یکی از اصلی‌ترین اختلافات که بر سر ملک‌ها در دادگاه‌ها مطرح می‌شود، اختلافات تصرفی هستند. نوع‌های اختلافات تصرفی شامل اختلافات تصرف به صورت تهاجمی، اختلافات جلوگیری از حقیقت و اختلافات مزاحمت در نظر گرفته می‌شوند. آگاهی از این اختلافات، نحوه‌ی ارایه اختلافات تصرفی و تأثیرات مربوط به آنها نقش مهمی در پیروزی در این اختلافات خواهد داشت. به همین منظور، در این مقاله، در پاسخ به این سوال که تأثیرات اختلافات تصرفی چیست، ابتدا به بررسی کلیاتی درباره‌ی اختلافات تصرفی پرداخته و سپس تأثیرات اختلافات تصرفی را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

دعاوی تصرف

اصول و مقررات مربوط به پرونده‌های اختلافات املاک و گوناگونی آنها در قانون رسیدگی به امور مدنی به‌طور مفصل مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این قانون، پرونده اختلاف املاک به متنی اطلاق می‌شود که در آن ابتدا دعوا بر پایه قبل از اینکه خواهان آن ملک را استفاده کند، مطرح شود؛ در ثانی، باید اثاثیه به‌صورت هجومی از مالک آن کسبه بیرون شده باشد. در چنین شرایطی، فردی که پیش‌تر متصرف آن ملک بوده و دیگری به‌واسطه خشونت یا هجوم آن را از اختیار او خارج کرده باشد، می‌تواند پرونده اختلاف املاک هجومی را برقرار کند. همان‌طور که گفته شد، بر اساس قانون رسیدگی به امور مدنی، گوناگونی پرونده‌های اختلاف املاک هجومی شامل پرونده اختلاف املاک هجومی، پرونده مانع شدن از حق و پرونده مزاحمت است. این سه پرونده از یکدیگر تفاوت‌هایی دارند، اما ویژگی‌های مشترک آنها باعث شده که همه آنها را پرونده اختلاف املاک نامنهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره گوناگونی پرونده‌های اختلاف املاک و قوانین مشترک مربوط به آنها، بر روی لینک کلیک کنید.

آثار دعوای تصرف

با توجه به قوانین آیین دادرسی مدنی، می‌توان مفاهیم "آثار دعاوی تصرف" را به صورت زیر تعریف کرد: در فهرست زیر، تعدادی از مواردی که می‌توانند به آثار دعاوی تصرف شامل شوند را بررسی می‌کنیم: - تغییر مالکیت یا حقوق بهره‌برداری. - انتقال دارایی‌ها. - تحویل کالاها یا دیگر دارایی‌ها. - دسترسی به اطلاعات حسابداری یا مالی. - توقف فعالیت یا تاثیر بر کسب و کار. - پرداخت جبران خسارت‌ها یا جریمه‌ها. - تصرف در دارایی‌ها یا ممتلکات. توجه: ممکن است در هر پرونده وضعیت و نوع دعواها متفاوت باشد و آثار دعاوی تصرف نیز بسته به شرایط مختلف دارای اختلافات ممکن است.

بر اساس ماده 163 قانون آیین دادرسی مدنی، فردی که درباره مسئله اصلی مالکیت، حق ارتفاع یا حق انتفاع دعوا را اقامه کرده است، مجاز به اقامه دعوا در مورد تصرف عدوانی و مانع‌گذاری از حق مشترک نمی باشد. بر اساس ماده 174 قانون آیین دادرسی مدنی، دادگاه می تواند به نفع خواهان رأی دهد، در صورتی که بتواند به طور رسمی ثابت کند که خوانده تصرفی خلاف قانونی روی مالکیت خواهان انجام داده و یا به طور غیرمجاز مانع از استفاده خواهان شده است. بنابراین، شخصی که درباره تصرف اقامه دعوا کرده است و یا درباره تصرف در برابرش دعوا شده است، مجاز به اقامه دعوا در مورد مالکیت نیز است. اگر متصرف ملک در دعوای تصرف عدوانی محکوم شود، می تواند درباره همان ملک دعوای مالکیت را اقامه کند و با ارائه دلیل مالکیت، پیروز شود. از سوی دیگر، در دعاوی تصرف، دادگاه به بررسی مسئله مالکیت پرداخته نمی شود، بلکه ارائه سند مالکیت می تواند تنها به عنوان دلیلی برای سلب صلاحیت تصرف خواهان باشد، البته طرف مقابل می تواند با ارائه دلیل مغایر آن را رد کند.