، دستور استخراج اطلاعات سیستمی را صادر می‌کند و این دستور در قالب یک فرم در پرونده قضایی ثبت می‌گردد، این فرم قضایی در پرونده ثبت می‌شود اما به طرفین ابلاغ نمی‌گردد.
نوع دوم مدارک قضایی، فرم‌هایی هستند که به طرفین دعوا یا یکی از آن‌ها ابلاغ می‌شود که به این نوع مدارک قضایی ابلاغیه می‌گویند.
ابلاغیه دعوا، زمان جلسه دادگاه، ابلاغیه آگاهی و حکم دادگاه، نمونه‌ای از ابلاغیه‌های مدارک قضایی نوع دوم می‌باشند.

احکام مربوط به ابلاغ

«احکام ابلاغ» طبق ماده های ۶۷ تا ۸۳ قانون آیین دادرسی مدنی به شرح زیر است:ترتیب و شیوه ابلاغ اسناد و اطلاعیه‌ها:طبق قانون آیین دادرسی مدنی، هر اسناد و اطلاعیه‌ای که قرار است به طرفین یا دیگران ابلاغ شود، به طرق مختلف صورت می‌گیرد.
این ابلاغ می‌تواند از طریق تحویل حقالی، اعلامیه در دادگاه، تازه‌نامه، روزنامه، رایانامه، یا سایر وسایل و تکنیک‌های ابلاغ ممکن باشد.
ابلاغ از طریق تحویل حقالی:ابلاغ از طریق تحویل حقالی به این معناست که عنوان و عمودنویس طرف ابلاغ‌کننده را می‌بیند و دریافت کننده نیز برخی از اطلاعات پیام را مطالعه کرده و تائید می‌کند.
این نوع ابلاغ می‌تواند به صورت مستقیم انجام شود (مانند تحویل مستقیم درب منزل) یا به صورت غیرمستقیم باشد (به واسطه پستخانه یا خدمات پیک).
ابلاغ از طریق اعلامیه در دادگاه:ابلاغ از طریق اعلامیه در دادگاه به این معناست که متن اسناد، اطلاعیه‌ها، یا تقاضاییه‌ها در الواحی مشخصی اعلام می‌شود.
این اعلامیه می‌تواند در مراکز عمومی، دیوان رسیدگی کننده به پرونده، یا دیگر مکان‌هایی که طرفین به آن دسترسی دارند، صورت بگیرد.
ابلاغ از طریق تازه‌نامه، روزنامه، رایانامه و سایر وسایل:ابلاغ از طریق تازه‌نامه، روزنامه، رایانامه و سایر وسایل نیز امکان‌پذیر است.
به این صورت که متن اسناد یا اطلاعیه‌ها به روش‌های الکترونیکی، رسانه‌های چاپی یا مکتوبات به طرفین ابلاغ می‌شود.
استثناهای ابلاغ:بعضی موارد خاص در قانون آیین دادرسی مدنی وجود دارد که ابلاغ در آنها به شکل خاص و به وسیله تکنیک‌های مختلفی تاخیر یا انجام می‌شود.
این موارد شامل ابلاغ به شخصان خاص مانند قاضیان، وکلای دادگاه، مقامات رسیدگی‌کننده به امور زندگانی، یا همین‌گونه افراد است.

نحوه اعلامیه، توسط مأمور ارسال متولی و تحت نظر واحد ابلاغ دادگستری انجام می‌شود.

مسئولیت ارسال مدارک به فرد دریافت‌کننده به عهده مامور ابلاغ است و باید ظرف مدت حداکثر دو روز این مدارک را به وی تحویل دهد و دریافت رسید کند.
طبق قانون مهلت ابلاغ، حداکثر زمان مجاز برای این عمل دو روز است.
در صورتی که دریافت‌کننده از دریافت مدارک امتناع کند، مامور ابلاغ این امتناع را ثبت کرده و تاریخ آن را در سند مورد نظر قید می‌کند و مدارک را به دفتر دادگاه بازمی‌گرداند.
این امتناع باعث نمی‌شود که دریافت‌کننده بتواند ادعای عدم ابلاغ را داشته باشد.

"یک پیام ابلاغی در محل تعیین شده به شخص مورد نظر تحویل داده شده است و این تحویل واقعی را نشان می‌دهد.
در صورت عدم دسترسی به این شخص، ابلاغیه به افراد خانواده یا خدمتکار در همان محل تحویل داده می‌شود.
اما اگر این افراد نیز در دسترس نباشند، یک نسخه از ابلاغیه در محل نصب اعلام می‌گردد، که به معنای ابلاغ قانونی است.
"