آداب و رسوم چهارشنبه سوری در شهرهای مختلف

سال به پایان رسید و سال جدید در حال نزدیک شدن است.
با نگاهی به رسوم و آداب چهارشنبه‌های سوری در اقصی نقاط ایران، در این سال نو، خواهیم دید که آتشی به رنگ زردی می‌اندازیم و سرخی‌اش را هم جمع می‌کنیم.

چهارشنبه سوری یکی از جشن‌های ایرانی باستانی است که در آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شود.
این جشن مربوط به روزهای قدیمی است و نماد سرسعادت و شادابی بهار است.
فستیوال نور و آتش نیز برای رسیدن بهار و تازگی نمادی است.
این رویداد با شادی و خوشحالی مردم می‌گذرد.
چهارشنبه سوری ریشه‌هایی در فرهنگ و تاریخ ایران دارد و در بخش‌هایی از کشورهای دیگر نیز گرامی‌داشت می‌شود، همچون آذربایجان، عراق، افغانستان، تاجیکستان و ترکیه.
ایرانیان همه‌جا در سراسر کشور این جشن را به همراه مردمان دیگر جشن می‌گیرند.
سنت‌ها و آداب و رسوم چهارشنبه سوری در سرتاسر ایران تنوع دارند اما همگی با هدف شادی، خوشحالی و سلامتی برگزار می‌شوند.
در این جشن، مردم بر روییدن وقتی بچه‌ها در خیابان‌ها به دنبال ارشاد نوری هستند، پارچه‌های رنگارنگ و شاد طراحی‌شده را پرتاب می‌کنند.
این عمل به منظور ایجاد نشاط و پویایی در طبیعت است.
لانه‌سازی پرندگان نیز یکی از رسوم برگزاری این جشن است که نمادی از بازگشت بهار و آغاز یک فصل جدید می‌باشد.
چهارشنبه سوری جشنی است که در سراسر ایران با عشق و صمیمیت جشن گرفته می‌شود.
از غرب تا شرق و از شمال تا جنوب، همه به همدیگر توجه و احترام می‌گذارند تا با سلامتی و خوشبختی این جشن را جشن بگیرند.
با این رسوم و آداب، مردم ایران شادی و سلامتی را در زندگی خود رقم می‌زنند و از وقوع هر گونه بلا و بروز هر گونه خطری جلوگیری می‌کنند.
لحظه‌های شاد و پرانرژی این جشن را بهمراه خانواده و دوستانتان بگذرانید و این بهار تازه را با آرامش و شادمانی استقبال کنید.

عادتاً ایرانیان جشنی به نام «چهارشنبه سوری» را در کنار دوستان و خانواده و خارج از خانه برگزار می‌کنند.
این جشن به نوید نوروز و آغاز فصل بهار پیشاز می‌کند.
آغاز جشن بعدازظهر سه شنبه رسماً آغاز می‌شود و تا نیمه‌شب ادامه پیدا می‌کند.
در این روز، مردم آتش کوچکی را در کوچه‌ها و خیابان‌ها روشن می‌کنند و از آتش پرش می‌کنند.
این رسم، باور دارد که با پریدن از روی آتش، انرژی‌های منفی، بیماری‌ها و مشکلات دور شده و سلامتی، گرمایش و انرژی مثبت در خود می‌جویند.
در این مقاله با رسم‌های جشن چهارشنبه سوری به طور کامل و دقیق آشنا خواهیم شد.

چهارشنبه سوری چیست؟

"سور" به معنای جشن و پایکوبی است.
برخی افراد چهارشنبه سوری را به عنوان جشنی در نظر می‌گیرند.
همچنین برخی پژوهشگران، واژه "سور" را به معنای سرخ تفسیر می‌کنند، مشابه تعبیر گل سوری به معنای گل سرخ.
تحلیل زبان لری و کردی نیز نشان می‌دهد که "سور" به معنای سرخ است.
این نظر پژوهشگران بر این است که سرخی آتش چهارشنبه سوری نماد سلامتی و خوشبختی شخص است.
در بعضی مناطق مانند اصفهان و برخی شهرهای بختیاری نشین و بندرعباس، تلفظ "چارشمبه سرخی" احتمال درستی این دیدگاه را تقویت می‌کند.

پیشینه چهارشنبه سوری

جشن فروردینگان یکی از جشن‌های باستانی ایران است که اصل و ریشه در فرهنگ و تاریخ این سرزمین دارد.
این جشن در گاهنبار هَمَسْپَتْمَدَم زرتشتیان برگزار می‌شود و مربوط به 5 روز آخر سال است.
هدف از برگزاری این جشن، یادبود و احترام‌گذاری به درگذشتگان است.
در آیین زرتشت، یادبودها و سوگواری‌ها به شکلی متفاوت با جشن‌های معمولی برگزار می‌شود.
در واقع، فروردینگان نیز به صورت یک جشن جشنواره برگزار می‌شود.

استدلالی وجود دارد که پیش می‌رود نورافکنی شعله و پریدن از روی آن، تجسّمی است از عبور سیاوش از آتش در اسطوره‌های ما.
به علاوه، بعضی از منابع قدیمی به نحو نگاری روز چهارشنبه به عنوان روز نیش بینانه‌ای اشاره کرده‌اند.
همچنین ممکن است مراسم چهارشنبه سوری نمادی باشد از ورود اسلام به ایران یا تغییراتی که پس از آن اتفاق افتاده است.

از طرفی دیگر، یک ریشهٔ دیگر برای برگزاری مراسم و خاطره‌سازی این آیین باستانی مطرح شده است.
در حقیقت، جشن چهارشنبه‌های سوری برای بهداشت و تمیزی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و ممکن است برگزاری این جشن در روزهای نظافتی قبل از آغاز سال جدید، بخشی از برنامه نظافت خانه باشد.
به خصوص زمانی که پسماندها و زباله‌های پس از نظافت منزل به صورت زباله و شیشه‌های شکسته، بدون در نظر گرفتن ترتیبات خاص، دور ریخته و سوخته می‌شوند که این کار به معنای رعایت رسوم چهارشنبه‌های سوری است.

در آیین زرتشتی، انجام جشن چهارشنبه سوری در روز خاصی تعیین نشده است.
معمولاً این جشن در اواخر زمستان و در فصلی که زمین شروع به گرم شدن می‌کند، برگزار می‌شود.

از آنجایی که آتش در آیین زرتشتی به عنوان مقدس شناخته می‌شود، پریدن از روی آتش به شکل امروزی، برخلاف آیین زرتشتی است و در این آیین وجود ندارد.

کتایون مزداپور، نویسنده و پژوهشگر زرتشتی، دربارهٔ ارتباط چهارشنبه سوری با آیین زرتشتی توضیح می‌دهد:

جشن‌ها و آیین‌های ایرانی وابسته به همه ایرانیان بوده و هستند.
بسیاری از آن‌ها به زمان قبل از هجوم افغان‌ها به این سرزمین برمی‌گردند و بسیاری دیگر هیچ‌گاه زرتشتی نبوده‌اند، همچون جشن چهارشنبه سوری.
با این حال، این جشن‌ها و آیین‌ها همچنان ارزش و اهمیتی در فرهنگ و تاریخ ایران دارند.
برخی از مهمانان شرقی، یکی از فراموش‌نشدنی‌ترین جشن‌های ایرانی را براشان رقم می‌زند؛ جشن نوروز.
این جشنی است که در زمان آغاز سال نو مطابق با اوایل بهار برگزار می‌شود.
طی این جشن، خانواده‌ها قدری راحت‌تر به آب‌شوری و شیرینی فکر می‌کنند و برخی حتی این را به فرصتی برای دیدار با خانواده و دوستان در نظر می‌گیرند.
تعداد زیادی از آیین‌های مذهبی نیز در ایران وجود دارد که همچنان توسط پیروانشان اجرا می‌شوند.
مثلاً، گاهی وقت‌ها مشاهده می‌کنیم که مردم در تاریخِ ویژه‌ای مثل محرم و صفر، شروع به برگزاری مراسم‌های مذهبی خاصی می‌کنند.
این مراسم‌ها عبارتند از: قرائت قرآن، تلاوت زیارت‌های خاص، عزاداری و سینه‌زنی.
حتی در بشتاباندن و حواشی آخر منتشر شدن مراسم مربوط به تاسوعا و عاشورا، خبرنگاران جهانی نیز یک نگاهی به این اخبار اجازه می‌دهند و بر مراسم‌های عزاداری شهادت امام حسین و یاران باوفایشان تمرکز می‌کنند.

اصولاً برای توصیف دقیق رسم سنتی چهارشنبه سوری، نمی‌توان از یک پایه و اساس مشخص استفاده کرد.
زیرا بیشترین سنت‌ها و آیین‌ها با گذر زمان تغییر می‌کنند، به رسوم دیگر تلفیق می‌شوند و اصلاح می‌شوند.
اما مهمترین نکته درباره چهارشنبه سوری، برگزاری صحیح و بی‌خطر این رسم قدیمی است، به همان روشی که اجداد و نسل‌های قبلی آن را برگزار می‌کردند.

آداب و رسوم چهارشنبه سوری

روزهای به سر رسیده‌ایم که سالی دیگر به پایان می‌رسد و همانند هر سال، شب آخرین چهارشنبه‌ی سال را با شادی و جشن می‌گذرانیم.
امروزه متأسفانه این جشن با مشکلاتی روبرو شده است که با مفهوم اصلی آن یعنی شادی و سلامتی چهارشنبه سوری فاصله دارد.
در اینجا به بررسی آداب و رسوم چهارشنبه سوری بین مردم ایران می‌پردازیم.
این سنت به خاطر شادی، سلامتی و مهربانی یادآور است.
پس بیایید همه با هم این جشن را با شادی و سرور برگزار کنیم و در کنار هم مهر و دوستی را بیشتر کنیم.
بگذارید عوارض و مصیبت‌های زندگی‌مان را در آتش بیاندازیم و صحت و سلامتی را به دست بیاوریم.

آیین اصلی

اندیشیدن به چیزی که ثابت‌اندازه‌ای و داشتن مقیاس صحیح در حدی که از فضا بیش نشود، معمولاً لازم است.
در واقع، برخی مردم نیاز به ارتباط با دیگران بیشتر از اینکه شجاعت را برای پیش‌روی خود در پیش بگیرند، دارند.
وقتی خود را در فضایی حاضر و به یکدیگر متصل می‌بینیم، می‌توانیم احساس شادی و ارتباط بیشتری داشته باشیم.
انتخاب و گردآوری وقت خود از طریق انجام کارهایی که لذت می‌برید و احساس می‌کنید به شما انرژی می‌دهد، بهترین راه برای احساس رضایت و خوشحالی است.
ممکن است تلاش کنید در برنامه روزانه‌تان فضایی برای فعالیت‌های بدنی، تماشای فیلم‌های مورد علاقه‌تان یا خواندن کتاب‌هایی که همیشه می‌خواستید را در نظر بگیرید.
این امور کمک می‌کنند تا به خوشی و آرامش بیشتری دست پیدا کنید و احساس بهتری در مورد خود داشته باشید.
همچنین ارتباط با دیگران از طریق جلسات و گردهمایی‌هایی که دوست دارید شرکت کنید، می‌تواند راهی برای سرور و تامل در خاطرات خوب باشد.
گاهی اوقات صحبت کردن با کسانی که احساس راحتی و آشنایی با آن‌ها دارید، می‌تواند احساس حمایت و ارامش را برای شما به ارمغان بیاورد.
باید به خودتان مجوز دهید برای لحظات استراحت و آرامش، بدون اینکه خودتان را مداخله کنید.
پذیرفتن حس خود و احساساتتان و به آن‌ها احترام گذاشتن می‌تواند کمک کند تا با خودتان بهتر همراه باشید و در نتیجه انرژی مثبتی را در دسترس داشته باشید.
باور کنید یا نه، یکی از راه‌های مهم برای ارتباط با خود، عمل به خدمت به دیگران است.
کمک به دیگران و ایجاد تأثیر مثبت در زندگی آن‌ها، می‌تواند شما را به رویای‌تان از شادی و احساس پرباری نزدیک‌تر بکشاند.
درنهایت، باید به یاد داشته باشید که شاد بودن، یک سفر مداوم است و بستگی به انتخاب‌ها و تمرکز بر مهم‌ترین اولویت‌هایتان دارد.
پس از هر آنچه زندگی را فراهم می‌کند استفاده کنید و به تناسب، لحظات شادی و سرخوشی را تجربه کنید.

رسوم و آیین‌های متنوعی در مناطق مختلف ایران برگزار می‌شود.
علاوه بر اشعال آتش، فعالیت‌های دیگری نیز شامل آن‌هاست.
برای مثال، مردم شهر شیراز به تهیه و پخت آش رشته مشغول می‌شوند و آن را بین همسایگان توزیع می‌کنند.
افراد شهر تبریز هم به بازدید از بازار چهارشنبه بزرگ می‌روند و در زمان سال نو، مانند اسفند و کوزه‌نو تهیه و استفاده می‌کنند.

کوزه شکنی